RAPTEN DUO 75mg tableta

• Inflamatorni i degenerativni oblici reumatizma: reumatoidni artritis, ankilozirajući spondilitis, osteoartritis i spondiloartritis, psorijatična artropatija, sindrom bolne kičme, vanzglobni reumatizam.
• Akutni mišićno-skeletni poremećaji kao što su: periartritis (npr. „smrznuto rame”), tendinitis, tendosinovitis, burzitis.
• Druga bolna stanja koja nastaju kao posljedica traume, uključujući frakture, lumbalni bol, istegnuća, uganuća, dislokacije (iščašenja), ortopedske, stomatološke i druge manje hirurške intervencije.
• Posttraumatski i postoperativni bol, zapaljenje i otok, npr. nakon stomatološke ili ortopedske hirurške intervencije.
• Bolna i/ili inflamatorna stanja u ginekologiji, npr. primarna dismenoreja ili adneksitis i menoragija.
• Akutni giht.

Neželjena dejstva se mogu svesti na najmanju moguću mjeru korišćenjem najmanje efektivne doze u najkraćem vremenskom periodu neophodnom za kontrolu simptoma (pogledati dio 4.4).

Tablete treba progutati cijele, sa dovoljnom količinom tečnosti.

Lijek Rapten Duo je najbolje uzimati za vrijeme ili nakon obroka, ne žvakati i ne dijeliti tabletu.

Odrasli

Preporučena početna dnevna doza je 75 mg do 150 mg diklofenaka, koja se primjenjuje kao jedna do dvije tablete sa modifikovanim oslobađanjem od 75 mg lijeka Rapten Duo.

Maksimalna preporučena dnevna doza diklofenaka je 150 mg.

Kod blažih slučajeva, kao i kod dugotrajne terapije, 75 mg diklofenaka dnevno je obično dovoljno.

U slučajevima gdje su simptomi najizraženiji tokom noći ili ujutru, poželjno je uzimati lijek Rapten Duo, 75 mg, tablete sa modifikovanim oslobađanjem, uveče.

Djeca i adolescenti

Zbog svoje jačine, lijek Rapten Duo se ne preporučuje za upotrebu kod djece i adolescenata.

Stariji pacijenti (životnog doba ≥ 65 godina)

Iako farmakokinetika diklofenaka kod starijih pacijenata nije izmijenjena u klinički značajnom obimu, nesteroidne antiinflamatorne ljekove (NSAIL) treba primjenjivati sa posebnom pažnjom kod ovih pacijenata, koji su podložniji neželjenim reakcijama u odnosu na opštu populaciju. Posebno se preporučuje primjena najmanje efektivne doze kod iscrpljenih starijih pacijenata ili onih sa malom tjelesnom masom (pogledati dio 4.4). Procjenu efikasnosti terapije treba vršiti u redovnim intervalima i prekinuti je ukoliko se ne uoči poboljšanje ili dođe do pojave intolerancije.

Oštećenje funkcije bubrega

Diklofenak je kontraindikovan kod pacijenata sa teškim oštećenjem funkcije bubrega (pogledati dio 4.3).

Nisu sprovedena specifična ispitivanja kod pacijenata sa oštećenjem funkcije bubrega, tako da se ne mogu dati posebne preporuke za prilagođavanje doze kod ovih pacijenata.

Savjetuje se oprez prilikom primjene diklofenaka kod pacijenata sa blagim do umjerenim oštećenjem funkcije bubrega (pogledati djelove 4.3 i 4.4).

Oštećenje funkcije jetre

Diklofenak je kontraindikovan kod pacijenata sa teškim oštećenjem funkcije jetre (pogledati dio 4.3).

Nisu sprovedena specifična ispitivanja kod pacijenata sa oštećenjem funkcije jetre, tako da se ne mogu dati posebne preporuke za prilagođavanje doze kod ovih pacijenata.

Savjetuje se oprez prilikom primjene diklofenaka kod pacijenata sa blagim do umjerenim oštećenjem funkcije jetre (pogledati djelove 4.3 i 4.4).

• Preosjetljivost na aktivnu supstancu ili na bilo koju od pomoćnih supstanci navedenih u dijelu 6.1.
• Aktivni gastrični ili duodenalni ulkus, gastrointestinalno krvarenje ili perforacija.
• Gastrointestinalno krvarenje ili perforacija u istoriji bolesti, povezani sa ranijom primjenom drugih nesteroidnih antiinflamatornih ljekova (NSAIL). Aktivan ili u istoriji bolesti poznati rekurentni peptički ulkus/hemoragija (dvije ili više različitih epizoda dokazanih ulceracija ili krvarenja).
• Posljednji trimestar trudnoće (pogledati dio 4.6).
• Insuficijencija jetre.
• Hronična bolest bubrega 5. stepena (GFR <15 mL/min/1,73 m2).
• Potvrđena kongestivna srčana insuficijencija (NYHA II-IV), ishemijska bolest srca, bolest perifernih arterija i/ili cerebrovaskularna bolest.
• Kao i drugi nesteroidni antiinflamatorni ljekovi (NSAIL), diklofenak je takođe kontraindikovan kod pacijenata kod kojih usljed primjene acetilsalicilne kiseline ili drugih NSAIL dolazi do pogoršanja astme, angioedema, urtikarije ili akutnog rinitisa (unakrsna reakcija preosjetljivosti izazvana NSAIL) (pogledati djelove 4.4 i 4.8).

Opšta upozorenja

Neželjena dejstva se mogu svesti na najmanju moguću mjeru korišćenjem najmanje efektivne doze u najkraćem vremenskom periodu neophodnom za kontrolu simptoma (pogledati dio 4.2).

Treba izbjegavati istovremenu primjenu diklofenaka sa ljekovima iz grupe NSAIL namijenjenih za sistemsku primjenu, uključujući selektivne inhibitore ciklooksigenaze-2, jer ne postoje dokazi koji ukazuju na sinergističku korist, a pri tome postoji potencijalna opasnost od pojave aditivnih neželjenih dejstava.

Na osnovu medicinskih podataka, savjetuje se oprez kod starijih pacijenata, posebno kada se primjenjuje kod iscrpljenih starijih pacijenata ili onih sa malom tjelesnom masom.

Zbog svojih farmakodinamskih svojstava, diklofenak, kao i ostali NSAIL može maskirati znake i simptome infekcije.

Primjena diklofenak-natrijuma može da umanji plodnost žena i ne preporučuje se kod žena koje pokušavaju da zatrudne. Kod žena koje imaju poteškoće da zatrudne ili ispituju neplodnost, treba razmotriti obustavljanje terapije diklofenak-natrijumom.

Gastrointestinalna dejstva

Gastrointestinalno krvarenje, ulceracije ili perforacije, koji mogu imati smrtan ishod, prijavljeni su prilikom primjene bilo kog NSAIL, uključujući diklofenak i mogu se javiti u bilo kom trenutku tokom terapije, sa ili bez upozoravajućih simptoma ili prethodnih gastrointestinalnih događaja u istoriji bolesti. Njihove posljedice su ozbiljnije kod starijih pacijenata. Ukoliko tokom terapije diklofenakom dođe do pojave gastrointestinalnog krvarenja ili ulceracija, potrebno je obustaviti primjenu lijeka.

Kao i prilikom primjene svih NSAIL, uključujući diklofenak, obavezan je pažljiv medicinski nadzor, pri čemu je potreban poseban oprez pri propisivanju diklofenaka pacijentima sa simptomima koji ukazuju na gastrointestinalne poremećaje ili sa gastričnim ili intestinalnim ulceracijama, krvarenjem ili perforacijom u istoriji bolesti (pogledati dio 4.8). Rizik od gastrointestinalnog krvarenja, ulceracija ili perforacije raste sa povećanjem doze NSAIL kod pacijenata sa ulkusom u istoriji bolesti, posebno ukoliko je bio praćen komplikacijama u vidu hemoragije ili perforacije (pogledati dio 4.3). Kod starijih pacijenata je povećana učestalost ispoljavanja neželjenih reakcija na NSAIL, posebno gastrointestinalnih krvarenja i perforacija koje mogu da budu sa smrtnim ishodom.

Kako bi se smanjio rizik od gastrointestinalne toksičnosti kod pacijenata sa ulkusom u istoriji bolesti, posebno ukoliko je bio praćen komplikacijama u vidu hemoragije ili perforacije, kao i kod starijih osoba, terapiju treba započeti i održavati najmanjom efektivnom dozom.

Kod ovih pacijenata, kao i kod pacijenata kojima je neophodna istovremena terapija ljekovima koji sadrže male doze acetilsalicilne kiseline (ASA) ili drugim ljekovima za koje postoji vjerovatnoća da povećavaju rizik od gastrointestinalnih poremećaja (vidjeti informacije u nastavku i dio 4.5), treba razmotriti kombinovanu primjenu ljekova sa protektivnim dejstvom (npr. inhibitora protonske pumpe ili misoprostola).

Pacijente sa gastrointestinalnom toksičnošću u istoriji bolesti, posebno starije pacijente, treba savjetovati da prijave pojavu bilo kog neuobičajenog abdominalnog simptoma (posebno gastrointestinalno krvarenje), naročito na početku terapije.

Preporučuje se oprez kod pacijenata koji istovremeno primaju ljekove koji mogu da povećaju rizik od ulceracija ili krvarenja, kao što su kortikosteroidi namijenjeni za oralnu upotrebu, antikoagulantni ljekovi kao što je varfarin, antiagregacioni ljekovi kao što je acetilsalicilna kiselina ili selektivni inhibitori ponovnog preuzimanja serotonina (pogledati dio 4.5).

Potreban je pažljiv medicinski nadzor i oprez kod pacijenata sa ulceroznim kolitisom ili sa Crohn-ovom bolešću zbog mogućeg pogoršanja njihovog stanja (pogledati dio 4.8).

NSAIL, uključujući diklofenak, mogu biti povezani sa povećanim rizikom od gastrointestinalnog curenja iz anastomoze. Preporučuje se pažljiv medicinski nadzor i oprez pri primjeni diklofenaka nakon gastrointestinalne hirurške intervencije.

Dejstvo na jetru

Potreban je pažljiv medicinski nadzor pacijenata sa oštećenjem funkcije jetre u slučaju propisivanja diklofenaka, jer može doći do egzacerbacije osnovne bolesti.

U toku primjene NSAIL, uključujući diklofenak, moguće je povećanje vrijednosti jednog ili više enzima jetre. U toku dugotrajne terapije diklofenakom preporučuje se redovno praćenje parametara funkcije jetre kao mjera predostrožnosti. Ukoliko poremećene vrijednosti testova funkcije jetre perzistiraju ili se pogoršavaju, ukoliko se razviju klinički znaci ili simptomi oštećenja funkcije jetre ili dođe do pojave drugih reakcija (npr. eozinofilija, osip), primjenu diklofenaka treba prekinuti. Za vrijeme terapije diklofenakom moguć je nastanak hepatitisa bez prodromalnih simptoma.

Potreban je oprez ukoliko se diklofenak primjenjuje kod pacijenata koji imaju hepatičku porfiriju, jer je diklofenak potencijalni „okidač” napada.

Dejstvo na bubrege

S obzirom na to da ljekovi iz grupe NSAIL, uključujući diklofenak, mogu da dovedu do retencije tečnosti i pojave edema, preporučuje se poseban oprez kod pacijenata sa oštećenom funkcijom srca ili bubrega, kod pacijenata sa hipertenzijom u istoriji bolesti, kod starijih pacijenata, kod pacijenata na istovremenoj terapiji diureticima ili ljekovima koji mogu značajno uticati na funkciju bubrega i kod pacijenata sa značajnim smanjenjem volumena ekstracelularne tečnosti iz bilo kog razloga, npr. prije ili posle velikih hirurških intervencija (pogledati dio 4.3). U ovakvim slučajevima, kao posebna mjera predostrožnosti tokom terapije diklofenakom, preporučuje se praćenje funkcije bubrega. Prekid terapije je obično praćen oporavkom do stanja koje je postojalo prije početka terapije.

Dejstvo na kožu

Ozbiljne reakcije na koži, od kojih neke i sa smrtnim ishodom, kao što su eksfolijativni dermatitis, Stevens-Johnson-ov sindrom i toksična epidermalna nekroliza su veoma rijetko prijavljene prilikom upotrebe ljekova iz grupe NSAIL, uključujući diklofenak (pogledati dio 4.8). Uočeno je da kod pacijenata postoji najveći rizik od pojave ovih reakcija na početku terapije. U najvećem broju slučajeva se ove reakcije javljaju u toku prvog mjeseca terapije. Terapiju diklofenakom treba prekinuti čim se pojave osip na koži, lezije mukoze ili bilo koji drugi znak preosjetljivosti.

Kao i sa drugim nesteroidnim antiinflamatornim ljekovima, i pri primjeni diklofenaka se rijetko mogu javiti alergijske reakcije, uključujući anafilaktičke/anafilaktoidne reakcije bez prethodnog izlaganja lijeku. Reakcije preosjetljivosti mogu takođe progredirati u Kounis-ov sindrom, ozbiljnu alergijsku reakciju koja može dovesti do infarkta miokarda. Simptomi takvih reakcija mogu uključivati bol u grudima koji se javlja zajedno sa alergijskom reakcijom na diklofenak.

Kardiovaskularna i cerebrovaskularna dejstva

Potrebno je odgovarajuće praćenje i savjetovanje pacijenata sa hipertenzijom i/ili kongestivnom srčanom insuficijencijom (NYHA-1) u istoriji bolesti, zato što su prijavljeni slučajevi zadržavanja tečnosti i pojave edema, povezani sa terapijom ljekovima iz grupe NSAIL.

Klinička ispitivanja i epidemiološki podaci ukazuju na to da primjena diklofenaka, naročito pri velikim dozama (150 mg/dan) i kod dugotrajne terapije, može biti povezana sa malim povećanjem rizika od arterijskih trombotičkih događaja (na primjer infarkt miokarda ili moždani udar). Kako bi se potencijalni rizik od kardiovaskularnih događaja kod pacijenata koji uzimaju NSAIL sveo na minimum, posebno kod pacijenata sa faktorima rizika za pojavu kardiovaskularnih događaja, potrebna je primjena najmanje efektivne doze tokom najkraćeg mogućeg perioda.

Pacijenti sa kongestivnom srčanom insuficijencijom (NYHA-1) i pacijenti sa značajnim faktorima rizika za pojavu kardiovaskularnih događaja (npr. hipertenzija, hiperlipidemija, dijabetes melitus, pušenje) bi trebalo da primjenjuju diklofenak samo nakon pažljivog razmatranja. S obzirom na to da se rizik za pojavu kardiovaskularnih događaja može povećati sa povećanjem doze i dužinom trajanja terapije, potrebno je da terapija traje što kraće uz primjenu najmanje efektivne dnevne doze. Potrebno je periodično ponovno procjenjivati potrebu pacijenta za simptomatskom terapijom kao i odgovor na nju.

Pacijente treba upozoriti da obrate pažnju na pojavu znakova i simptoma ozbiljnih arteriotrombotičkih događaja (npr. bolova u grudima, nedostatka daha, slabosti, nerazgovijetnog govora), koji se mogu javiti bez upozorenja. Pacijentima treba savjetovati da u slučaju takvog događaja odmah potraže pomoć ljekara.

Hematološka dejstva

Kao i sa drugim NSAIL, i kod produžene terapije diklofenakom preporučuje se praćenje krvne slike.

Kao i drugi NSAIL, diklofenak može privremeno da inhibira agregaciju trombocita. Preporučuje se pažljivo praćenje pacijenata sa poremećajima hemostaze.

Postojeća astma

Kod pacijenata sa astmom, sezonskim alergijskim rinitisom, otokom nazalne mukoze (npr. nazalni polipi), hroničnom opstruktivnom bolešću pluća ili hroničnim infekcijama respiratornog trakta (posebno ukoliko su povezane sa simptomima sličnim alergijskom rinitisu) je češća pojava reakcija na NSAIL kao što su egzacerbacija astme (tzv. intolerancija na analgetike/astma uzrokovana analgeticima), Quincke-ov edem ili urtikarija, u poređenju sa ostalim pacijentima. Zato se kod ovih pacijenata preporučuje poseban oprez (spremnost da se brzo reaguje). Ovo se odnosi i na pacijente koji su alergični na druge supstance, npr. sa kožnim reakcijama, pruritusom ili urtikarijom.

Dugotrajna terapija

Kod svih pacijenata koji primaju nesteroidne antiinflamatorne ljekove treba pratiti, kao mjere predostrožnosti, npr. funkciju bubrega, funkciju jetre (može doći do povećanja vrijednosti enzima jetre) i krvnu sliku. Ovo je posebno značajno za starije pacijente.

Ovaj lijek sadrži laktozu, monohidrat. Pacijenti sa rijetkim nasljednim oboljenjem intolerancije na galaktozu, nedostatkom laktaze ili glukozno-galaktoznom malapsorpcijom, ne smeju koristiti ovaj lijek.

Ovaj lijek sadrži boju FDC Yellow No6 (E110; C.I. 15985), koja može izazvati alergijske reakcije.

Navedene interakcije obuhvataju one koje su uočene pri upotrebi diklofenaka u obliku tableta i/ili drugih farmaceutskih oblika diklofenaka.

Uočene interakcije koje treba uzeti u obzir

CYP2C9 inhibitori: Preporučuje se oprez kada se diklofenak propisuje istovremeno sa CYP2C9 inhibitorima (kao što je vorikonazol), jer može doći do značajnog povećanja maksimalnih koncentracija u plazmi i izloženosti diklofenaku.

CYP2C9 induktori: Preporučuje se oprez kada se diklofenak propisuje istovremeno sa CYP2C9 induktorima (kao što je rifampicin), jer može doći do značajnog smanjenja koncentracije u plazmi i izloženosti diklofenaku.

Litijum: Kod istovremene primjene, diklofenak može da dovede do povećanja koncentracije litijuma u plazmi. Zbog toga se preporučuje praćenje nivoa litijuma u serumu.

Digoksin: Kod istovremene primjene, diklofenak može da dovede do povećanja koncentracije digoksina u plazmi. Zbog toga se preporučuje praćenje nivoa digoksina u serumu.

Diuretici i antihipertenzivni ljekovi: Kao i drugi NSAIL, i diklofenak primijenjen istovremeno sa diureticima ili antihipertenzivnim ljekovima (npr. beta-blokatori, ACE inhibitori) može da smanji njihovo antihipertenzivno dejstvo. Zato ovakvu kombinaciju treba primjenjivati sa oprezom, a pacijentima (posebno starijim) je potrebno periodično kontrolisati krvni pritisak. Pacijenti treba da budu adekvatno hidrirani i potrebno je razmotriti praćenje bubrežne funkcije nakon uvođenja istovremene terapije i periodično nakon toga, posebno kod istovremene primjene sa diureticima i ACE inhibitorima zbog povećanog rizika od nefrotoksičnosti (pogledati dio 4.4).

Ciklosporin: Diklofenak, kao i drugi NSAIL, može da poveća nefrotoksičnost ciklosporina zbog dejstva na prostaglandine bubrega. Zbog toga je potrebna primjena manjih doza u odnosu na doze koje bi primili pacijenti koji nisu na terapiji ciklosporinom.

Ljekovi za koje se zna da izazivaju hiperkalijemiju: Istovremena primjena sa diureticima koji štede kalijum, ciklosporinom, takrolimusom ili trimetoprimom može biti povezana sa povećanom koncentracijom kalijuma u serumu, zbog čega je potrebno često praćenje koncentracije kalijuma u serumu (pogledati dio 4.4).

Hinolonski antibakterijski ljekovi: Prijavljeni su izolovani slučajevi konvulzija koje su mogle biti posljedica istovremene primjene hinolona i NSAIL.

Očekivane interakcije koje treba uzeti u obzir

Drugi NSAIL i kortikosteroidi: Istovremena primjena diklofenaka i drugih NSAIL namijenjenih za sistemsku primjenu ili kortikosteroida može da poveća rizik od gastrointestinalnih ulceracija ili krvarenja (pogledati dio 4.4). Istovremena terapija sa acetilsalicilnom kiselinom smanjuje koncentracije u plazmi svakog od njih, iako nije poznat klinički značaj.

Antikoagulantni i antiagregacioni ljekovi: Preporučuje se oprez, s obzirom na to da istovremena primjena može povećati rizik od krvarenja (pogledati dio 4.4). Iako klinička ispitivanja nisu pokazala da diklofenak utiče na aktivnost antikoagulantnih ljekova, NSAIL mogu pojačati dejstvo antikoagulantnih ljekova kao što je varfarin (pogledati dio 4.4). Prijavljeni su slučajevi kod kojih je istovremena primjena diklofenaka i antikoagulantnih ljekova povećala rizik od krvarenja. Zbog toga se preporučuje pažljivo praćenje ovih pacijenata.

Selektivni inhibitori ponovnog preuzimanja serotonina (engl. selective serotonin reuptake inhibitors, SSRI): Istovremena primjena NSAIL namijenjenih za sistemsku primjenu, uključujući diklofenak, i SSRI može da poveća rizik od gastrointestinalnog krvarenja (pogledati dio 4.4).

Antidijabetici: Klinička ispitivanja su pokazala da diklofenak može da se primjenjuje istovremeno sa oralnim antidijabeticima bez uticaja na njihovo kliničko dejstvo. Međutim, prijavljeni su izolovani slučajevi pojave hipoglikemijskih i hiperglikemijskih dejstava, zbog čega je bilo neophodno korigovati dozu antidijabetika tokom terapije diklofenakom. Iz tog razloga, preporučuje se praćenje nivoa glukoze u krvi, kao mjera predostrožnosti, tokom istovremene terapije.

Metotreksat: Diklofenak može da inhibira tubularni bubrežni klirens metotreksata i na taj način da poveća nivo metotreksata. Preporučuje se oprez ukoliko se NSAIL, uključujući diklofenak, primjenjuju u periodu kraćem od 24 sata prije ili nakon terapije metotreksatom, jer može doći do povećanja koncentracije metotreksata u krvi i njegove toksičnosti.

Holestipol i holestiramin: Ovi ljekovi mogu odložiti ili smanjiti resorpciju diklofenaka. Zbog toga, preporučuje se da se diklofenak primjeni najmanje 1 sat prije ili 4-6 sati nakon primjene holestipola/holestiramina.

Fenitoin: Kod istovremene primjene fenitoina i diklofenaka, preporučuje se praćenje koncentracija fenitoina u plazmi, zbog očekivanog povećanja izloženosti fenitoinu.

Trudnoća

Inhibicija sinteze prostaglandina može nepovoljno da utiče na trudnoću i/ili na embriofetalni razvoj. Podaci iz epidemioloških ispitivanja ukazuju na postojanje povećanog rizika od pobačaja, kao i od srčanih malformacija i gastroshize nakon primjene inhibitora sinteze prostaglandina u ranoj trudnoći. Apsolutni rizik od nastanka kardiovaskularnih malformacija je bio povećan sa manje od 1% na približno 1,5%.

Smatra se da rizik raste sa povećanjem doze i dužine trajanja terapije. U ispitivanjima na životinjama je pokazano da primjena inhibitora sinteze prostaglandina dovodi do povećanog prije- i postimplantacionog gubitka i embriofetalnog letaliteta.

Dodatno, povećana incidenca različitih malformacija, uključujući kardiovaskularne, prijavljena je u ispitivanjima na životinjama koje su primale inhibitor sinteze prostaglandina tokom perioda organogeneze.

Od 20. nedjelje trudnoće pa nadalje, upotreba diklofenaka može izazvati oligohidramnion kao rezultat bubrežne disfunkcije fetusa. Ovo se može desiti ubrzo nakon početka liječenja i obično je reverzibilno nakon prekida primjene lijeka. Pored toga, bilo je izvještaja o zatvaranju (konstrikciji) ductus arteriosus-a nakon liječenja u drugom trimestru, od kojih je većina nestala nakon prestanka liječenja. Zbog toga, tokom prvog i drugog trimestra trudnoće, diklofenak ne treba primjenjivati, osim ukoliko je to zaista neophodno. Ukoliko se diklofenak primjenjuje kod žene koja pokušava da zatrudni ili tokom prvog i drugog trimestra trudnoće, potrebno je primijeniti najmanju efektivnu dozu i trajanje terapije ograničiti na najkraći mogući period. Praćenje oligohidroamniona i ductusa arteriosus-a treba razmotriti nakon izlaganja lijeku Rapten Duo nekoliko dana od 20. nedjelje gestacije. Lijek Rapten Duo treba prekinuti ako se otkrije oligohidramnion ili zatvaranje ductus arteriosus-a.

Tokom trećeg trimestra trudnoće, svi inhibitori sinteze prostaglandina kod fetusa mogu dovesti do:

• kardiopulmonalne toksičnosti (sa prevremenim zatvaranjem/konstrikcijom ductus arteriosus-a i plućnom hipertenzijom).
• poremećaja funkcije bubrega koji može da progredira do bubrežne insuficijencije sa oligohidramnionom (vidjeti gore).

Primjena inhibitora sinteze prostaglandina na kraju trudnoće može kod majke i novorođenčeta da prouzrokuje:

• moguće produženje vremena krvarenja, antiagregaciono dejstvo koje se može javiti čak i pri primjeni veoma malih doza.
• inhibiciju kontrakcija uterusa, što dovodi do odloženog ili produženog porođaja.

Posljedično, primjena diklofenaka je kontraindikovana tokom trećeg trimestra trudnoće.

Dojenje

Kao i drugi NSAIL, diklofenak u malim količinama prelazi u majčino mlijeko. Kako bi se izbegla neželjena dejstva na odojče, diklofenak ne treba primjenjivati u toku dojenja.

Plodnost

Kao i prilikom primjene drugih NSAIL, primjena diklofenaka može da umanji plodnost žena i ne preporučuje se kod žena koje pokušavaju da zatrudne. Kod žena koje imaju poteškoće da zatrudne ili su podvrgnute ispitivanju neplodnosti, treba razmotriti prekid terapije ovim lijekom.

Pacijenti koji u toku terapije NSAIL dožive vrtoglavicu, vertigo, somnolenciju ili druga neželjena dejstva na nivou centralnog nervnog sistema, uključujući poremećaje vida, ne treba da upravljaju vozilima, niti da rukuju mašinama.

Neželjene reakcije iz kliničkih ispitivanja i/ili spontanih prijava ili literaturnih podataka (Tabela 1) su navedene prema MedDRA sistemu klasifikacije. U okviru svake klase sistema organa, neželjene reakcije su rangirane prema učestalosti, pri čemu je najučestalija navedena kao prva. Unutar svake grupe učestalosti, neželjene reakcije su prikazane po opadajućoj ozbiljnosti. Dodatno, odgovarajuća kategorija učestalosti pojavljivanja svake neželjene reakcije je zasnovana na sledećoj konvenciji (CIOMS III): veoma često (≥1/10), često (≥1/100 do <1/10), povremeno (≥1/1000 do <1/100), rijetko (≥1/10000 do <1/1000), veoma rijetko (<1/10000), nepoznato (ne može se procijeniti na osnovu dostupnih podataka).

Najčešće uočeni neželjeni događaji su gastrointestinalne prirode. Mogu se javiti peptički ulkusi, perforacija ili gastrointestinalno krvarenje, ponekad sa smrtnim ishodom, posebno kod starijih pacijenata (pogledati dio 4.4). Nakon primjene, prijavljeni su mučnina, povraćanje, dijareja, flatulencija, konstipacija, dispepsija, bol u abdomenu, melena, hematemeza, ulcerozni stomatitis, pogoršanje kolitisa i Crohn-ove bolesti (pogledati dio 4.4). Rijetko, uočen je gastritis.

U nastavku je prikazana tabela neželjenih dejstava koja su prijavljena sa diklofenak tabletama i/ili drugim farmaceutskim oblicima diklofenaka, bilo tokom kratkotrajne ili dugotrajne primjene.

Tabela 1.

*Učestalost zasnovana na podacima primjene velike doze (150 mg/dan) tokom dužeg vremenskog perioda.

Klinička ispitivanja i epidemiološki podaci dosledno ukazuju na to da je primjena diklofenaka, posebno pri velikim dozama (150 mg/dan) i u dužem vremenskom periodu, povezana sa povećanim rizikom od arterijskih trombotičkih događaja (npr. infarkta miokarda ili moždanog udara) (pogledati djelove 4.3. i 4.4.).

Prijavljeni su edem, hipertenzija i srčana insuficijencija povezani sa primjenom NSAIL.

Prijavljivanje sumnji na neželjena dejstva

Prijavljivanje neželjenih dejstava nakon dobijanja dozvole je od velikog značaja jer obezbjeđuje kontinuirano praćenje odnosa korist/rizik primjene lijeka. Zdravstveni radnici treba da prijave svaku sumnju na neželjeno dejstvo ovog lijeka Institutu za ljekove i medicinska sredstva (CInMED):

Institut za ljekove i medicinska sredstva

Odjeljenje za farmakovigilancu

Bulevar Ivana Crnojevića 64a, 81000 Podgorica

tel: +382 (0) 20 310 280

fax: +382 (0) 20 310 581

putem IS zdravstvene zaštite

QR kod za online prijavu sumnje na neželjeno dejstvo lijeka:

Simptomi

Ne postoji tipična klinička slika predoziranja diklofenakom. Predoziranje može uzrokovati simptome kao što su povraćanje, gastrointestinalna hemoragija, dijareja, vrtoglavica, tinitus ili konvulzije. Kod značajnog trovanja, mogu nastati akutna bubrežna insuficijencija i oštećenje funkcije jetre.

Terapijske mjere

Terapijske mjere kod akutnog trovanja ljekovima iz grupe NSAIL, uključujući diklofenak, uglavnom obuhvataju suportivne mjere i simptomatsku terapiju. Suportivne mjere i simptomatsku terapiju treba primijeniti kada postoje komplikacije kao što su hipotenzija, insuficijencija bubrega, konvulzije, gastrointestinalni poremećaji i respiratorna depresija.

Specifične mjere, kao što su forsirana diureza, dijaliza ili hemoperfuzija vjerovatno ne ubrzavaju proces eliminacije NSAIL, jer se NSAIL, uključujući diklofenak, u visokom procentu vezuju za proteine plazme i imaju ekstenzivan metabolizam.

Nakon uzimanja potencijalno toksične doze treba razmotriti upotrebu aktivnog uglja, a nakon unošenja doza koje su potencijalno opasne po život potrebno je uraditi dekontaminaciju želuca (npr. povraćanje, gastrična lavaža).

Farmakoterapijska grupa: Antiinflamatorni i antireumatski proizvodi; derivati sirćetne kiseline i srodne supstance

ATC kod: M01AB05

Mehanizam dejstva

Diklofenak je nesteroidni lijek sa antireumatskim, antiinflamatornim, analgetičkim i antipiretičkim dejstvom. Inhibicija biosinteze prostaglandina, koja je eksperimentalno dokazana, se smatra osnovnim mehanizmom dejstva. Prostaglandini igraju glavnu ulogu u izazivanju inflamacije, bola i povišene tjelesne temperature.

Diklofenak natrijum in vitro ne suprimira biosintezu proteoglikana u hrskavici u koncentracijama ekvivalentnim onima koje se postižu kod ljudi.

Farmakodinamsko dejstvo

Kod reumatskih bolesti, antiinflamatorna i analgetska svojstva diklofenaka izazivaju klinički odgovor koji karakteriše izrazito olakšanje znakova i simptoma kao što su bol u mirovanju, bol pri pokretu, jutarnja ukočenost i oticanje zglobova, kao i poboljšanje opšteg funkcionisanja.

U posttraumatskim i postoperativnim inflamatornim stanjima, diklofenak brzo ublažava i spontani bol i bol pri pokretu i smanjuje inflamatorno oticanje i edem rane.

Kod pedijatrijskih pacijenata, postoji ograničeno iskustvo iz kliničkih ispitivanja o primjeni diklofenaka kod juvenilnog reumatoidnog artritisa (JRA) / juvenilnog idiopatskog artritisa (JIA). U randomizovanoj, dvostruko slijepoj, dvonedjeljnoj studiji sa paralelnim grupama kod djece uzrasta 3-15 godina sa JRA/JIA, efikasnost i bezbjednost dnevne doze diklofenaka od 2-3 mg/kg tjelesne mase, upoređena je sa acetilsalicilnom kiselinom (ASK, 50-100 mg/kg tjelesne mase dnevno) i placebom - 15 pacijenata u svakoj grupi. U globalnoj procjeni, 11 od 15 pacijenata na terapiji diklofenakom, 6 od 12 pacijenata na terapiji acetilsalicilnom kiselinom i 4 od 15 pacijenata na placebu pokazali su poboljšanje sa statistički značajnom razlikom (p <0,05). Broj pacijenata sa osjetljivošću zglobova smanjen je tokom terapije diklofenakom i ASK-om, ali se povećavao sa placebom.

U drugoj randomizovanoj, dvostruko slijepoj, 6-nedeljnoj studiji paralelnih grupa kod djece uzrasta 4-15 godina sa JRA/JIA, efikasnost diklofenaka (dnevna doza 2-3 mg/kg tjelesne mase, n = 22) bila je uporediva sa efikasnošću indometacina (dnevna doza 2-3 mg/kg tjelesne mase, n = 23).

Resorpcija

Na osnovu vrijednosti nepromijenjenog diklofenaka izlučenog u urinu (engl. urinary recovery) i njegovih hidroksilovanih metabolita, ista količina diklofenaka se oslobađa i resorbuje iz tableta sa modifikovanim oslobađanjem i gastrorezistentnih tableta. Međutim, prosječna sistemska raspoloživost diklofenak tableta sa modifikovanim oslobađanjem je 82% od one koja se postiže primjenom iste doze diklofenaka u obliku gastrorezistentnih tableta (moguće usljed stepena oslobađanja koji zavisi od metabolizma prvog prolaza). Usljed sporijeg oslobađanja aktivne supstance tableta sa modifikovanim oslobađanjem, maksimalne koncentracije koje se postižu su manje od onih koje su uočene nakon primjene gastrorezistentnih tableta.

Srednje vrijednosti maksimalnih koncentracija od 0,5 mikrograma/mL ili 0,4 mikrograma/mL (1,6 ili 1,25 mikromola/L) se postižu nakon prosječno 4 sata od upotrebe tablete sa modifikovanim oslobađanjem od 100 mg ili 75 mg.

Hrana nema klinički značajan uticaj na resorpciju i sistemsku raspoloživost diklofenaka, tableta sa modifikovanim oslobađanjem.

Sa druge strane, srednje koncentracije u plazmi od 13 nanograma/mL (40 nanomola/L) se mogu uočiti 24 sata (16 sati) nakon primjene tableta sa modifikovanim oslobađanjem od 75 mg.

S obzirom na to da se oko polovina ukupne količine diklofenaka metaboliše prilikom prvog prolaza kroz jetru (dejstvo prvog prolaza), površina ispod krive (PIK) nakon oralne ili rektalne primjene iznosi oko polovinu PIK postignute primjenom ekvivalentne doze parenteralnim putem.

Koncentracije lijeka u krvi pred narednu dozu iznose oko 22 nanograma/mL ili 25 nanograma/mL (70 nanomola/L ili 80 nanomola/L) u toku terapije diklofenakom, tableta sa modifikovanim oslobađanjem od 100 mg jednom dnevno ili 75 mg dva puta dnevno.

Resorbovana količina je linearno srazmjerna primijenjenoj dozi. Farmakokinetičke osobine se ne mijenjaju nakon ponovljene primjene. U toku primjene lijeka u preporučenim doznim intervalima ne dolazi do akumulacije lijeka.

Distribucija

99,7% aktivne supstance se vezuje za proteine plazme, uglavnom za albumine (99,4%).

Diklofenak prelazi u sinovijalnu tečnost, gdje se maksimalne koncentracije postižu u roku 2-4 sata nakon postizanja maksimalnih vrijednosti u plazmi. Prividno poluvrijeme eliminacije iz sinovijalne tečnosti iznosi 3-6 sati. Dva sata nakon dostizanja maksimalnih vrijednosti u plazmi, koncentracije aktivne supstance u sinovijalnoj tečnosti su već veće od onih u plazmi, i ostaju veće do 12 sati.

Diklofenak je detektovan u niskoj koncentraciji (100 nanograma/mL) u majčinom mlijeku. Procijenjena količina diklofenaka koju odojče unese majčinim mlijekom odgovara dozi od 0,03 mg/kg/dan.

Biotransformacija

Biotransformacija diklofenaka se odvija djelimično kroz glukuronidaciju nepromijenjenog molekula, ali uglavnom pojedinačnom i višestrukom hidroksilacijom i metoksilacijom, čime nastaje nekoliko fenolnih metabolita, od kojih se većina prevodi u konjugate glukuronske kiseline. Dva fenolna metabolita su biološki aktivna, ali u značajno manjoj mjeri od diklofenaka.

Eliminacija

Ukupan sistemski klirens diklofenaka iz plazme iznosi 263 ± 56 mL/min (srednja vrijednost ±SD). Terminalno poluvrijeme eliminacije iz plazme iznosi 1-2 sata. Četiri metabolita, uključujući dva aktivna, takođe imaju kratko poluvrijeme eliminacije iz plazme koje iznosi 1-3 sata.

Oko 60% primijenjene doze se izlučuje urinom u obliku glukuronskih konjugata nepromijenjenog molekula i u obliku metabolita, od kojih je većina takođe prevedena u glukuronske konjugate. Manje od 1% se izlučuje u nepromijenjenom obliku. Preostali dio doze se izlučuje u obliku metabolita putem žuči u feces.

Posebne populacije pacijenata

Stariji pacijenti

Nisu zapažene relevantne razlike u resorpciji, metabolizmu ili izlučivanju diklofenaka koje zavise od životnog doba, sa izuzetkom nalaza da je kod pet starijih pacijenata i.v. infuzija tokom 15 minuta dovela do 50% većih koncentracija u plazmi od očekivanih za mlade zdrave ispitanike.

Pacijenti sa oštećenjem funkcije bubrega

Nakon propisanog doziranja, kod pacijenata sa oštećenjem funkcije bubrega se ne može zaključiti da dolazi do akumulacije nepromijenjene aktivne supstance na osnovu kinetike pojedinačne doze. Pri klirensu kreatinina manjem od 10 mL/min, izračunate ravnotežne vrijednosti hidroksi-metabolita u plazmi su oko 4 puta veće nego kod zdravih ispitanika. Međutim, glavni put izlučivanja metabolita je putem žuči.

Pacijenti sa oboljenjem jetre

Kod pacijenata sa hroničnim hepatitisom ili kompenzovanom cirozom, kinetika i metabolizam diklofenaka su isti kao kod pacijenata bez oboljenja jetre.

Pretklinički podaci iz ispitivanja akutne i toksičnosti ponovljene doze, kao i iz ispitivanja genotoksičnosti, mutagenosti i karcinogenosti sa diklofenakom nisu pokazali specifičan rizik za ljude u predviđenim terapijskim dozama. U standardnim pretkliničkim ispitivanjima na životinjama, nije bilo dokaza da je diklofenak ispoljio teratogeni potencijal na miševima, pacovima ili kunićima.

Diklofenak nije imao uticaj na plodnost odraslih pacova. Osim minimalnih uticaja na fetus, doze toksične za majku nisu imale uticaj na prenatalni, perinatalni i postnatalni razvoj potomstva.

Primjena NSAIL (uključujući diklofenak) inhibira ovulaciju kod kunića, implantaciju i placentaciju kod pacova i dovodi do prevremenog zatvaranja ductus arteriosus-a kod gravidnih pacova. Doze toksične za majku povezane su sa distokijom, produženom gestacijom, smanjenim preživljavanjem fetusa i intrauterinim zaostatkom rasta kod pacova. Blagi uticaji diklofenaka na reproduktivne parametre i porođaj, kao i in utero suženje ductus arteriosus-a su farmakološke posljedice ove klase inhibitora sinteze prostaglandina (pogledati djelove 4.3 i 4.6).

• Skrob, kukuruzni
• Laktoza, monohidrat
• Natrijum skrobglikolat (tip A)
• Hipromeloza
• Silicijum dioksid, koloidni, bezvodni
• Magnezijum stearat
• „Acryl-eze white“ (metakrilna kiselina, kopolimer; titan dioksid; talk; trietil citrat; silicijum dioksid, koloidni, bezvodni; natrijum hidrogenkarbonat; natrijum laurilsulfat)
• Simetikon, emulzija 30%
• FDC Yellow No6 (E110; C.I. 15985).

Nije primjenljivo.

3 godine.

Čuvati na temperaturi do 25°C, u originalnom pakovanju radi zaštite od svjetlosti.

Unutrašnje pakovanje je blister (PVC/PVdC-Al folija) sa 10 tableta sa modifikovanim oslobađanjem.

Spoljašnje pakovanje je složiva kartonska kutija u kojoj se nalaze tri blistera sa po 10 tableta sa modifikovanim oslobađanjem i Uputstvo za lijek.

Svu neiskorišćenu količinu lijeka ili otpadnog materijala nakon njegove upotrebe treba ukloniti u skladu sa važećim propisima.

Diklofenak-natrijum, aktivna supstanca lijeka Rapten Duo, pripada grupi nesteroidnih antiinflamatornih ljekova (NSAIL). Ovi ljekovi se koriste za ublažavanje bolova i zapaljenskih procesa, ali ne otklanjaju njihove uzroke. Lijek Rapten Duo je formulisan tako da omogućava sporije oslobađanje aktivne supstance, diklofenak-natrijuma.

Lijek Rapten Duo se koristi u liječenju brojnih bolnih stanja, uključujući:

• Zapaljenske i degenerativne oblike reumatizma (oboljenje koštano-zglobnog sistema): reumatoidni artritis (hronično zapaljenje zglobova), ankilozirajući spondilitis (zapaljenska bolest kičme i velikih zglobova), osteoartritis (nezapaljensko degenerativno oboljenje zglobova) i spondiloartritis (zapaljenje zglobova kičmenog stuba), psorijatična artropatija (oboljenje sitnih zglobova kod psorijaze), sindrom bolne kičme, vanzglobni reumatizam.
• Akutne poremećaje mišićno-skeletnog sistema kao što su periartritis (npr. „smrznuto rame”), tendinitis (zapaljenje tetiva), tendosinovitis (zapaljenje tetiva i sinovijalnog omotača), burzitis (zapaljenje serozne kese zglobova).
• Druga bolna stanja koja nastaju kao posljedica traume, uključujući prelome, bol u donjem dijelu leđa, uganuća, istegnuća, dislokacije (iščašenja), ortopedske, stomatološke i druge manje hirurške intervencije.
• Bolna i/ili zapaljenska stanja u ginekologiji, npr. Primarna dismenoreja (bolne menstruacije) ili adneksitis (zapaljenje jajnika i jajovoda) i menoragija (obilno menstrualno krvarenje).
• Akutni giht (taloženje kristala mokraćne kiseline u zglobovima).

Lijek Rapten Duo ne smijete koristiti:

• ukoliko ste alergični (preosjetljivi) na diklofenak-natrijum ili na bilo koju od pomoćnih supstanci ovog lijeka (navedene u dijelu 6). Znaci preosjetljivosti uključuju otok lica i usana (angioedem), probleme sa disanjem, bol u grudnom košu, curenje iz nosa, osip na koži ili bilo koje druge reakcije alergijskog tipa.
• ukoliko imate ili ste ranije imali čir na želucu (gastrični ulkus) ili čir na dvanaestopalačnom crijevu (duodenalni ulkus) ili krvarenje u trbuhu (digestivnom traktu) (uključujući krv u sadržaju koji ste povratili, krvarenje prilikom pražnjenja crijeva, svježu krv u stolici ili stolicu crne boje poput katrana).
• ukoliko ste imali krvarenje ili perforaciju (proboj) želuca ili crijeva nakon korišćenja drugih nesteroidnih antiinflamatornih ljekova.
• ukoliko ste u trećem trimestru trudnoće (ukoliko ste trudni duže od šest mjeseci).
• ukoliko imate ozbiljne probleme sa jetrom ili bubrezima.
• ukoliko imate ili ste imali alergijsku reakciju (kao što je astma, zviždanje u grudima, osip na koži, oticanje lica, usana, jezika, grla i/ili ruku i nogu (znaci angioedema), curenje iz nosa (akutni rinitis)) posle primjene acetilsalicilne kiseline, ibuprofena ili nekog drugog nesteroidnog antiinflamatornog lijeka (NSAIL).
• ukoliko imate cerebrovaskularnu bolest (problemi sa cirkulacijom u krvnim sudovima mozga npr. ukoliko ste imali moždani udar, mali moždani udar (TIA – tranzitorni ishemijski atak) ili začepljenje krvnih sudova koji snabdijevaju mozak).
• ukoliko imate bolest perifernih arterija (problemi sa cirkulacijom u krvnim sudovima nogu i stopala).
• ukoliko imate srčano oboljenje (tešku insuficijenciju (slabost) srca (NYHA II-IV), ishemijsku bolest srca (smanjen dotok kiseonika u srčani mišić), ukoliko ste imali srčani udar).

Ne uzimajte lijek Rapten Duo ukoliko se bilo šta od prethodno navedenog odnosi na Vas. Ukoliko niste sigurni da li se nešto od prethodno navedenog odnosi na Vas, obratite se Vašem ljekaru ili farmaceutu.

Upozorenja i mjere opreza:

Razgovarajte sa svojim ljekarom ili farmaceutom prije nego što uzmete lijek Rapten Duo:

• Ukoliko imate insuficijenciju (slabost) srca (NYHA I), povišen krvni pritisak, šećernu bolest (dijabetes), povišene vrijednosti triglicerida i/ili holesterola ili ste pušač.
• Ukoliko imate ili ste imali bilo kakav problem sa želucem i crijevima (npr. Čir ili krvarenje), uključujući ulcerozni kolitis ili Crohn-ovu bolest (zapaljenske bolesti debelog crijeva).
• Ukoliko imate oštećenje funkcije jetre ili bubrega.
• Ukoliko imate poremećaj zgrušavanja krvi ili sklonost ka krvarenju (Vaš ljekar će redovno sprovoditi određene testove).
• Ukoliko imate stanje koje se naziva akutna porfirija (genetski poremećaj metabolizma).
• Ukoliko imate astmu ili alergijski rinitis (zapaljenje sluzokože nosa praćeno pojačanom sekrecijom), otok sluzokože nosa (npr. polipi u nosu), druge probleme sa disanjem (kao što je hronična opstruktivna bolest pluća) ili imate česte plućne infekcije.
• Ukoliko ste starijeg životnog doba.
• Ukoliko ste dehidrirani.
• Ukoliko imate bilo kakvu alergijsku reakciju, uključujući anafilaktičke/anafilaktoidne reakcije.
• Ukoliko pokušavate da zatrudnite, jer lijek Rapten Duo može imati uticaj na plodnost žena.
• Ukoliko ste nedavno imali ili ćete imati operaciju na želucu ili crijevima, jer diklofenak može ponekad usporiti zarastanje rana u crijevima nakon operacije.
• Ukoliko uzimate ljekove za liječenje zapaljenskih stanja (kortikosteroidi), ljekove koji razrjeđuju krv/sprječavaju zgrušavanje krvi (npr. varfarin), ljekove koji se koriste za liječenje depresije (selektivni inhibitori ponovnog preuzimanja serotonina (SSRI)), ljekove koji sprječavaju sljepljivanje krvnih pločica (npr. acetilsalicilna kiselina), ljekove koji se koriste za pojačano izlučivanje mokraće (diuretici).

Ako se bilo šta od prethodno navedenog odnosi na Vas (ili niste sigurni), obratite se Vašem ljekaru ili farmaceutu prije upotrebe lijeka Rapten Duo.

Ako imate značajne faktore rizika za kardiovaskularne bolesti, poput visokog krvnog pritiska, povećanih vrijednosti masnoća u krvi (holesterola, triglicerida), šećernu bolest ili ako pušite, a ljekar odluči da Vam propiše lijek Rapten Duo, morate da koristite najmanje doze lijeka potrebne za ublažavanje simptoma u najkraćem vremenskom periodu.

Pazite na ozbiljna neželjena dejstva

Lijek Rapten Duo može izazvati neka ozbiljna neželjena dejstva. Ona su navedena na početku dijela “Moguća neželjena dejstva”. Treba da obratite pažnju na njih dok uzimate lijek Rapten Duo. Ukoliko Vam se javi ozbiljno neželjeno dejstvo, morate prestati da uzimate lijek Rapten Duo i odmah se obratite ljekaru. Neželjena dejstva lijeka se mogu svesti na najmanju mjeru uzimanjem najmanje doze potrebne za ublažavanje simptoma u najkraćem mogućem periodu.

Rizik od srčanog ili moždanog udara

Postoji mogućnost malog porasta rizika od srčanog ili moždanog udara kada uzimate ljekove kao što je lijek Rapten Duo. Ovaj rizik je veći kada uzimate velike doze lijeka u dužem vremenskom periodu. Uvijek slijedite uputstva Vašeg ljekara o tome koliko lijeka treba da uzmete, kao i koliko dugo treba da uzimate lijek. Ako za vrijeme uzimanja lijeka Rapten Duo osjetite bilo kakve znake ili simptome problema sa srcem ili krvnim sudovima, kao što su bol u grudima, nedostatak daha, slabost ili nerazgovijetan govor, odmah se obratite svom ljekaru.

Znaci infekcije

S obzirom na to da je lijek Rapten Duo antiinflamatorni lijek (ublažava zapaljenske procese), može ublažiti simptome infekcije, npr. glavobolju i visoku tjelesnu temperaturu. Ako se ne osjećate dobro i morate posjetiti ljekara, ne zaboravite da mu kažete da uzimate lijek Rapten Duo.

Ispitivanja

Ako imate visok rizik za pojavu srčane bolesti, Vaš ljekar će periodično preispitivati da li treba da nastavite liječenje lijekom Rapten Duo.

Ako imate oštećenje funkcije jetre, bubrega ili poremećaj krvi, radićete analize krvi tokom liječenja radi procjene krvne slike, funkcije bubrega i jetre. Vaš ljekar će uzeti u obzir rezultate analiza krvi kako bi odlučio da li treba prekinuti liječenje lijekom Rapten Duo ili treba promijeniti dozu.

Promjene na koži i sluznicama

Kao i kod primjene drugih NSAIL, tokom primjene diklofenaka veoma rijetko može doći do pojave ozbiljnih oboljenja kože, od kojih neka mogu dovesti do smrtnog ishoda (pogledati dio „Moguća neželjena dejstva“). Liječenje diklofenakom treba prekinuti ukoliko se pojave osip na koži, oštećenje sluznica ili bilo koji drugi znaci preosjetljivosti. Uočeno je da postoji veći rizik za pojavu ovih neželjenih reakcija na početku liječenja.

Stariji pacijenti i pacijenti manje tjelesne mase

Pacijenti stariji od 65 godina ili pacijenti manje tjelesne mase mogu biti osjetljiviji na dejstvo diklofenaka od drugih odraslih osoba. Pažljivo pratite uputstva ljekara i uzmite najmanju dozu lijeka Rapten Duo koja je potrebna za ublažavanje simptoma u najkraćem mogućem periodu. Odmah obavijestite svog ljekara u slučaju pojave bilo kakvih neželjenih dejstava, posebno stomačnih problema.

Djeca i adolescenti

Upotreba lijeka Rapten Duo se ne preporučuje kod dece i adolescenata.

Primjena drugih ljekova

Obavijestite Vašeg ljekara ili farmaceuta ukoliko uzimate, donedavno ste uzimali ili ćete možda uzimati bilo koje druge ljekove, uključujući i ljekove koji se mogu nabaviti bez ljekarskog recepta ili biljne ljekove.

Obavijestite Vašeg ljekara ili farmaceuta ukoliko uzimate bilo koji od sledećih ljekova:

• ljekove za terapiju šećerne bolesti.
• antikoagulanse (ljekovi koji razrjeđuju krv/sprječavaju zgrušavanje krvi, poput varfarina).
• diuretike (ljekovi koji se koriste za pojačano izlučivanje mokraće).
• litijum (lijek koji se koristi za liječenje nekih psihičkih oboljenja).
• metotreksat (lijek koji se koristi za liječenje raka ili nekih zapaljenskih bolesti).
• ciklosporin, takrolimus (ljekovi koji utiču na imunski sistem, koriste se za liječenje nekih zapaljenskih bolesti i nakon transplantacije).
• trimetoprim (lijek koji se koristi za sprječavanje i liječenje infekcija urinarnog trakta).
• hinolonski antibiotici (ljekovi koji se koriste za liječenje infekcija).
• vorikonazol (lijek koji se koristi za liječenje gljivičnih infekcija).
• rifampicin (lijek koji se koristi za liječenje tuberkuloze).
• neke druge nesteroidne antiinflamatorne ljekove (NSAIL) ili inhibitore ciklooksigenaze-2 (COX-2 inhibitori), npr. acetilsalicilnu kiselinu ili ibuprofen.
• kardiotoničke glikozide (na primjer digoksin) (koriste se za liječenje srčanih problema).
• ljekove poznate kao selektivni inhibitori ponovnog preuzimanja serotonina (SSRI) (ljekovi koji se koriste za liječenje depresije).
• ljekove koji se koriste za liječenje srčanih oboljenja ili visokog krvnog pritiska, npr. beta-blokatori ili ACE-inhibitori.
• holestipol i holestiramin (ljekovi koji se koriste za smanjenje vrijednosti holesterola). Ovi ljekovi mogu da smanje dejstvo diklofenaka. Uzmite lijek Rapten Duo najmanje 1 sat prije ili 4-6 sati nakon uzimanja ovih ljekova.
• kortikosteroide (ljekovi koji se koriste za liječenje zapaljenskih stanja). Može doći do povećanja rizika od krvarenja u sistemu za varenje ili pojave čireva.
• fenitoin (lijek koji se koristi za liječenje epileptičnih napada).

Ako se bilo šta od prethodno navedenog odnosi na Vas (ili niste sigurni), obratite se Vašem ljekaru ili farmaceutu prije upotrebe lijeka Rapten Duo.

Plodnost, trudnoća i dojenje

Ukoliko ste trudni ili dojite, mislite da ste trudni ili planirate trudnoću, obratite se Vašem ljekaru ili farmaceutu za savjet prije nego što uzmete ovaj lijek.

Primjena lijeka Rapten Duo može umanjiti sposobnost začeća. Obavijestite svog ljekara ukoliko planirate trudnoću ili imate problem sa začećem.

Lijek Rapten Duo ne smijete uzimati tokom posljednja tri mjeseca trudnoće jer može štetno uticati na plod ili prouzrokovati probleme u toku porođaja (pogledati dio „Lijek Rapten Duo ne smijete koristiti“). Može izazvati probleme sa bubrezima i srcem kod vaše nerođene bebe. To može uticati na Vašu i bebinu sklonost krvarenju i uzrokovati da porođaj bude kasniji ili duži od očekivanog. Nemojte uzimati lijek Rapten Duo ni u ranijim mjesecima (prvih 6 mjeseci) trudnoće, osim ukoliko Vaš ljekar smatra da je to neophodno. Ako vam je potrebno liječenje tokom ovog perioda ili dok pokušavate da zatrudnite, trebalo bi da koristite najnižu dozu u najkraćem mogućem vrijemenu. Ukoliko se uzima duže od nekoliko dana, od 20. nedjelje trudnoće lijek Rapten Duo može izazvati probleme sa bubrezima kod vaše nerođene bebe, što može dovesti do niskog nivoa amnionske tečnosti koja okružuje bebu (oligohidramnion) ili do sužavanja krvnog suda (ductus arteriosus-a) u srcu bebe. Ako vam je potrebno liječenje duže od nekoliko dana, vaš ljekar može preporučiti dodatno praćenje.

Diklofenak se u malim količinama izlučuje u majčino mlijeko. Nemojte uzimati lijek Rapten Duo tokom perioda dojenja kako bi se izbegla neželjena dejstva po novorođenče.

Uticaj lijeka Rapten Duo na sposobnost upravljanja vozilima i rukovanje mašinama

Lijek Rapten Duo može izazvati neželjena dejstva kao što su vrtoglavica, vertigo (osjećaj okretanja ili nestabilnosti), pospanost (somnolencija) ili druga neželjena dejstva na nivou centralnog nervnog sistema, uključujući poremećaje vida. Ukoliko lijek Rapten Duo na taj način utiče na Vas, ne treba da upravljate vozilom, niti da rukujete mašinama.

Važne informacije o nekim sastojcima lijeka Rapten Duo

U slučaju intolerancije na pojedine šećere, obratite se Vašem ljekaru prije upotrebe ovog lijeka.

Boja FDC Yellow No6 (E110; C.I. 15985) može izazvati alergijske reakcije.

Uvijek uzimajte ovaj lijek tačno onako kako Vam je rekao Vaš ljekar ili farmaceut. Provjerite sa ljekarom ili farmaceutom ako niste sigurni kako da koristite ovaj lijek.

Ljekar će Vam reći koliko tableta lijeka Rapten Duo Vam je potrebno i koliko često treba da uzimate lijek. Pažljivo pratite uputstva ljekara.

Vaš ljekar Vam može propisati i drugi lijek koji štiti želudac, koji ćete uzimati u isto vrijeme kao i lijek Rapten Duo, naročito ako ste već imali probleme sa želucem, ako ste starijeg životnog doba ili uzimate i neke druge ljekove.

Način primjene

Lijek Rapten Duo je namijenjen za oralnu upotrebu.

Tabletu treba progutati cijelu sa dovoljnom količinom tečnosti.

Lijek Rapten Duo je najbolje uzimati za vrijeme ili nakon obroka. Nemojte lomiti, niti žvakati tablete, jer će to uticati na mehanizam modifikovanog oslobađanja aktivne supstance iz tablete.

Doziranje

Odrasli

Preporučena početna dnevna doza je 75 mg do 150 mg diklofenaka, koja se uzima kao jedna do dvije tablete sa modifikovanim oslobađanjem od 75 mg lijeka Rapten Duo.

Kod blažih slučajeva, kao i kod dugotrajne terapije, 75 mg diklofenaka na dan je obično dovoljno.

Nemojte uzimati više od 150 mg diklofenaka na dan.

U slučajevima gdje su simptomi najizraženiji tokom noći ili ujutru, poželjno je uzimati lijek Rapten Duo uveče.

Stariji pacijenti (65 godina ili više)

Ukoliko ste starijeg životnog doba, ljekar Vam može propisati manju dozu od one koja je uobičajena za odrasle. Ljekar će pratiti Vaše liječenje lijekom Rapten Duo, kako bi utvrdio da li lijek ima uticaj na sistem za varenje (zbog moguće pojave gastrointestinalnog krvarenja).

Primjena kod djece i adolescenata

Upotreba lijeka Rapten Duo kod dece i adolescenata se ne preporučuje.

Ako ste uzeli više lijeka Rapten Duo nego što je trebalo

Ukoliko ste uzeli više lijeka Rapten Duo, od onoga što Vam je propisano (predoziranje) ili je neko drugi slučajno uzeo Vaš lijek, odmah se obratite Vašem ljekaru ili najbližoj zdravstvenoj ustanovi. Ponesite sa sobom tablete u originalnom pakovanju, kako bi ljekar znao šta ste uzeli. Mogu se javiti: povraćanje, krvarenje u stomaku, proliv, vrtoglavica, zujanje u ušima ili konvulzije (epileptični napadi). Kod teških predoziranja mogu se javiti problemi sa bubrezima ili jetrom.

Ako ste zaboravili da uzmete lijek Rapten Duo

Ukoliko ste zaboravili da uzmete dozu lijeka Rapten Duo u uobičajeno vrijeme, uzmite je čim se sjetite. Međutim, ukoliko se približilo vrijeme za uzimanje sljedeće doze, nastavite sa uzimanjem lijeka po preporučenom režimu.

Ne uzimajte duplu dozu da biste nadoknadili propuštenu dozu.

Ako prestanete da uzimate lijek Rapten Duo

Uzimajte lijek Rapten Duo onoliko dugo koliko Vam je ljekar propisao, osim ukoliko se javi neki problem tokom liječenja. U tom slučaju, posavjetujte se sa Vašim ljekarom.

Ako imate dodatnih pitanja o primjeni ovog lijeka, obratite se svom ljekaru ili farmaceutu.

Kao i svi ljekovi i lijek Rapten Duo može izazvati neželjena dejstva, iako se ona ne moraju javiti kod svakoga.

Neka neželjena dejstva mogu da budu ozbiljna. Prestanite da uzimate lijek Rapten Duo i odmah obavijestite svog ljekara ukoliko primjetite bilo koje od sledećih ozbiljnih neželjenih dejstava - možda će Vam biti potrebna hitna medicinska pomoć:

• pojava modrica po koži i sklonost krvarenju (usled smanjenja broja krvnih pločica (trombocitopenija)), teške kožne reakcije koje karakterišu crvene bolne površine, ljuštenje kože ili plikovi na koži (multiformni eritem, Stevens-Johnson-ov sindrom, Lyell-ov sindrom (toksična epidermalna nekroliza), eksfolijativni dermatitis (zapaljenje kože sa crvenilom i ljuštenjem), bulozni dermatitis).
• zviždanje pri disanju i otežano disanje (astma/bronhospazam).
• bilo koji znak krvarenja u želucu ili crijevima, npr. povraćanje krvi, krvavi prolivi ili pojava stolice crne boje poput katrana. Prijavljeni su rijetki slučajevi čira na želucu i dvanaestopalačnom crijevu (sa ili bez krvarenja) sa smrtnim ishodom, posebno kod starijih pacijenata.
• alergijske reakcije koje uključuju svrab i osip po koži, oticanje lica, usana, jezika, grla, ruku ili prstiju (angioedem), zviždanje pri disanju, otežano disanje, iznenadni pad krvnog pritiska koji vodi u kolaps ili šok, a mogu imati smrtni ishod (anafilaktičke i anafilaktoidne reakcije).
• bol u grudnom košu, što može biti znak potencijalno ozbiljne alergijske reakcije poznate pod nazivom Kounis-ov sindrom.
• žutu prebojenost kože ili beonjača.
• dugotrajni bol u grlu ili visoku tjelesnu temperaturu, česte upale grla ili infekcije (usled smanjenja broja bijelih krvnih zrnaca (leukopenija) i smanjenja broja određene vrste bijelih krvnih zrnaca-granulocita (agranulocitoza)).
• neočekivanu promjenu količine i/ili izgleda mokraće (akutno oštećenje funkcije bubrega).
• bol u stomaku ili donjem dijelu leđa sa osjećajem slabosti ili gubitkom apetita, mučninom, povraćanjem (mogući simptomi zapaljenja gušterače (pankreatitis)).
• blagi grčevi i osjetljivost trbuha, koja se javlja ubrzo nakon početka liječenja diklofenakom, praćena krvarenjem iz debelog crijeva ili krvavom stolicom, obično u roku od 24 sata od pojave bolova u trbuhu (ishemijski kolitis).
• bol i stezanje u grudima, nedostatak daha, mučnina, povraćanje (srčani udar).
• iznenadna slabost ili nemogućnost pokretanja jedne polovine tijela i/ili lica, iznenadni poremećaj govora (nemogućnost govora ili otežan, nerazgovijetni govor) (moždani udar).
• ukočenost vrata, glavobolja, mučnina, povraćanje, povišena tjelesna temperatura, preosjetljivost na svjetlost (zapaljenje moždanih ovojnica).
• nedostatak daha, otežano disanje u ležećem položaju, oticanje stopala i nogu (srčana slabost).

Prestanite da uzimate lijek Rapten Duo i odmah obavijestite svog ljekara ukoliko primjetite bilo koje od navedenih neželjenih dejstava.

Ostala neželjena dejstva

Česta neželjena dejstva (mogu da se jave kod najviše 1 na 10 pacijenata koji uzimaju lijek):

• bol u stomaku, mučnina, povraćanje, proliv, otežano varenje, nadutost, smanjenje apetita
• glavobolja, vrtoglavica, vertigo (osjećaj okretanja ili nestabilnosti)
• osip
• povećanje vrijednosti enzima jetre u krvi.

Povremena neželjena dejstva (mogu da se jave kod najviše 1 na 100 pacijenata koji uzimaju lijek):

• palpitacije (subjektivan osjećaj lupanja srca)
• bol u grudima.

Rijetka neželjena dejstva (mogu da se jave kod najviše 1 na 1000 pacijenata koji uzimaju lijek):

• gastritis (zapaljenje želuca)
• poremećaji funkcije jetre
• pospanost
• koprivnjača
• zadržavanje tečnosti, simptomi mogu uključivati oticanje zglobova.

Veoma rijetka neželjena dejstva (mogu da se jave kod najviše 1 na 10000 pacijenata koji uzimaju lijek):

Uticaji na nervni sistem i čula

Osjećaj mravinjanja ili peckanja (parestezija), nevoljno drhtanje (tremor), konvulzije (epileptični napadi), uznemirenost (anksioznost), poremećaj pamćenja, poremećaj čula ukusa (disgeuzija), dezorijentacija, depresija (nevoljnost i nezainteresovanost), nesanica (insomnija), noćne more, razdražljivost (iritabilnost), psihotični poremećaj (mentalni poremećaj koji karakteriše gubitak kontakta sa stvarnošću), poremećaji vida (zamućen vid, duple slike (diplopija)), zujanje u ušima (tinitus), oštećenje sluha.

Uticaji na sistem za varenje

Otežano pražnjenje crijeva, zapaljenje sluzokože jezika, zapaljenje sluzokože usta i desni (stomatitis, uključujući ulcerozni stomatitis), zapaljenje debelog crijeva (kolitis, uključujući hemoragični kolitis i pogoršanje ulceroznog kolitisa ili Crohn-ove bolesti), problemi sa jednjakom, crijevna suženja.

Uticaji na srce, krvne sudove, pluća i krv

Zapaljenje krvnih sudova (vaskulitis), zapaljenje plućnog tkiva (pneumonitis), hipertenzija (visok krvni pritisak), malokrvnost (anemija, uključujući hemolitičku anemiju i aplastičnu anemiju).

Uticaji na jetru i bubrege

Poremećaji funkcije bubrega i urinarnog sistema (pojava bjelančevina i krvi u mokraći, nefritički sindrom, tubulo-intersticijalni nefritis, bubrežna papilarna nekroza) ili teški poremećaji funkcije jetre (fulminantni hepatitis, nekroza jetre, insuficijencija (slabost) jetre).

Uticaji na kožu i kosu

Osip na koži koji se može pogoršati izlaganjem suncu (fotosenzitivna reakcija), tačkasto krvarenje na koži (purpura), alergijska purpura, Henoch-Schonlein purpura (zapaljenje zida krvnih sudova sa promjenama na koži), crvenilo kože, svrab, gubitak kose.

Prijavljivanje sumnji na neželjena dejstva

Ako Vam se javi bilo koje neželjeno dejstvo recite to svom ljekaru, farmaceutu ili medicinskoj sestri. Ovo uključuje i bilo koja neželjena dejstva koja nijesu navedena u ovom uputstvu. Prijavljivanjem neželjenih dejstava možete da pomognete u procjeni bezbjednosti ovog lijeka. Sumnju na neželjena dejstva možete da prijavite i Institutu za ljekove i medicinska sredstva (CInMED):

Institut za ljekove i medicinska sredstva

Odjeljenje za farmakovigilancu

Bulevar Ivana Crnojevića 64a, 81000 Podgorica

tel: +382 (0) 20 310 280

fax: +382 (0) 20 310 581

putem IS zdravstvene zaštite

QR kod za online prijavu sumnje na neželjeno dejstvo lijeka:

Lijek čuvajte van pogleda i domašaja djece.

Ovaj lijek se ne smije upotrijebiti nakon isteka roka upotrebe navedenog na kutiji. Rok upotrebe odnosi se na posljednji dan navedenog mjeseca.

Čuvati na temperaturi do 25°C, u originalnom pakovanju radi zaštite od svjetlosti.

Ljekove ne treba bacati u kanalizaciju, niti kućni otpad. Ove mjere pomažu očuvanju životne sredine.

Neupotrijebljeni lijek se uništava u skladu sa važećim propisima.

Šta sadrži lijek Rapten Duo

• Aktivna supstanca: diklofenak natrijum. Jedna tableta sa modifikovanim oslobađanjem sadrži 75 mg diklofenak natrijuma.

Lijek Rapten Duo je dvoslojna tableta koja sadrži ukupno 75 mg diklofenak natrijuma. Prvi, acidorezistentni sloj sadrži 25 mg diklofenak natrijuma koji se oslobađa odmah po dospijevanju u tanko crijevo. Drugi sloj sadrži 50 mg diklofenak natrijuma koji pored produženog, takođe ima i odloženo oslobađanje.

• Pomoćne supstance su: skrob, kukuruzni; laktoza, monohidrat; natrijum skrobglikolat (tip A); hipromeloza; silicijum dioksid, koloidni, bezvodni; magnezijum stearat; „acryl-eze white“ (metakrilna kiselina, kopolimer; titan dioksid; talk; trietil citrat; silicijum dioksid, koloidni, bezvodni; natrijum hidrogenkarbonat; natrijum laurilsulfat); simetikon, emulzija 30%; FDC Yellow No6 (E110; C.I. 15985).

Kako izgleda lijek Rapten Duo i sadržaj pakovanja

Okrugla, bikonveksna, dvoslojna tableta. Jedan sloj je narandžaste boje, drugi sloj je bijele do žuto-bijele boje.

Unutrašnje pakovanje je blister (PVC/PVdC-Al folija) sa 10 tableta sa modifikovanim oslobađanjem. Spoljašnje pakovanje je složiva kartonska kutija u kojoj se nalaze tri blistera sa po 10 tableta sa modifikovanim oslobađanjem i Uputstvo za lijek.

Nosilac dozvole i proizvođač

Nosilac dozvole:

Hemomont d.o.o.

8 marta 55A, Podgorica,

Crna Gora

Proizvođač:

HEMOFARM AD VRŠAC

Beogradski put bb, Vršac

Republika Srbija

Režim izdavanja lijeka

Lijek se izdaje samo na ljekarski recept.

Broj i datum dozvole

20/09/56 - 118 od 25.02.2010.

Ovo uputstvo je posljednji put odobreno

Jul, 2024. godine