DICLORAPID 75mg gastrorezistentna kapsula, tvrda

Lijek DicloRapid je namijenjen odraslim osobama.

Simptomatska terapija bola i inflamacije, koji su udruženi sa:

- artritičnim stanjima: reumatoidnim artritisom, osteoartritisom, ankilozirajućim spondilitisom, akutnim gihtom;

- akutnim mišićno-skeletnim poremećajima, kao što je periartritis, tendinitis, tenosinovitis, burzitis;

- bolnim posttraumatskim otocima ili inflamacijama.

Doziranje

Doziranje diklofenaka zavisi od težine kliničke slike, odnosno od stanja pacijenta. Preporučeni raspon doza za odrasle iznosi između 50 mg i 150 mg diklofenak natrijuma dnevno, kao 1 ili 2 podijeljene doze.

Pojedinačna doza ne treba da bude veća od 75 mg diklofenak natrijuma.

Trajanje terapije

O trajanju terapije odlučuje ljekar.

Kod reumatskih bolesti može biti potrebna dugotrajna terapija. Kod dugotrajne terapije treba smanjiti ukupnu dnevnu dozu, ukoliko je moguće, na 75 mg diklofenak natrijuma, u skladu sa terapijskim odgovorom.

Neželjena dejstva se mogu svesti na najmanju moguću mjeru primjenom najmanje efektivne doze tokom najkraćeg perioda potrebnog za postizanje kontrole simptoma (vidjeti poglavlje 4.4).

Posebne populacije

Stariji pacijenti

Nije potrebno posebno prilagođavanje doze. Starije pacijente treba pratiti sa posebnom pažnjom zbog povećane vjerovatnoće pojave neželjenih dejstava (vidjeti poglavlje 4.4).

Oštećenje funkcije bubrega

Kod pacijenata sa blagim do umjerenim oštećenjem funkcije bubrega nije potrebno smanjenje doze lijeka (za pacijente sa teškim oštećenjem funkcije bubrega vidjeti poglavlje 4.3).

Oštećenje funkcije jetre (vidjeti poglavlje 5.2)

Kod pacijenata sa blagim do umjerenim oštećenjem funkcije jetre nije potrebno smanjenje doze lijeka (za pacijente sa teškom disfunkcijom jetre vidjeti poglavlje 4.3).

Pedijatrijska populacija

Lijek DicloRapid je kontraindikovan za primjenu kod djece i adolescenata, vidjeti i odjeljak 4.3.

Način primjene

Lijek DicloRapid, gastrorezistentnu kapsulu treba progutati cijelu, sa dovoljnom količinom tečnosti (čašom vode), jedan do dva sata prije obroka i treba je uzeti na prazan želudac.

- preosjetljivost na aktivnu supstancu ili na bilo koju od pomoćnih supstanci navedenih u odjeljku 6.1,,

- aktivni gastrični ili intestinalni ulkus, krvarenje ili perforacija

- gastrointestinalno krvarenje ili perforacija u istoriji bolesti, povezani sa ranijom primjenom nesteroidnih antiinflamatornih ljekova (NSAIL). Aktivan ili u istoriji bolesti poznati rekurentni peptički ulkus/hemoragija (dvije ili više različitih epizoda dokazanih ulceracija ili krvarenja),

- cerebrovaskularno krvarenje ili drugi aktivni poremećaji krvarenja,

- poznata preosjetljivost na acetilasalicilnu kiselinu ili druge nesteroidne antireumatske/antiinflamatorne ljekove, koja se manifestuje kao bronhospazam, astma, rinitis ili urtikarija,

- poremećaji hematopoeze nepoznate etiologije,

- teška insuficijencija jetre ili bubrega,

- potvrđena kongestivna srčana insuficijencija (NYHA II-IV), ishemijska bolest srca, bolest perifernih arterija i/ili cerebrovaskularna bolest,

- posljednji trimestar trudnoće (vidjeti poglavlje 4.6).

Djeca i adolescenti mlađi od 18 godina ne smiju da koriste ovaj lijek zbog velikog sadržaja aktivne supstance.

Opšta upozorenja:

Potrebno je izbjegavati istovremenu primjenu lijeka DicloRapid sa drugim nesteroidnim antiinflamatornim ljekovima, uključujući i selektivne inhibitore ciklooksigenaze-2, zato što ne postoje dokazi koji ukazuju na sinergističku korist, a pri tome postoji potencijalna opasnost od pojave aditivnih neželjenih dejstava.

Kao i drugi ljekovi iz grupe NSAIL, diklofenak, zbog svojih farmakodinamskih svojstava, može da maskira znakove i simptome infekcije.

Neželjena dejstva se mogu svesti na najmanju moguću mjeru primjenom najmanje efektivne doze u najkraćem vremenskom periodu neophodnom za kontrolu simptoma (vidjeti odjeljak 4.2 i gastrointestinalne i kardiovaskularne rizike navedene u nastavku).

Kao i kod primjene drugih NSAIL, veoma rijetko se mogu javiti alergijske reakcije uključujući anafilaktičke/anafilaktoidne reakcije pri primjeni diklofenaka kod pacijenata koji nijesu ranije koristili ovaj lijek. Reakcije preosjetljivosti mogu progredirati u Kounis-ov sindrom, ozbiljnu alergijsku reakciju koja može dovesti do infarkta miokarda. Simptomi takvih reakcija mogu uključivati bol u grudima koji se javlja zajedno sa alergijskom reakcijom na diklofenak.

Stariji pacijenti:

Na osnovu medicinskih podataka savjetuje se oprez kod starije populacije. Konkretno, preporučuje se primjena najmanje efektivne doze kod iscrpljenih starijih pacijenata, kao i kod onih sa malom tjelesnom masom. Kod starijih pacijenata je povećana učestalost pojave neželjenih dejstava usljed primjene NSAIL, a posebno gastrointestinalnog krvarenja i perforacija koje mogu imati smrtni ishod (vidjeti poglavlje 4.2).

Gastrointestinalna dejstva:

Gastrointestinalna (GI) krvarenja, ulceracije ili perforacije (od kojih neke mogu imati i smrtni ishod), mogu da se jave u bilo kom trenutku tokom terapije NSAIL, sa ili bez upozoravajućih simptoma i prethodnih gastrointestinalnih događaja u istoriji bolesti. Ove pojave najčešće imaju teže posljedice kod starijih pacijenata.

Kao i prilikom primjene svih NSAIL, uključujući diklofenak, obavezan je pažljiv medicinski nadzor, pri čemu je potreban poseban oprez pri propisivanju diklofenaka pacijentima sa simptomima koji ukazuju na gastrointestinalne poremećaje ili sa gastričnim ili intestinalnim ulceracijama, krvarenjem ili perforacijom u istoriji bolesti (vidjeti poglavlje 4.8). Rizik od gastrointestinalnog krvarenja, ulceracija ili perforacije raste sa povećanjem doze NSAIL kod pacijenata sa ulkusom u istoriji bolesti, posebno ukoliko je bio praćen komplikacijama u vidu hemoragije ili perforacije (vidjeti odjeljak 4.3), kao i kod starijih pacijenata.

Kako bi se smanjio rizik od gastrointestinalne toksičnosti kod pacijenata sa ulkusom u istoriji bolesti, posebno ukoliko je došlo do razvoja komplikacija kao što su krvarenje ili perforacija, kao i kod starijih pacijenata, terapiju treba započeti i održavati primjenom najmanje efektivne doze.

Kod ovih pacijenata, kao i kod pacijenata kojima je neophodna terapija ljekovima koji sadrže male doze acetilsalicilne kiseline, ili drugim ljekovima koji mogu povećati rizik od GI neželjenih dejstava (vidjeti informacije u nastavku i odjeljak 4.5), potrebno je razmotriti primjenu ljekova sa protektivnim dejstvom (npr. misoprostolom ili inhibitorima protonske pumpe).

Potrebno je upozoriti pacijente kod kojih je ranije dolazilo do pojave GI toksičnosti, a posebno ako su u pitanju stariji pacijenti, da prijave ljekaru svaki neuobičajeni abdominalni simptom (naročito krvarenja u gastrointestinalnom sistemu), posebno ako se jave na početku liječenja.

Potreban je oprez kod pacijenata kod kojih se istovremeno primjenjuju drugi ljekovi koji mogu povećati rizik od nastanka ulkusa ili krvarenja, kao sto su sistemski kortikosteroidi, antikoagulantni ljekovi (npr. varfarin), selektivni inhibitori ponovnog preuzimanja serotonina ili antiagregacioni ljekovi kao što je acetilsalicilna kiselina (vidjeti poglavlje 4.5).

Potreban je pažljiv medicinski nadzor i oprez kod pacijenata sa ulceroznim kolitisom ili Crohn-ovom bolešću zbog mogućeg pogoršanja njihovog stanja (vidjeti poglavlje 4.8).

Ukoliko tokom primjene diklofenaka dođe do krvarenja ili ulceracija u gastrointestinalnom traktu, terapiju treba odmah prekinuti.

NSAIL, uključujući diklofenak, mogu biti povezani sa povećanim rizikom od gastrointestinalnog curenja iz anastomoze. Preporučuje se pažljiv medicinski nadzor i oprez pri primjeni diklofenaka nakon gastrointestinalne hirurške intervencije.

Dejstvo na kožu:

Ozbiljne reakcije na koži, od kojih neke i sa smrtnim ishodom, kao što su eksfolijativni dermatitis, Stevens-Johnson-ov sindrom i toksična epidermalna nekroliza, su veoma rijetko prijavljene prilikom upotrebe ljekova iz grupe NSAIL (vidjeti poglavlje 4.8). Uočeno je da kod pacijenata postoji najveći rizik od pojave ovih reakcija na početku terapije. Terapiju diklofenakom treba prekinuti čim se pojave osip na koži, lezije mukoze ili bilo koji drugi znak preosjetljivosti.

Kardiovaskularna i cerebrovaskularna dejstva:

Potrebno je odgovarajuće praćenje i savjetovanje pacijenata sa hipertenzijom i/ili kongestivnom srčanom insuficijencijom (NYHA-1) u istoriji bolesti, zato što su prijavljeni slučajevi zadržavanja tečnosti i pojave edema povezani sa terapijom ljekovima iz grupe NSAIL.

Klinička ispitivanja i epidemiološki podaci ukazuju da primjena diklofenaka, posebno pri velikim dozama (150 mg dnevno) i tokom dugotrajne terapije, može biti povezana sa malim povećanjem rizika od arterijskih trombotičkih događaja (na primjer infarkt miokarda i moždani udar) (vidjeti odjeljke 4.3 i 4.4).

Pacijenti sa značajnim faktorima rizika za pojavu kardiovaskularnih događaja (npr. hipertenzija, hiperlipidemija, dijabetes melitus, pušenje) trebalo bi da primjenjuju diklofenak tek nakon pažljive procjene od strane ljekara. S obzirom da rizik za pojavu kardiovaskularnih događaja raste sa povećanjem doze ii sa dužinom trajanja terapije, neophodno je da terapija traje što kraće uz primjenu najmanje efektivne dnevne doze. Potrebno je periodično procijeniti potrebu pacijenta za simptomatskom terapijom kao i odgovor na nju.

Dejstvo na jetru:

Potreban je pažljiv medicinski nadzor pacijenata sa oštećenjem funkcije jetre u slučaju propisivanja diklofenaka, jer može doći do egzacerbacije osnovne bolesti.

Kao i prilikom primjene drugih NSAIL, moguće je povećanje vrijednosti jednog ili više enzima jetre. Tokom dugotrajne terapije diklofenakom preporučuje se redovno praćenje parametara funkcije jetre kao mjera predostrožnosti. Ukoliko poremećene vrijednosti testova funkcije jetre perzistiraju ili se pogoršavaju, ukoliko se razviju klinički znaci ili simptomi oštećenja funkcije jetre ili dođe do pojave drugih reakcija (npr. eozinofilija, osip), primjenu diklofenaka treba prekinuti. Za vrijeme terapije diklofenakom moguć je nastanak hepatitisa bez prodromalnih simptoma. Potreban je oprez ukoliko se diklofenak primjenjuje kod pacijenata koji imaju hepatičku porfiriju, jer je diklofenak potencijalni „okidač“ napada.

Oštećenje funkcije bubrega i srca:

Kako su zabilježeni retencija tečnosti i edemi povezani sa primjenom NSAIL, poseban oprez je potreban kod pacijenata sa oštećenjem funkcije srca i bubrega, hipertenzijom u anamnezi, starijih, pacijenata koji istovremeno uzimaju diuretike ili ljekove koji imaju značajni uticaj na funkciju bubrega, kao i kod pacijenata sa značajnim smanjenjem volumena ekstracelularne tečnosti iz bilo kog razloga (npr. prije ili poslije hirurške intervencije) (vidjeti poglavlje 4.3). U ovakvim slučajevima, kao posebna mjera predostrožnosti tokom terapije diklofenakom, preporučuje se praćenje funkcije bubrega. Prekid primjene lijeka dovodi do oporavka bubrežne funkcije na stanje prije započinjanja terapije.

Nakon primjene visokih doza ili više NSAIL prijavljeni su slučajevi akutne insuficijencije bubrega kod pacijenata na terapiji tenofovir dizoproksil fumaratom i sa prisutnim faktorima rizika za poremećaj funkcije bubrega. Potrebno je odgovarajuće praćenje funkcije bubrega u slučaju istovremene primjene tenofovir dizoproksil fumarata i NSAIL.

Hematološka dejstva:

Kao i sa drugim NSAIL, diklofenak može izazvati privremenu inhibiciju agregacije trombocita. Preporučuje se pažljivo praćenje pacijenata sa poremećajima hemostaze. I, kod produžene terapije diklofenakom preporučuje se praćenje krvne slike.

Respiratorni i alergijski poremećaji:

Kod pacijenata sa astmom, sezonskim alergijskim rinitisom, otokom nazalne sluzokože (polipi u nosu), hroničnom opstruktivnom bolešću pluća ili hroničnim infekcijama respiratornog trakta (naročito ukoliko su povezane sa simptomima sličnim alergijskom rinitisu), potreban je oprez zbog češće pojave neželjenih dejstava na NSAIL, kao što su egzacerbacija astme (tzv. intolerancija na analgetike/analgetska uzrokovana astma), Quincke-ov edem i urtikarija. Zato se kod ovih pacijenata preporučuje poseban oprez (spremnost da se brzo reaguje). Ovo se odnosi i na pacijente koji su alergični na druge supstance (promjene na koži, pruritus ili urtikarija).

Ostale mjere predostrožnosti

Kod pacijenata koji boluju od sljedećih bolesti, diklofenak se može koristiti tek nakon pažljive analize i upoređivanja rizika sa potencijalnim koristima lijeka:

- inducibilne porfirije,

- sistemskog eritematoznog lupusa (SLE) i mješovite bolesti vezivnog tkiva.

Pažljiv i strog medicinski nadzor neophodan je kod:

• pacijenata sa gastrointestinalnim poremećajima,
• pacijenata sa kardiovaskularnim poremećajima,
• pacijenata sa ranijim oštećenjem funkcije bubrega,
• pacijenata sa poremećajem funkcije jetre,
• pacijenata odmah nakon velikih hirurških intervencija,
• starijih pacijenata,
• pacijenata sa respiratornim i alergijskim poremećajima,
• pacijenata koji ispoljavaju alergijske reakcije na druge supstance,
• pacijenata sa hematološkim poremećajima,
• pacijenata kod kojih postoji rizik od infekcije.

Kao i kod primjene drugih NSAIL, veoma rijetko se mogu javiti alergijske reakcije uključujući anafilaktičke/anafilaktoidne reakcije pri primjeni diklofenaka kod pacijenata koji nijesu ranije koristili ovaj lijek. Pri prvoj pojavi reakcija preosjetljivosti pri primjeni lijeka DicloRapid, treba prekinuti liječenje. Treba pokrenuti neophodne postupke za uklanjanje simptoma, koje treba da vode ljekari specijalisti.

Podaci o uticaju na plodnost kod žena navedeni su u poglavlju 4.6.

Ostale informacije

Tokom dugotrajne primjene diklofenaka potrebno je redovno kontrolisati funkciju jetre, bubrega kao i krvnu sliku.

Dugotrajna primjena analgetika, može dovesti do glavobolje koja se ne smije liječiti povećanom dozom lijeka.

Stalna upotreba analgetika, a posebno kombinacija nekoliko analgetika, može dovesti do trajnog oštećenja bubrega i opasnosti od bubrežne insuficijencije (analgetske nefropatije).

Istovremeno konzumiranje alkohola povećava rizik od neželjenih reakcija izazvanih diklofenakom, posebno onih koje se javljaju u gastrointestinalnom traktu i centralnom nervnom sistemu.

Drugi NSAIL uključujući salicilate:

Istovremena primjena drugih NSAIL može da poveća rizik nastanka gastrointestinalnih ulkusa i krvarenja usljed sinergističkog dejstva. Stoga se ne preporučuje istovremena primjena diklofenaka i drugih NSAIL (vidjeti poglavlje 4.4).

Kortikosteroidi

Istovremena primjena ovih ljekova povećava rizik od gastrointestinalnih ulceracija ili krvarenja (vidjeti poglavlje 4.4).

Selektivni inhibitori ponovnog preuzimanja serotonina (engl. Selective serotonin reuptake inhibitors, SSRI)

Istovremena primjena može da poveća rizik od gastrointestinalnog krvarenja (vidjeti poglavlje 4.4).

Antikoagulansi i antiagregacioni ljekovi

Preporučuje se oprez, jer istovremena primjena može da poveća rizik od krvarenja (vidjeti poglavlje 4.4). Iako klinička ispitivanja ne ukazuju na to da diklofenak utiče na aktivnost antikoagulantnih ljekova, postoje slučajevi sa povećanim rizikom od krvarenja kod pacijenata koji istovremeno primjenjuju dikofenak i antikoagulanse. Zato se preporučuje pažljivo praćenje ovih pacijenata.

Digoksin, fenitoin i preparati litijuma

Istovremena primjena diklofenaka i digoksina ili fenitoina ili preparata litijuma može da dovede do povećanja koncentracije ovih supstanci u serumu. Zato je neophodno pratiti koncentracije litijuma u serumu. Preporučuje se i praćenje koncentracije digoksina i fenitoina u serumu.

Diuretici i antihipertenzivni ljekovi

Kao i drugi NSAIL, i diklofenak primijenjen istovremenoj sa diureticima ili antihipertenzivnim ljekovima (npr. beta-blokatorima, inhibitorima angiotezin konvertujućeg enzima (ACE), antagonistima angiotenzina II) može da smanji njihovo antihipertenzivno dejstvo. Zato, ovu kombinaciju ljekova treba primjenjivati sa oprezom, posebno kod starijih pacijenata i potrebno je periodično kontrolisati krvni pritisak. Pacijenti treba da budu odgavarajuće hidrirani i neophodno je praćenje funkcije bubrega nakon uvođenja istovremene terapije, i periodično nakon toga, posebno kod istovremene primjene sa diureticima i ACE inhibitorima zbog povećanog rizika od nefrotoksičnosti. Istovremena primjena diklofenaka i diuretika koji štede kalijum može dovesti do povećanja koncentracije kalijuma u serumu, zbog čega je potrebno pratiti koncentraciju kalijuma u serumu (vidjeti poglavlje 4.4).

Antidijabetici

Kliničke studije su pokazale da se diklofenak može primjenjivati istovremeno sa oralnim antidijabeticima bez uticaja na njihovo kliničko dejstvo. Međutim, prijavljeni su izolovani slučajevi pojave hipoglikemijskih i hiperglikemijskih dejstava, zbog čega je bilo neophodno korigovati dozu antidijabetika tokom terapije diklofenakom. Zato je potrebno praćenje koncentracije glukoze u krvi tokom istovremene primjene antidijabetske terapije i diklofenaka.

Metotreksat

Diklofenak može da inhibira tubularni renalni klirens metotreksata i time poveća koncentraciju metotreksata. Preporučuje se oprez kada se NSAIL, uključujući i diklofenak, primjenjuju u periodu kraćem od 24 sata prije ili nakon terapije metotreksata, jer to može dovesti do povećanja koncentracije metotreksata u krvi i povećanja toksičnog dejstva ovog lijeka.

Probenecid i sulfinpirazon

Ljekovi koji sadrže probenecid ili sulfinpirazon mogu da odlože izlučivanje diklofenaka.

Takrolimus

NSAIL (kao što je diklofenak) mogu da povećaju renalnu toksičnost takrolimusa.

Ciklosporin

Diklofenak, kao i drugi NSAIL, može da pojača nefrotoksičnost ciklosporina zbog dejstva na prostaglandine bubrega. Zato diklofenak treba primjenjivati u manjim dozama u odnosu na doze koje bi primili pacijenti koji nisu na terapiji ciklosporinom.

Hinolonski antibakterijski ljekovi

Prijavljeni su pojedinačni slučajevi konvulzivnih napada, koji su mogli biti posljedica istovremene primjene hinolona i NSAIL.

Holestipol i holestiramin

Ovi ljekovi mogu da izazovu odlaganje ili smanjenje resorpcije diklofenaka. Zato se preporučuje da se diklofenak primjenjuje najmanje 1 sat prije ili 4 do 6 sati nakon primjene holestipola/holestiramina.

Snažni CYP2C9 inhibitori

Preporučuje se oprez kada se diklofenak propisuje istovremeno sa snažnim CYP2C9 inhibitorima (kao što su sulfinpirazon i vorikonazol), koji mogu da dovedu do značajnog povećanja maksimalnih koncentracija diklofenaka u plazmi i izloženosti ovom lijeku, zato što inhibitorno djeluju na metabolizam diklofenaka.

Trudnoća

Inhibicija sinteze prostaglandina može nepovoljno da utiče na trudnoću i/ili razvoj embriona/fetusa. Podaci iz epidemioloških studija ukazuju na postojanje povećanog rizika od pobačaja i nastanka kardioloških malformacija i gastroshize nakon primjene inhibitora prostaglandina tokom ranih faza trudnoće. Ukupan rizik od nastanka kardiovaskularnih malformacija je povećan sa manje od 1% do približno 1,5%. Pretpostavlja se da se rizik povećava sa povećanjem doze i trajanjem terapije.

Kod životinja je pokazano da primjena inhibitora sinteze prostaglandina povećava vjerovatnoću gubitka ploda u periodu prije i nakon implantacije kao i rizik od smrti embriona/fetusa. Dodatno, povećana incidenca različitih malformacija, uključujući i kardiovaskularne, prijavljena je u ispitivanjima na životinjama koje su primale inhibitor sinteze prostaglandina tokom perioda organogeneze.

Od 20. nedjelje trudnoće nadalje, primjena diklofenaka može uzrokovati oligohidramnion koji je posljedica poremećaja funkcije bubrega kod fetusa. To se može dogoditi ubrzo nakon početka terapije i obično je reverzibilno nakon prekida terapije. Pored toga, bilo je izvještaja o suženju ductus areteriosus-a nakon terapije tokom drugog trimestra, od kojih je većina nestala nakon prestanka terapije. Dakle, lijek DicloRapid ne treba primjenjivati tokom prvog i drugog trimestra trudnoće, osim ukoliko je neophodno. Ukoliko je terapija ovim lijekom neophodna kod žena koje pokušavaju da zatrudne ili kod trudnica tokom prvog i drugog trimestra trudnoće, potrebno je primijeniti najmanju efektivnu dozu i trajanje terapije ograničiti na najkraći mogući period. Antenatalni monitoring radi otkrivanja moguće pojave oligohidramniona i suženja ductus arteriosus-a treba razmotriti nakon izloženosti diklofenaku nekoliko dana od 20. gestacijske nedjelje i nadalje. Primjena diklofenaka mora se prekinuti ako se utvrdi oligohidramnion ili suženje ductus arteriosus-a.

Tokom posljednjeg trimestra trudnoće svi inhibitori sinteze prostaglandina mogu:

- da izlože fetus sljedećim rizicima:

- kardiopulmonalnoj toksičnosti (prevremeno suženje/zatvaranje ductus arteriosus-a i plućna hipertenzija);

- poremećaju funkcije bubrega (vidjeti prethodno navedeno)

- kod majke i novorođenčeta da prouzrokuju:

- moguće produženje vrijemena krvarenja, dejstvo koje nastaje uslijed inhibicije agregacije trombocita, koje se može javiti čak i pri primjeni malih doza;

- inhibiciju kontrakcija uterusa, što dovodi do odloženog ili produženog porođaja.

Uslijed toga, lijek DicloRapid je kontraindikovan tokom trećeg trimestra trudnoće (vidjeti odjeljke 4.3 i 5.3).

Dojenje

Diklofenak i njegovi metaboliti se u malim količinama izlučuju u majčino mlijeko. Ne treba primjenjivati diklofenak tokom dojenja kako bi se izbjegla neželjena dejstva kod odojčeta.

Plodnost

Primjena diklofenaka može da utiče na plodnost kod žena, te se ne preporučuje kod žena koje planiraju trudnoću. Kod žena koje imaju poteškoće sa začećem ili su podvrgnute ispitivanju neplodnosti, treba razmotriti prekid terapije ovim lijekom.

Pacijenti kod kojih su se javili poremećaji vida, vertigo, pospanost ili drugi poremećaji centralnog nervnog sistema tokom primjene diklofenaka, ne treba da upravljaju vozilima niti rukuju mašinama.

Ovo se posebno odnosi na primjenu alkohola tokom terapije diklofenakom.

Neželjena dejstva su podijeljena po učestalosti na sljedeće grupe:

- veoma često (≥ 1/10),

- često (≥ 1/100 do < 1/10),

- povremeno (≥ 1/1000 do < 1/100),

- rijetko (≥ 1/10 000 do < 1/1000)

- veoma rijetko (< 1/10 000)

- nepoznato (ne može se procijeniti na osnovu raspoloživih podataka)

Treba imati na umu da su navedena neželjena dejstva uglavnom dozno-zavisna i razlikuju se od pacijenta do pacijenta. Rizik od pojave gastrointestinalnog krvarenja (gastritis, erozije, ulkusi) se povećava sa povećanjem doze i trajanjem terapije.

Najčešće prijavljena neželjena dejstva su gastrointestinalne prirode. Mogu se javiti peptički ulkus, perforacije ili gastrointestinalna krvarenja, ponekad sa smrtnim ishodom, posebno kod starijih osoba (vidjeti poglavlje 4.4). Nakon primjene lijeka primjećeni su i mučnina, povraćanje, dijareja, flatulencija, konstipacija, problemi sa varenjem, bol u abdomenu, melena, hematemeza, ulcerativni stomatitis, pogoršanje kolitisa i Crohn-ove bolesti (vidjeti poglavlje 4.4). Rijetko je prijavljivan i gastritis.

Edem, hipertenzija i srčana insuficijencija su prijavljeni tokom terapije NSAIL.

Podaci iz kliničkih ispitivanja ii epidemioloških istraživanja ukazuju na povećan rizik od pojave arterijskih trombotičkih događaja (infarkt miokarda ili moždani udar) u vezi sa primjenom diklofenaka, posebno u visokim dozama (150 mg dnevno) tokom dužeg vremenskog perioda (vidjeti odjeljak 4.3. i 4.4).

Infekcije i infestacije

Veoma rijetko: pogoršanje infektivnih oboljenja (npr. razvoj nekrotizirajućeg fasciitisa) se dovodi u vezu sa sistemskom primjenom nesteroidnih antiinfalmatornih ljekova. Ovakve reakcije mogu biti uslovljene mehanizmom djelovanja ove grupe ljekova.

Ukoliko dođe do pojave simptoma infekcije ili se simptomi pogoršaju tokom primjene diklofenaka, pacijenti treba odmah da se jave ljekaru. Potrebno je utvrditi da li postoje indikacije za primjenu antiinfektivne/antibiotske terapije.

Veoma rijetko: simptomi aseptičnog meningitisa, uključujući ukočenost vrata, glavobolju, mučninu, povraćanje, groznicu ili poremećaj svijesti. Pacijenti koji pate od autoimunih oboljenja (sistemski eritematozni lupus, miješana bolest vezivnog tkiva) su skloniji ovim reakcijama.

Poremećaji krvi i limfnog sistema

Veoma rijetko: poremećaji hematopoeze (hemolitička i aplastična anemija, leukopenija, agranulocitoza, trombocitopenija, pancitopenija).

Početni simptomi mogu biti: povišena tjelesna temperatura, bol u grlu, površinske rane u ustima, simptomi slični gripu, teška iscrpljenost, krvarenja iz nosa i krvarenje na koži. Tokom dugotrajne terapije potrebno je redovno pratiti krvnu sliku.

Poremećaji imunskog sistema

Rijetko: preosjetljivost, anafilaktičke i anafilaktoidne reakcije (uključujući hipotenziju, tahikardiju i šok).

Veoma rijetko: angioneurotski edem uključujući oticanje lica, jezika i unutrašnjosti laringsa sa konstrikcijom disajnih puteva, dispneja.

Ukoliko dođe do pojave ovih simptoma - što je moguće i pri prvoj primjeni lijeka - neophodno je hitno potražiti medicinsku pomoć.

Psihijatrijski poremećaji

Veoma rijetko: dezorijentacija, nesanica, razdražljivost, psihotične reakcije, depresija, anksioznost i noćne more.

Poremećaji nervnog sistema

Česta: poremećaji CNS-a, kao što su glavobolja, vrtoglavica i zamor.

Rijetko: pospanost.

Veoma rijetko: cerebrovaskularni događaj, parestezija, poremećaj ukusa, poremećaj memorije, konvulzije i tremor.

Poremećaji oka

Veoma rijetko: poremećaji vida (zamućen vid, diplopija).

Poremećaji uha i labirinta

Često: vertigo.

Veoma rijetko: tinitus i prolazni poremećaji sluha.

Kardiološki poremećaji

Veoma rijetko: palpitacije, bol u grudima, srčana insuficijencija, edem i infarkt miokarda.

Nepoznato: Kounis sindrom

Vaskularni poremećaji

Veoma rijetko: hipertenzija, vaskulitis.

Respiratorni, torakalni i medijastinalni poremećaji

Rijetko: astma (uključujući dispneju).

Veoma rijetko: pneumonitis.

Gastrointestinalni poremećaji

Često: mučnina, povraćanje, dijareja, dispepsija, flatulencija, bol u abdomenu, anoreksija.

Rijetko: gastritis, gastrointestinalna krvarenja, hematemeza, hemoragična dijareja, melena, gastrointestinalni ulkus (sa ili bez krvarenja ili perforacija).

Veoma rijetko: pankreatitis, kolitis (uključujući hemoragični kolitis i pogoršanje ulcerativnog kolitisa ili Crohn-ove bolesti) (vidjeti poglavlje 4.4), stomatitis, uključujući ulcerativni stomatitis, glositis, ezofagealne lezije, konstipacija, stenoze crijeva slične dijafragmi.

Nepoznato: ishemijski kolitis

Ukoliko dođe do pojave jakog bola u gornjem dijelu abdomena, melene ili hematemeze, savjetuje se prekid terapije diklofenakom i konsultacija sa ljekarom.

Hepatobilijarni poremećaji

Često: povećanje vrijednosti transaminaza u serumu

Rijetko: hepatitis, žutica, poremećaji jetre

Veoma rijetko: fulminantni hepatitis (bez prodromalnih simptoma), hepatička nekroza, hepatička insuficijencija.

Neophodno je redovno pratiti vrijednosti parametara funkcije jetre.

Poremećaji kože i potkožnog tkiva

Često: osip na koži.

Rijetko: urtikarija.

Veoma rijetko: egzantem, bulozne reakcije, kao što su Stevens-Johnson-ov sindrom, toksična epidermalna nekroliza (Lyell-ov sindrom). Ekcem, eritem, multiformni eritem, eksfolijativni dermatitis, gubitak kose, reakcije fotosenzitivnosti, purpura (uključujući i alergijsku purpuru), pruritus.

Poremećaji bubrega i urinarnog sistema

Često: razvoj edema, posebno kod pacijenata sa sistemskom hipertenzijom ili oštećenjem bubrega.

Veoma rijetko: oštećenje tkiva bubrega (intersticijalni nefritis, papilarna nekroza), koje može biti povezano sa akutnom insuficijencijom bubrega, proteinurija i/ili hematurija, nefrotski sindrom. Zato treba redovno pratiti funkciju bubrega.

Prijavljivanje sumnji na neželjena dejstva

Prijavljivanje neželjenih dejstava nakon dobijanja dozvole je od velikog značaja jer obezbjeđuje kontinuirano praćenje odnosa korist/rizik primjene lijeka. Zdravstveni radnici treba da prijave svaku sumnju na neželjeno dejstvo ovog lijeka Institutu za ljekove i medicinska sredstva (CInMED):

Institut za ljekove i medicinska sredstva

Odjeljenje za farmakovigilancu

Bulevar Ivana Crnojevića 64a, 81000 Podgorica

tel: +382 (0) 20 310 280

fax: +382 (0) 20 310 581

putem IS zdravstvene zaštite

QR kod za online prijavu sumnje na neželjeno dejstvo lijeka:

Simptomi

Ne postoje specifični klinički simptomi predoziranja diklofenakom. Simptomi predoziranja podrazumijevaju poremećaje centralnog nervnog sistema kao što su glavobolja, vrtoglavica, pospanost, tinitus, konvulzije (kod djece mioklonični napadi) i nesvjestica, kao i bol u abdomenu, mučnina, povraćanje, gastrointestinalno krvarenje i dijareja. U slučaju izrazitog trovanja moguća je pojava akutne insuficijencije bubrega i oštećenja funkcije jetre. U nastavku se može javiti hipotenzija, respiratorna depresija i cijanoza.

Terapijske mjere

Ne postoji specifičan antidot.

Liječenje akutnog trovanja NSAIL, uključujući i diklofenakom, se u osnovi sastoji od suportivnih i simptomatskih mjera. Suportivno i simptomatsko liječenje je potrebno primijeniti kod komplikacija kao što su hipotenzija, insuficijencija bubrega, konvulzije, gastrointestinalni poremećaji i respiratorna depresija.

Specifične mjere, kao što su forsirana diureza, dijaliza ili hemoperfuzija, obično ne pomažu u eliminaciji NSAIL, zbog visokog afiniteta za vezivanje za proteine plazme i ekstenzivnog metabolizma.

Primjena aktivnog uglja se može razmotriti u slučaju primjene potencijalno toksične doze, i ispiranje želuca samo u toku 60 minuta nakon primjene doze koja potencijalno može ugroziti život pacijenta.

Farmakoterapijska grupa: Antiinflamatorni i antireumatski proizvodi; nesteroidni antiinflamatorni i antireumatski proizvodi

ATC kod: M01AB05

Diklofenak je nesteroidni antiinflamatorni lijek/analgetik za koji je pokazano da svoju aktivnost ispoljava inhibicijom sinteze prostaglandina kod uobičajenih životinjskih eksperimentalnih modela zapaljenja. Kod ljudi, diklofenak ublažava bol uslijed inflamacije, smanjuje otoke i snižava povišenu tjelesnu temperaturu. Diklofenak inhibira ADP i kolagenom indukovanu agregaciju trombocita.

Nakon oralne primjene uobičajenih gastrorezistentnih oblika, diklofenak se potpuno resorbuje distalno od želuca. Nakon primjene jedne gastrorezistentne kapsule diklofenaka, srednja maksimalna koncentracija u plazmi (Cmax) od 1595 nanograma/ml (5385, 78 nmol/l) se postiže za približno 40 minuta (medijalan vrijednost Tmax). Površina ispod krive koncentracija/vrijeme (PIK 0-∞) iznosi približno 1818 nanograma/ml x h.

Nakon intramuskularne primjene maksimalne koncentracije u plazmi se postižu nakon 10-20 minuta, a nakon rektalne primjene za oko 30 minuta. Oralno primijenjena doza diklofenaka podleže ekstenzivnom metabolizmu prvog prolaza; samo 35 – 70 % resorbovane supstance dospijeva u nepromijenjenom obliku u posthepatičnu cirkulaciju. Otprilike 30% aktivne supstance se izlučuje u metabolizovanom obliku putem fecesa.

Oko 70 % se eliminiše preko bubrega nakon biotransformacije u jetri (hidroksilacija i konjugacija) u obliku farmakološki neaktivnih metabolita. Poluvrijeme eliminacije iznosi otprilike 2 sata i uglavnom ne zavisi od funkcije jetre i bubrega. Vezivanje za proteine plazme iznosi otprilike 99 %.

Pretklinički podaci dobijeni na osnovu konvencionalnih studija bezbjednosne farmakologije, genotoksičnosti i karcinogenog potencijala, ne ukazuju na posebne rizike pri primjeni lijeka kod ljudi koji prevazilaze one koji su već opisani u drugim djelovima Sažetka karakteristika lijeka. U studijama na životinjama, hronična toksičnost primjećena je uglavnom kao lezije i ulceracije gastrointestinalnog trakta. U dvogodišnjoj studiji toksičnosti, kod pacova koji su primali diklofenak, primjećeno je dozno-zavisno povećanje incidence tromboze krvnih sudova srca.

U eksperimentalnim studijama reproduktivne toksičnosti na životinjama, diklofenak je doveo do inhibicija ovulacije kod kunića kao i do poremećaja implantacije i ranog embrionalnog razvoja kod pacova. Period gestacije i vrijeme trajanja porođaja su bili produženi. Embriotoksični potencijal diklofenaka ispitivan je na tri vrste životinja (pacov, miš i kunić). Smrt fetusa i zastoj u rastu zabilježeni su pri dozama koje su toksične za majku. Na osnovu raspoloživih podataka, diklofenak je svrstan u grupu neteratogenih ljekova. Doze manje od onih koje su toksične za majku nijesu imale uticaj na postnatalni razvoj potomstva.

Sastav gastrorezistentnih peleta: celuloza, mikrokristalna povidon K25 silicijum dioksid, koloidni, bezvodni metakrilna kiselina-etilakrilat kopolimer (1:1), neutralisan sa natrijum hidroksidompropilen glikoltalk

Sastav tvrde želatinske kapsule (tijelo/kapa):

želatineritrozin (E 127)titan dioksid (E 171)gvožđe (III) oksid, žuti (E 172)natrijum laurilsulfat

Nije primjenljivo.

4 godine.

Čuvati na temperaturi do 25°C.

Unutrašnje pakovanje je blister (PVC/PVDC-aluminijumski) koji sadrži 10 gastrorezistentnih kapsula, tvrdih.

Spoljašnje pakovanje je složiva kartonska kutija u kojoj se nalaze 2 blistera sa po 10 gastrorezistentnih kapsula, tvrdih (ukupno 20 gastrorezistentnih kapsula, tvrdih) i Uputstvo za lijek.

Svu neiskorišćenu količinu lijeka ili otpadnog materijala nakon njegove upotrebe treba ukloniti,

u skladu sa važećim propisima.

DicloRapid sadrži aktivnu supstancu diklofenak natrijum, koja pripada grupi antiinflamatornih i antireumatskih ljekova (nesteroidni antiinflamatorni ljekovi, NSAIL).

Lijek DicloRapid se koristi za terapiju simptoma bola i zapaljenja kod odraslih koji su udruženi sa:

- artritičnim stanjima: reumatoidnim artritisom (hronično zapaljenje zglobova), osteoartritisom (degenerativno oboljenje zglobova), ankilozirajućim spondilitisom (zapaljenjska bolest kičme i velikih zglobova), akutnim gihtom (nagomilavanje mokraćne kiseline u zglobovima),

- akutnim mišićno-koštanim poremećajima, kao što su periartritis („ukrućeno (smrznuto) rame“), tendinitis (zapaljenje tetiva), tenosinovitis (zapaljenje tetiva i sinovijalnog omotača), burzitis (zapaljenje serozne kese zglobova – zatvorene vreće ispunjene tečnošću u unutrašnjosti zgloba),

- bolnim posttraumatskim otocima ili zapaljenjima.

Lijek DicloRapid ne smijete koristiti:

Upozorenja i mjere opreza:

Razgovarajte sa svojim ljekarom ili farmaceutom prije nego što uzmete lijek DicloRapid.

Treba izbjegavati istovremenu primjenu lijeka DicloRapid sa drugim nesteroidnim antiinflamatornim ljekovima, uključujući i selektivne inhibitore ciklooksigenaze-2.

Kao i drugi ljekovi iz grupe NSAIL, može da maskira znakove i simptome infekcije.

Neželjena dejstva se mogu svesti na najmanju moguću mjeru primjenom najmanje efektivne doze tokom najkraćeg vremenskog perioda potrebnog za postizanje kontrole simptoma.

Stariji pacijenti

Na osnovu medicinskih podataka savjetuje se oprez kod starije populacije. Konkretno, preporučuje se primjena najmanje efektivne doze kod iscrpljenih starijih pacijenata, kao i kod onih sa malom tjelesnom masom. Kod starijih pacijenata je povećana učestalost pojave neželjenih dejstava uslijed primjene NSAIL, a posebno gastrointestinalnog krvarenja i perforacija koje mogu imati smrtni ishod.

Gastrointestinalna bezbjednost

Gastrointestinalna (GI) krvarenja, ulceracije ili perforacije, koje mogu imati i smrtni ishod, prijavljivane su tokom terapije NSAIL, uključujući diklofenak, i mogu da se jave u bilo kom trenutku tokom terapije, sa ili bez upozoravajućih simptoma i bez obzira na prethodnu pojavu ozbiljnih GI događaja. Ove pojave najčešće imaju teže posljedice kod starijih pacijenata.

Rizik od pojave krvarenja, ulceracija ili perforacija u gastrointestinalnom traktu raste sa povećanjem doze NSAIL, kod pacijenata koji su ranije imali ulkus, posebno ukoliko je došlo do razvoja komplikacija kao što su krvarenje ili perforacija (vidjeti odjeljak Lijek DicloRapid ne smijete koristiti), kao i kod starijih pacijenata.

U cilju smanjenja rizika od gastrointestinalne toksičnosti kod pacijenata koji su ranije imali ulkus, posebno ukoliko je došlo do razvoja komplikacija kao što su krvarenje ili perforacija, kao i kod starijih pacijenata, liječenje treba započeti i održavati primjenom najmanje efektivne doze. Kod ovih pacijenata, kao i kod pacijenata kojima je neophodna terapija malom dozom acetilsalicilne kiseline, ili drugim ljekovima koji mogu povećati rizik od GI neželjenih dejstava, potrebno je razmotriti kombinovanu terapiju zaštitnim ljekovima (npr. misoprostolom ili inhibitorima protonske pumpe).

Ukoliko je ranije dolazilo do pojave GI toksičnosti, posebno ako ste starijeg životnog doba, prijavite ljekaru svaki neuobičajeni simptom u stomaku, posebno ako se javi na početku liječenja.

Potreban je poseban oprez ukoliko istovremeno primjenjujete druge ljekove koji mogu povećati rizik od nastanka ulkusa ili krvarenja, kao sto su sistemski kortikosteroidi, antikoagulansi kao što je varfarin, selektivni inhibitori ponovnog preuzimanja serotonina koji se koriste za liječenje depresivnih stanja ili antitrombotici kao što je acetilsalicilna kiselina (vidjeti odjeljak Drugi ljekovi i lijek DicloRapid).

Ukoliko tokom primjene diklofenaka dođe do krvarenja ili ulceracija u gastrointestinalnom traktu, terapiju treba odmah prekinuti.

Ukoliko ste ranije imali gastrointestinalna oboljenja (ulcerozni kolitis ili Kronovu bolest), potreban je oprez pri primjeni NSAIL jer je moguće pogoršanje stanja bolesti. Neophodan je strog medicinski nadzor.

Ako ste nedavno imali ili ćete imati operaciju na želucu ili crijevima, obavijestite Vašeg ljekara prije nego što uzmete lijek DicloRapid, jer ovaj lijek može ponekad usporiti zarastanje rana nakon operacije.

Dejstvo na kožu

Veoma rijetki slučajevi ozbiljnih reakcija na koži sa crvenilom i plikovima, od kojih su neke imale i smrtni ishod, uključujući eksfolijativni dermatitis, Stevens-Johnson-ov sindrom i toksičnu epidermalnu nekrolizu (Lyell-ov sindrom) (vidjeti odjeljak 4) su prijavljivani u vezi sa primjenom NSAIL. Najveći rizik za nastanak ovih reakcija je na početku terapije, jer je njihova pojava primjećena najčešće tokom prvog mjeseca liječenja. Liječenje diklofenakom treba prekinuti čim dođe do prve pojave reakcija na koži, oštećenja sluzokože ili drugih znakova preosjetljivosti i odmah se obratiti ljekaru.

Kardiovaskularna bezbjednost

Primjena diklofenaka može biti povezana sa povećanim rizikom od srčanog napada („infarkt miokarda“) ili moždanog udara. Rizik je veći pri primjeni visokih doza i liječenja tokom dužeg vremenskog perioda. Nemojte prekoračiti preporučenu dozu ili trajanje liječenja.

Obavijestite Vašeg ljekara prije primjene diklofenaka ukoliko:

• ste pušač,
• imate šećernu bolest,
• imate insuficijenciju (slabost) srca (NYHA I), anginu pektoris, krvne ugruške, povišen krvni pritisak, povišene vrijednosti holesterola ili triglicerida u krvi.

Dejstvo na jetru

Neophodan je poseban oprez (konsultacija sa ljekarom ili farmaceutom) prije primjene diklofenaka kod pacijenata sa oštećenjem funkcije jetre, jer može doći do pogoršanja njihovog stanja.

Kao i prilikom primjene drugih NSAIL, uključujući diklofenak, može doći do povećanja vrijednosti jednog ili više enzima jetre. Tokom produžene terapije ovim lijekom, potrebno je praćenje funkcije jetre kao mjera opreza. Ako se izmijenjene vrijednosti testova funkcije jetre nastave ili se pogoršaju, ili se jave klinički znaci i simptomi koji ukazuju na bolest jetre ili se jave drugi simptomi (npr. eozinofilija, osip), primjenu diklofenaka treba prekinuti. Može se razviti i hepatitis, bez upozoravajućih simptoma.

Potreban je oprez pri primjeni diklofenaka kod pacijenata sa hepatičkom porfirijom (genetski poremećaj metabolizma porfirina), jer može izazvati pojavu napada.

Oštećenje funkcije bubrega i srca

Kako je zabilježeno zadržavanje tečnosti i otoci povezani sa primjenom NSAIL, poseban oprez je potreban kod pacijenata sa oštećenjem funkcije srca i bubrega, pacijenata sa hipertenzijom, starijih pacijenata, ili pri istovremenoj primjeni diuretika ili ljekova koji imaju značajni uticaj na funkciju bubrega.

Diklofenak treba oprezno primjenjivati i kod pacijenata sa značajnim smanjenjem volumena ekstracelularne tečnosti iz bilo kog razloga (npr. prije ili poslije hirurške intervencije).

Praćenje funkcije bubrega se preporučuje kao mjera opreza kada se diklofenak primjenjuje u takvim slučajevima. Prekid primjene lijeka dovodi do oporavka funkcije bubrega na stanje prije započinjanja terapije.

Obavijestite Vašeg ljekara ukoliko imate infekciju HIV-1 ili hepatitis B i uslijed toga uzimate ljekove koji sadrže tenofovir. Istovremena primjena visokih doza ili više NSAIL i tenofovir dizoproksil fumarata može dovesti do akutne insuficijencije bubrega kod pacijenata sa prisutnim faktorima rizika za poremećaj funkcije bubrega.

Respiratorni i alergijski poremećaji

Kod osoba sa alergijskim reakcijama (reakcije na koži, svrab, koprivnjača), pacijenata sa astmom, polenskom kijavicom, otokom nazalne sluzokože (polipi u nosu), hroničnom opstruktivnom bolešću pluća ili hroničnim infekcijama respiratornog trakta (naročito ukoliko su povezane sa simptomima sličnim alergijskom rinitisu), potreban je poseban oprez zbog povećanog rizika od alergijskih reakcija na NSAIL. Simptomi mogu biti astmatični napad (analgetska astma), oticanje kože i sluzokože (Quincke-ov edem) ili koprivnjača (urtikarija).

Poseban oprez pri primjeni diklofenaka je potreban ukoliko:

• imate određeni kongenitalni poremećaj stvaranja krvi (inducibilna porfirija)
• imate određene autoimune bolesti (sistemski lupus eritematozus i mješovite bolesti vezivnog tkiva).

Pažljiv medicinski nadzor je potreban ukoliko:

• ste imali oštećenu funkciju bubrega,
• imate ozbiljno oštećenje funkcije jetre,
• ste nedavno imali velike hirurške intervencije,
• imate alergije (kao što su reakcije na koži nakon primjene ljekova, astma, polenska kijavica), hronično oticanje sluzokože nosa ili hroničnu respiratornu bolest sa opstrukcijom disajnih puteva.

Kao i kod primjene drugih NSAIL, veoma rijetko se mogu javiti alergijske reakcije uključujući anafilaktičke/anafilaktoidne reakcije pri primjeni diklofenaka kod pacijenata koji nijesu ranije koristili ovaj lijek. Pri prvoj pojavi reakcija preosjetljivosti treba prekinuti primjenu lijeka DicloRapid. Treba pokrenuti neophodne postupke za uklanjanje simptoma, koje treba da vode ljekari specijalisti.

Ostale važne informacije

Budući da diklofenak može da prikrije znake i simptome infekcije, uključujući i povišenu tjelesnu temperaturu, treba ga primjenjivati sa oprezom kod pacijenata kod kojih postoji rizik od infekcije. Ukoliko dođe do pojave simptoma infekcije (kao što je crvenilo, znojenje, povišena tjelesna temperatura, bol i groznica) ili se postojeći simptomi pogoršaju, odmah se obratite ljekaru.

Ukoliko primjenjujete ljekove koji razrjeđuju krv (antikoagulansi, antitrombocitni ljekovi) ili smanjuju vrijednost glukoze u krvi istovremeno sa lijekom DicloRapid, neophodno je pratiti koagulacioni status i vrijednosti šećera u krvi.

Diklofenak može prolazno da spriječi agregaciju krvnih pločica (trombocita). Zbog toga je potrebno pacijentima koji imaju poremećaje koagulacije obezbijediti stalni nadzor.

Tokom dugotrajne primjene diklofenaka potrebno je redovno kontrolisati funkciju jetre, bubrega, kao i krvnu sliku.

Ako je potrebno da se podvrgnete hirurškom zahvatu, obavijestite Vašeg ljekara ili stomatologa da koristite lijek DicloRapid.

Dugotrajna primjena analgetika može dovesti do glavobolje koja se ne smije liječiti povećanom dozom lijeka. Ukoliko često patite od glavobolje, obratite se ljekaru za savjet.

Stalna upotreba analgetika, a posebno kombinacija nekoliko analgetika, može dovesti do trajnog oštećenja bubrega i opasnosti od insuficijencije bubrega (analgetske nefropatije).

Djeca i adolescenti

Djeca i adolescenti mlađi od 18 godina ne smiju da koriste ovaj lijek, vidjeti i dio Lijek DicloRapid ne smijete koristiti.

Primjena drugih ljekova

Obavijestite Vašeg ljekara ili farmaceuta ukoliko uzimate, donedavno ste uzimali ili ćete možda uzimati bilo koje druge ljekove.

Drugi NSAIL uključujući salicilate:

Istovremena primjena drugih NSAIL može da poveća rizik od nastanka gastrointestinalnih ulkusa i krvarenja. Zato se ne preporučuje istovremena primjena diklofenaka i drugih NSAIL (vidjeti odjeljak 2 Upozorenja i mjere opreza).

Digoksin, fenitoin i litijum:

Istovremena primjena diklofenaka i digoksina (lijek koji se koristi za liječenje srčane slabosti), fenitoina (lijek koji se koristi za liječenje epileptičnih napada) ili litijuma (lijek koji se koristi za liječenje psihičkih oboljenja) može povećati nivo ovih ljekova u krvi. Zato je neophodno pratiti vrijednosti litijuma u serumu. Preporučuje se i praćenje vrijednosti digoksina i fenitoina u serumu.

Kortikosteroidi (ljekovi za liječenje zapaljenskih stanja):

Istovremena primjena ovih ljekova povećava rizik od gastrointestinalnih ulceracija ili krvarenja.

Određeni antidepresivi (selektivni inhibitori ponovnog preuzimanja serotonina (SSRI)), ljekovi koji se koriste za liječenje depresije:

Istovremena primjena može da poveća rizik od gastrointestinalnog krvarenja.

Antikoagulansi i antiagregacijski ljekovi:

NSAIL mogu da povećaju efekte antikoagulanasa i antiagregacijskih ljekova (ljekovi koji razrjeđuju krv/sprječavaju zgrušavanje krvi), poput varfarina i acetilsalicilne kiseline. Istovremena primjena može da poveća rizik od gastrointestinalnog krvarenja.

Diuretici i antihipertenzivi:

NSAIL mogu da smanje dejstvo diuretika (ljekovi koji se koriste za pojačano izlučivanje mokraće) i drugih antihipertenzivnih ljekova (ljekova koji se koriste za liječenje srčanih oboljenja i snižavanje povišenog krvnog pritiska npr. beta-blokatora, inhibitora angiotezin konvertujućeg enzima (ACE inhibitori), antagonisti angiotenzina II). Istovremena primjena može da poveća rizik od oštećenja funkcije bubrega.

Ukoliko imate oštećenje funkcije bubrega ( dehidrirani pacijenti ili stariji pacijenti sa oštećenjem funkcije bubrega) istovremena primjena ACE inhibitora ili antagonista angiotenzina II i inhibitora ciklooksigenaze može da izazove dalje oštećenje funkcije bubrega, uključujući i akutnu insuficijenciju bubrega, koja je obično reverzibilnog karaktera.

Zato, ovu kombinaciju ljekova treba primjenjivati sa oprezom, posebno kod starijih pacijenata. Neophodna je odgovarajuća hidratacija i praćenje funkcije bubrega nakon započinjanja istovremene terapije, i redovno u toku terapije. Istovremena primjena diklofenaka i diuretika koji štede kalijum može dovesti do hiperkalemije (povećanja vrijednosti kalijuma), zbog čega je potrebno pratiti koncentraciju kalijuma u krvi.

Antidijabetici:

Prijavljeni su pojedinačni slučajevi izmijenjenih vrijednosti šećera u krvi nakon primjene diklofenaka, zbog kojih je neophodno prilagođavanje doze antidijabetika tokom terapije diklofenakom. Zato je potrebno praćenje vrijednosti glukoze u krvi tokom istovremene primjene antidijabetske terapije i diklofenaka.

Metotreksat:

Primjena diklofenaka manje od 24 sata prije ili nakon metotreksata (lijek koji se koristi za liječenje raka ili nekih zapaljenskih bolesti), može da dovede do povećanja vrijednosti metotreksata u krvi i povećanja toksičnog dejstva ovog lijeka.

Probenecid i sulfinpirazon:

Ljekovi koji sadrže probenecid ili sulfinpirazon (ljekovi koji se koriste za liječenje gihta) mogu da odlože izlučivanje diklofenaka. Ovo može dovesti do nakupljanja diklofenaka u organizmu i posljedičnih neželjenih dejstava.

Ciklosporin i takrolimus:

NSAIL, kao što je diklofenak, mogu da povećaju renalnu toksičnost ciklosporina i takrolimusa (ljekovi koji utiču na imunski sistem, koriste se za liječenje nekih zapaljenskih bolesti i nakon transplantacije).

Hinolonski antibiotici:

Prijavljeni su pojedinačni slučajevi epileptičnih napada, za koje se sumnja da su posljedica istovremene primjene hinolona (ljekovi koji se koriste za liječenje infekcija) i diklofenaka.

Holestipol i holestiramin:

Ovi ljekovi mogu da izazovu odlaganje ili smanjenje resorpcije diklofenaka. Stoga se preporučuje da se diklofenak primjenjuje najmanje 1 sat prije ili 4 do 6 sati nakon primjene holestipola/holestiramina.

Sulfinpirazon i vorikonazol (snažni CYP2C9 inhibitori):

U slučaju primjene ljekova koji sadrže sulfinpirazon i vorikonazol (koji se koristi za liječenje gljivičnih infekcija) može doći do nakupljanja diklofenaka u organizmu i posljedičnih neželjenih dejstava

Uzimanje lijeka DicloRapid sa hranom ili pićem

Treba izbjegavati konzumiranje alkohola tokom primjene lijeka DicloRapid. Neka neželjena dejstva, kao ona koja se dešavaju u gastrointestinalnom traktu ili centralnom nervnom sistemu su vjerovatnija kada se alkohol uzima zajedno sa lijekom DicloRapid.

Plodnost, trudnoća i dojenje

Ukoliko ste trudni ili dojite, mislite da ste trudni ili planirate trudnoću, obratite se Vašem ljekaru ili farmaceutu za savjet prije nego što uzmete ovaj lijek.

Trudnoća

Ukoliko ostanete u drugom stanju tokom primjene lijeka DicloRapid, obavijestite ljekara o tome. Lijek DicloRapid ne treba koristiti tokom prvih šest mjeseci trudnoće, bez prethodne konsultacije sa ljekarom. Lijek DicloRapid se ne smije primjenjivati tokom posljednja tri mjeseca trudnoće jer može štetno uticati na plod ili dovesti do problema pri porođaju. Lijek može dovesti do problema sa bubrezima i srcem kod Vašeg nerođenog djeteta. Može uticati na Vašu ili djetetovu sklonost ka krvarenju te dovesti do toga da porođaj nastupi kasnije ili traje duže od očekivanog.

Ako Vam je potrebno liječenje tokom tog perioda ili dok pokušavate da zatrudnite, morate uzimati najmanju dozu tokom najkraćeg mogućeg perioda. Ako se uzima duže od nekoliko dana nakon 20. nedjelje trudnoće, lijek DicloRapid može dovesti do problema sa bubrezima kod Vašeg nerođenog dijeteta ako se uzima duže od nekoliko dana, što može dovesti do smanjenja količine plodove vode koja okružuje dijete (oligohidramnion) ili do sužavanja krvnih sudova (ductus arteriosus) u srcu bebe. Ako Vam je liječenje potrebno duže od nekoliko dana, Vaš ljekar može preporučiti dodatno praćenje.

Dojenje

DicloRapid ne treba primjenjivati tokom dojenja da bi se izbjegle neželjene reakcije koje se mogu javiti kod odojčeta, jer se diklofenak i njegovi metaboliti u malim količinama izlučuju u mlijeko.

Plodnost

Primjena diklofenaka može da utiče na plodnost i oteža začeće. Obavijestite ljekara ukoliko planirate trudnoću ili imate problema da zatrudnite.

Uticaj lijeka DicloRapid na sposobnost upravljanja vozilima i rukovanje mašinama

Pri primjeni lijeka DicloRapid mogu javiti poremećaji vida, vertigo, pospanost ili drugi poremećaji centralnog nervnog sistema. Ako se kod Vas jave ova neželjena dejstva nemojte da upravljate vozilima ni rukujete mašinama.

Uvijek uzimajte ovaj lijek tačno onako kako Vam je rekao Vaš ljekar ili farmaceut. Provjerite sa ljekarom ili farmaceutom ako niste sigurni kako da koristite ovaj lijek.

Doziranje

Doziranje diklofenaka zavisi od težine kliničke slike, odnosno od stanja pacijenta. Preporučeni raspon doza za odrasle iznosi između 50 mg i 150 mg diklofenak natrijuma dnevno, kao 1 ili 2 podijeljene doze.

Pojedinačna doza ne treba da bude veća od 75 mg diklofenak natrijuma.

Način primjene

Lijek DicloRapid je namijenjen za oralnu upotrebu.

Lijek DicloRapid gastrorezistentnu kapsulu treba progutati cijelu, sa dovoljnom količinom tečnosti (čašom vode), jedan do dva sata prije obroka i treba je uzeti na prazan želudac.

Trajanje terapije

O trajanju terapije odlučuje ljekar.

Kod reumatske bolesti može biti potrebna dugotrajna terapija. Kod dugotrajne terapije treba smanjiti ukupnu dnevnu dozu, ukoliko je moguće, na 75 mg diklofenak natrijuma, u skladu sa terapijskim odgovorom.

Neželjena dejstva se mogu svesti na najmanju moguću mjeru primjenom najmanje efektivne doze tokom najkraćeg vremenskog perioda potrebnog za postizanje kontrole simptoma.

Obratite se ljekaru ako smatrate da lijek DicloRapid suviše jako ili suviše slabo djeluje na Vas.

Ako ste uzeli više lijeka DicloRapid nego što je trebalo

Uzimajte lijek DicloRapid onako kako vam je to preporučio ljekar ili u skladu sa uputstvima o primjeni navedenim u ovom uputstvu. Ukoliko osjećate da terapija koju primate nije odgovarajuća za ublažavanje bola, nemojte sami povećavati dozu bez konsultacije sa ljekarom.

Simptomi prekomjernog doziranja mogu biti znaci poremećaja centralnog nervnog sistema, kao što su glavobolja, vrtoglavica, pospanost, tinitus (zujanje u ušima), gubitak svijesti (kod djece može doći do miokloničnih epileptičkih napada), zatim bol u stomaku, mučnina i povraćanje. Takođe se može javiti gastrointestinalno krvarenje, proliv, kao i poremećaji rada jetre i bubrega. Može doći do pada krvnog pritiska, usporenog/plitkog disanja (respiratorna depresija) i pojave modre boje kože i sluzokože (cijanoza).

Nema specifičnog antidota.

U slučaju predoziranja lijekom DicloRapid, obavezno se obratite svom ljekaru koji će odlučiti koje mjere treba preduzeti.

Ako ste zaboravili da uzmete lijek DicloRapid

Ukoliko zaboravite da uzmete lijek, uzmite sljedeću dozu u predviđeno vrijeme i nastavite po uobičajenom rasporedu.

Ne uzimajte duplu dozu lijeka da biste nadoknadili propuštenu dozu.

Ako imate dodatnih pitanja o primjeni ovog lijeka, obratite se ljekaru ili farmaceutu.

Kao i svi ljekovi i lijek DicloRapid može izazvati neželjena dejstva, iako se ona ne moraju javiti kod svakoga.

Prestanite da uzimate lijek DicloRapid i odmah obavijestite svog ljekara ukoliko primijetite:

• blage grčeve i osjetljivost trbuha, koja se javlja ubrzo nakon početka liječenja lijekom DicloRapid, praćena krvarenjem iz debelog crijeva ili krvavom stolicom, obično u roku od 24 sata od pojave bolova u trbuhu (znaci ishemijskog kolitisa).
• bol u grudnom košu, što može biti znak potencijalno ozbiljne alergijske reakcije poznate pod nazivom Kunisov sindrom.

Treba imati na umu da su navedena neželjena dejstva uglavnom dozno-zavisna i razlikuju se od pacijenta do pacijenta. Rizik od pojave gastrointestinalnog krvarenja (zapaljenje i oštećenje gastrointestinalne sluzokože, ulkusi) se povećava sa povećanjem doze i trajanjem terapije.

Najčešće prijavljena neželjena dejstva su po prirodi gastrointestinalna. Mogu se javiti peptički ulkus, perforacije ili gastrointestinalna krvarenja, koja ponekad imaju smrtni ishod, posebno kod starijih pacijenata (vidjeti poglavlje 2. Upozorenja i mjere opreza). Nakon primjene lijeka primjećeni su i mučnina, povraćanje, dijareja, nadutost, konstipacija , problemi sa varenjem, bol u stomaku, crna stolica, povraćanje krvi, ulcerativni stomatitis, pogoršanje stanja kolitisa i Kronove bolesti (vidjeti poglavlje 2. Upozorenja i mjere opreza). Rjeđe je prijavljivano zapaljenje sluzokože želuca.

Zadržavanje tečnosti (edem), povišen krvni pritisak i srčana insuficijencija su prijavljeni usljed terapije NSAIL.

Primjena diklofenaka može biti povezana sa povećanim rizikom od srčanog napada („infarkt miokarda“) ili moždanog udara.

Česta neželjena dejstva (mogu da se jave kod najviše 1 na 10 pacijenata koji uzimaju lijek):

• poremećaji centralnog nervnog sistema kao što su glavobolja, vrtoglavica, zamor
• vertigo
• mučnina
• povraćanje
• proliv
• poremećaji varenja
• gasovi
• bol u stomaku
• gubitak apetita
• povećanje vrijednosti enzima jetre u krvi (transaminaze u serumu)
• osip na koži
• edem (zadržavanje tečnosti u organizmu, npr. periferni edem) posebno kod pacijenata sa povišenim krvnim pritiskom ili oštećenjem funkcije bubrega

Rijetka neželjena dejstva (mogu da se jave kod najviše 1 na 1000 pacijenata koji uzimaju lijek):

• reakcije preosjetljivosti su moguće i mogu se manifestovati u vidu pada krvnog pritiska, ubrzanog srčanog ritma i šoka koji može ugroziti život.

Ukoliko dođe do pojave ovih simptoma - što je moguće i pri prvoj primjeni lijeka neophodno je potražiti medicinsku pomoć. U ovim slučajevima treba prekinuti terapiju i odmah se obratiti ljekaru.

• pospanost
• astma (uključujući kratak dah)
• gastritis
• gubitak krvi kroz gastrointestinalni trakt
• povraćanje krvi
• krvavi proliv
• krv u stolici
• stomačni ili crijevni ulkusi (sa ili bez krvarenja ili perforacija)
• poremećaj funkcije jetre
• zapaljenje jetre, sa ili bez žutice (bolest jetre koja izaziva žutu prebojenost kože i beonjača) (u veoma rijetkim slučajevima može biti veoma ozbiljno (fulminantno), čak i bez prethodnih upozoravajućih simptoma)
• koprivnjača

Veoma rijetka neželjena dejstva (mogu da se jave kod najviše 1 na 10000 pacijenata koji uzimaju lijek):

• poremećaji stvaranja krvi i krvnih elemenata (hemolitička i aplastična anemija, leukopenija, agranulocitoza, trombocitopenija, pancitopenija)

Početni simptomi mogu biti: povišena tjelesna temperatura, bol u grlu, površinske rane u ustima, simptomi slični gripu, teška iscrpljenost, krvarenja iz nosa i krvarenje na koži. U slučaju pojave ovih simptoma, treba odmah prekinuti terapiju i posavjetovati se sa ljekarom. Pacijenti koji pate od ovih simptoma ne treba da pokušavaju da se sami liječe ljekovima protiv bolova. Tokom dugotrajne terapije potrebno je redovno pratiti krvnu sliku.

• edem koji podrazumjeva oticanje lica, jezika i unutrašnjosti grkljana sa sužavanjem disajnih puteva i kratkim udahom. U ovim slučajevima treba prekinuti terapiju i odmah se obratite ljekaru
• pogoršanje infektivnih oboljenja (npr. razvoj nekrotizirajućeg fasciitisa) se dovodi u vezu sa primjenom nesteroidnih antiinfalmatornih ljekova, kojima pripada i diklofenak

Ukoliko dođe do pojave simptoma infekcije (npr. crvenilo, oticanje, blago do izrazito povišena tjelesna temperatura, bol) ili se simptomi pogoršaju tokom primjene diklofenaka, pacijenti treba odmah da se jave ljekaru.

• jaka glavobolja, mučnina, povraćanje, povišena tjelesna temperatura, ukočenost vrata ili poremećaj svijesti (znaci aseptičnog meningitisa)

Pacijenti koji pate od autoimunih oboljenja (sistemski eritematozni lupus, mješovita bolest vezivnog tkiva) su skloniji ovim reakcijama.

• moždani udar
• poremećaj osjetljivosti (parestezija)
• poremećaj čula ukusa
• poremećaj pamćenja
• konvulzije
• drhtavica
• poremećaj vida
• zamućen vid
• dupla slika
• zujanje u ušima (tinitus)
• poremećaj sluha
• psihotične reakcije
• dezorijentacija
• nesanica
• agitacija
• razdražljivost
• depresija
• anksioznost
• noćne more
• palpitacije
• bol u grudima
• srčana insuficijencija
• otoci
• infarkt miokarda
• povišen krvni pritisak
• zapaljenje krvnih sudova (vaskulitis)
• zapaljenje pluća (pneumonitis)
• zapaljenje sluzokože usne duplje (stomatitis, uključujući ulcerozni stomatitis)
• zapaljenje jezika
• oštećenje jednjaka
• otežano pražnjenje crijeva
• zapaljenje debelog crijeva (kolitis) uključujući hemoragijski kolitis i pogoršanje Kronove bolesti i/ili ulceroznog kolitisa (posebna vrsta zapaljenja debelog crijeva povezanog sa čirevima)
• zapaljenje pankreasa
• sužavanje (strikture) crijeva
• nekroza jetre
• oštećenje jetre, posebno kod dugotrajne terapije. Neophodno je redovno pratiti vrijednosti funkcije jetre.
• gubitak kose
• svrab na koži
• ljuštenje kože
• osip kože praćen crvenilom (eritem, ekcem, egzantem)
• preosjetljivost na svjetlost
• sitna, tačkasta krvarenja na koži (purpura)
• ozbiljne bulozne reakcije na koži, kao što su Stevens-Johnson-ov sindrom i toksična epidermalna nekroliza (Lyell-ov sindrom)
• oštećenje tkiva bubrega (intersticijalni nefritis, papilarna nekroza), koje može biti povezano sa akutnim otkazivanjem bubrega (insuficijencija bubrega), proteini u urinu (proteinurija) i/ili krv u urinu (hematurija)
• nefrotski sindrom (akumulacija tečnosti u organizmu sa izlučivanjem velikih količina proteina u urin).

Ukoliko dođe do pojave jakog bola u gornjem dijelu stomaka, tamne stolice ili krvi u stolici, treba prekinuti liječenje diklofenakom i odmah obavijestiti ljekara.

Smanjeno izlučivanje urina, akumulacija tečnosti u organizmu i opšte loše stanje organizma mogu biti znaci oboljenja bubrega ili čak otkazivanja bubrega.

Prijavljivanje sumnji na neželjena dejstva

Ako Vam se javi bilo koje neželjeno dejstvo recite to svom ljekaru, farmaceutu ili medicinskoj sestri. Ovo uključuje i bilo koja neželjena dejstva koja nijesu navedena u ovom uputstvu. Prijavljivanjem neželjenih dejstava možete da pomognete u procjeni bezbjednosti ovog lijeka. Sumnju na neželjena dejstva možete da prijavite i Institutu za ljekove i medicinska sredstva (CInMED):

Institut za ljekove i medicinska sredstva

Odjeljenje za farmakovigilancu

Bulevar Ivana Crnojevića 64a, 81000 Podgorica

tel: +382 (0) 20 310 280

fax: +382 (0) 20 310 581

putem IS zdravstvene zaštite

QR kod za online prijavu sumnje na neželjeno dejstvo lijeka:

Lijek čuvajte van pogleda i domašaja djece.

Ovaj lijek se ne smije upotrijebiti nakon isteka roka upotrebe navedenog na kutiji. Rok upotrebe odnosi se na posljednji dan navedenog mjeseca.

Čuvati na temperaturi do 25°C.

Ljekove ne treba bacati u kanalizaciju, niti kućni otpad. Ove mjere pomažu očuvanju životne sredine.

Neupotrijebljeni lijek se uništava u skladu sa važećim propisima.

Šta sadrži lijek DicloRapid

• Aktivna supstanca je dikofenak natrijum.

Jedna gastrorezistentna kapsula, tvrda sadrži 75 mg diklofenak natrijuma.

• Pomoćne supstance su:

Sastav gastrorezistentnih peleta: celuloza, mikrokristalna; povidon K25; silicijum dioksid, koloidni, bezvodni; metakrilna kiselina-etilakrilat kopolimer (1:1), neutralisan sa natrijum hidroksidom; propilen glikol; talk.

Sastav tvrde želatinske kapsule (tijelo/kapa): želatin; eritrozin (E 127); titan dioksid (E 171); gvožđe (III) oksid, žuti (E 172), natrijum laurilsulfat.

Kako izgleda lijek DicloRapid i sadržaj pakovanja

Gastrorezistentna kapsula, tvrda.

Neprovidna tvrda želatinska kapsula, veličine 2, crvene boje, punjena peletama bijele do krem boje.

Unutrašnje pakovanje je blister (PVC/PVDC-aluminijumski) koji sadrži 10 gastrorezistentnih kapsula, tvrdih.

Spoljašnje pakovanje je složiva kartonska kutija u kojoj se nalaze 2 blistera sa po 10 gastrorezistentnih kapsula, tvrdih (ukupno 20 gastrorezistentnih kapsula, tvrdih) i Uputstvo za lijek.

Nosilac dozvole i proizvođač

Nosilac dozvole:

PharmaSwiss-Montenegro, PharmaSwiss d.o.o. Beograd, dio stranog društva u Podgorici,

Rimski trg br. 16, Podgorica, Crna Gora

Proizvođač:

PharmaSwiss d.o.o., Batajnički drum 5A, 11080 Beograd, Srbija

Režim izdavanja lijeka

Lijek se izdaje samo na ljekarski recept.

Broj i datum dozvole

2030/24/2064 – 5410 od 10.04.2024. godine

Ovo uputstvo je posljednji put odobreno

April, 2024. godine