ENALAPRIL HCT 20 mg + 12.5 mg tableta

Lijek Enalapril HCT je indikovan u terapiji blage do umjerene hipertenzije kod pacijenata kod kojih se zahtijeva dodatno smanjenje krvnog pritiska nakon upotrebe 20 mg enalaprila i kod pacijenata koji su stabilizovani pri pojedinačnoj primjeni aktivnih supstanci u istom odnosu.

Za oralnu primjenu.

Doziranje lijeka Enalapril HCT treba prije svega određivati na osnovu iskustava sa enalapril maleatom, koji se nalazi u njegovom sastavu.

Esencijalna (primarna) hipertenzija:

Uobičajena doza je jedna tableta jednom dnevno. Ako je neophodno, doza se može povećati na dvije tablete jednom dnevno.

Prethodna terapija diureticima

Simptomatska hipertenzija se može javiti nakon početne doze lijeka Enalapril HCT. Ona se češće javlja kod pacijenata kod kojih je došlo do smanjenja volumena i/ili soli kao rezultata prethodne terapije diureticima. Terapiju diureticima treba prekinuti 2-3 dana prije otpočinjanja terapije lijekom Enalapril HCT (vidjeti odjeljak 4.4).

Pacijenti sa oštećenjem bubrega

Tiazidi možda nisu odgovarajući diuretici za upotrebu kod pacijenata sa oboljenjem bubrega i nisu efikasni ako su vrijednosti klirensa kreatinina 30 mL/min ili niže (umjerena ili ozbiljna insuficijencija bubrega). Kod pacijenata sa klirensom kreatinina od >30 i <80 mL/min, lijek Enalapril HCT treba koristiti samo nakon titracije pojedinačnih komponenti.

Stariji pacijenti

U kliničkim istraživanjima, efikasnost i podnošljivost enalapril maleata i hidrohlortiazida, primijenjenih zajedno, bile su slične kod starijih kao i kod mlađih hipertenzivnih pacijenata.

Pedijatrijska populacija

Lijek Enalapril HCT se ne preporučuje kod djece i adolescenata uzrasta ispod 18 godina jer nije utvrđena efikasnost i bezbjednost lijeka u ovoj populaciji.

• Preosjetljivost na aktivne supstance ili bilo koji drugi ACE inhibitor, hidrohlortiazid ili bilo koju pomoćnu supstancu ovog lijeka (navedene u odjeljku 6.1).
• Ozbiljno oštećenje funkcije bubrega (klirens kreatinina ≤ 30 mL/min).
• Anurija.
• Angioneurotski edem u anamnezi povezan sa prethodnom primjenom ACE inhibitora.
• Nasljedni ili idiopatski angioedem.
• Preosjetljivost na supstance sulfonamidske strukture.
• Drugi i treći trimestar trudnoće (vidjeti odjeljke 4.4 i 4.6).
• Ozbiljno oštećenje funkcije jetre.
• Stenoza renalnih arterija.
• Istovremena primjena lijeka Enalapril HCT sa ljekovima koji sadrže aliskiren je kontraindikovana kod pacijenata sa dijabetes melitusom ili oštećenjem bubrega (brzina glomerularne filtracije < 60 mL/min/1,73 m2) (vidjeti odjeljke 4.5 i 5.1).
• Aortna stenoza, hipertrofična kardiomiopatija ili hiperkalijemia.
• Akutna hipertenzija.

Primjena nije indikovana kod pacijenata sa kongestivnom srčanom insuficijencijom, usljed nedostatka kliničkih podataka sa ovom fiksnom kombinacijom. Ova činjenica nema nikakvog uticaja na primjenu pojedinačnih komponenti kod srčane insuficijencije, koje su efikasne u liječenju bilo same ili istovremeno, kada se titriraju na odgovarajući način.

Enalapril maleat i hidrohlortiazid

Hipotenzija i disbalans tečnosti i elektrolita

Simptomatska hipotenzija se rijetko srijeće kod pacijenata sa nekomplikovanom hipertenzijom. Ukoliko se kod pacijenata sa hipertenzijom primjenjuje lijek Enalapril HCT, veća je vjerovatnoća od ispoljavanja simptomatske hipotenzije ukoliko je u pitanju pacijent sa smanjenim volumenom, npr. usljed terapije diureticima, restrikcije unosa soli, dijareje ili povraćanja (vidjeti odjeljke 4.5 i 4.8). Terapiju diureticima treba prekinuti 2 do 3 dana prije početka terapije lijekom Enalapril HCT. Kod tih pacijenata treba sprovoditi određivanje elektrolita u serumu u redovnim vremenskim intervalima. Treba obratiti posebnu pažnju na pacijente sa ishemijskom bolešću srca ili cerebrovaskularnom bolešću, kod kojih nagli pad krvnog pritiska može rezultirati infarktom miokarda ili cerebrovaskularnim događajem. Kod hipertenzivnih pacijenata sa srčanom insuficijencijom, sa ili bez udružene insuficijencije bubrega, zapažena je pojava simptomatske hipotenzije.

Ukoliko se hipotenzija javi, pacijenta treba postaviti u ležeći položaj i, ukoliko je potrebno, primijeniti intravensku infuziju fiziološkog rastvora. Prolazna hipotenzivna reakcija ne predstavlja kontraindikaciju za dalje doziranje lijeka, koje se nesmetano može nastaviti nakon što je došlo do porasta krvnog pritiska povećanjem volumena.

Poremećaj funkcije bubrega

Kod pacijenata sa bubrežnom insuficijencijom (klirens kreatinina <80 mL/min i >30 mL/min) ne treba primjenjivati lijek Enalapril HCT, sve dok se ne ukaže potreba za titracijom enalaprila u jačini koja je opisana u ovom Sažetku (vidjeti odjeljak 4.2).

Kod nekih hipertenzivnih pacijenata, bez vidljivog ranije postojećeg oboljenja bubrega, javilo se povećanje uree i kreatinina u krvi, kada je enalapril davan istovremeno sa diureticima (vidjeti Posebna upozorenja i mjere opreza pri upotrebi lijeka, Enalapril maleat, Poremećaj u funkciji bubrega; Hidrohlortiazid, Poremećaj u funkciji bubrega u odjeljku 4.4). Ako do ovoga dođe, terapiju lijekom Enalapril HCT treba prekinuti. Ova situacija povećava mogućnost manifestacije ranije postojeće stenoze bubrežne arterije (vidjeti Posebna upozorenja i mjere opreza pri upotrebi lijeka, Enalapril maleat, Renovaskularna hipertenzija u odjeljku 4.4).

Dvostruka blokada sistema renin-angiotenzin-aldosteron (RAAS)

Postoje dokazi da istovremena primjena ACE inhibitora, blokatora receptora za angiotenzin II ili aliskirena povećava rizik od hipotenzije, hiperkalijemije i smanjene bubrežne funkcije (uključujući akutnu bubrežnu insuficijenciju). U skladu sa tim, ne preporučuje se dvostruka blokada sistema renin-angiotenzin-aldosteron kombinovanom primjenom ACE inhibitora, blokatora receptora za angiotenzin II ili aliskirena (vidjeti odjeljke 4.5 i 5.1).

Ako se terapija dvostrukom blokadom RAAS sistema smatra neophodnom, može se sprovesti isključivo pod nadzorom ljekara specijaliste i uz pažljivo praćenje funkcije bubrega, nivoa elektrolita i vrijednosti krvnog pritiska.

ACE inhibitori i blokatori receptora za angiotenzin II se ne smiju primjenjivati istovremeno kod pacijenata sa dijabetesnom nefropatijom.

Hiperkalijemija

Kombinovana primjena enalaprila i diuretika u niskim dozama ne isključuje mogućnost pojave hiperkalijemije (vidjeti Posebna upozorenja i mjere opreza pri upotrebi lijeka, Enalapril maleat, Hiperkalijemija u odjeljku 4.4).

Litijum

Kombinovanje litijuma sa enalaprilom i diureticima se generalno ne preporučuje (vidjeti odjeljak 4.5).

Laktoza

Lijek Enalapril HCT sadrži laktozu. Pacijenti sa rijetkim nasljednim poremećajem intolerancije na galaktozu, Lapp deficijencijom laktaze ili glukozno-galaktoznom malapsorpcijom ne bi trebalo da primjenjuju ovaj lijek.

Pedijatrijska upotreba

Efikasnost i bezbjednost lijeka nije utvrđena u pedijatrijskoj populaciji.

Enalapril maleat

Stenoza aorte/hipertrofična kardiomiopatija

Kao i sve vazodilatatore, ACE inhibitore treba oprezno davati pacijentima sa opstrukcijom zaliska i izlaznog dijela lijeve komore i izbjegavati u slučajevima kardiogenog šoka i hemodinamski značajne opstrukcije.

Poremećaj u funkciji bubrega

Insuficijencija bubrega, vezana za enalapril, zabilježena je prevashodno kod pacijenata sa teškom insuficijencijom srca ili osnovnim oštećenjem bubrega, uključujući i stenozu bubrežne arterije. Ako se brzo prepozna i liječi na odgovarajući način, insuficijencija bubrega koja je povezana sa terapijom enalaprilom, obično je reverzibilna (vidjeti odjeljak 4.2, i Posebna upozorenja i mjere opreza pri upotrebi lijeka, Enalapril maleat – hidrohlortiazid, Poremećaj u funkciji bubrega; Hidrohlortiazid, Poremećaj u funkciji bubrega u odjeljku 4.4).

Renovaskularna hipertenzija

Postoji povećan rizik od hipotenzije i insuficijencije bubrega kada se ACE inhibitorima liječe pacijenti sa bilateralnom stenozom bubrežnih arterija ili stenozom arterije jedinog bubrega koji je u funkciji. Gubitak funkcije bubrega može da se javi sa samo blagim promjenama kreatinina u serumu. Kod ovih pacijenata, terapija treba da počne pod strogim medicinskim nadzorom, uz niske doze, pažljivo titriranje doza i praćenje funkcije bubrega.

Pacijenti na hemodijalizi

Primjena enalaprila nije indikovana kod pacijenata kojima je potrebna dijaliza usljed insuficijencije bubrega. Kod pacijenata na dijalizi membranama sa velikim protokom (npr. AN 69®), koji su istovremeno liječeni ACE inhibitorom, zabilježene su anafilaktoidne reakcije. Kod takvih pacijenata treba razmotriti mogućnost primjene drugog tipa membrane za dijalizu ili antihipertenzivnog lijeka druge klase.

Transplantacija bubrega

Nema iskustava u pogledu primjene enalaprila kod pacijenata sa nedavno presađenim bubregom. Zbog toga se ne preporučuje terapija enalaprilom.

Insuficijencija jetre

ACE inhibitori veoma se rijetko dovode u vezu sa sindromom koji počinje holestatskom žuticom ili hepatitisom i koji se razvija do fulminantne hepatičke nekroze, a (ponekad) i do smrti. Uzrok ovih simptoma nije do kraja razjašnjen. Pacijenti koji su dobijali ACE inhibitore i kod kojih se javi žutica ili izraženi porast enzima jetre treba da prekinu uzimanje ACE inhibitora i da se na odgovarajući način medicinski prate (vidjeti Posebna upozorenja i mjere opreza pri upotrebi lijeka, Hidrohlortiazid, Oboljenje jetre u odjeljku 4.4).

Neutropenija/agranulocitoza

Kod pacijenata koji dobijaju ACE inhibitore, zabilježene su neutropenija/agranulocitoza, trombocitopenija i anemija. Kod pacijenata sa normalnom funkcijom bubrega, kod kojih nema drugih komplikacija, neutropenija se rijetko javlja. Enalapril treba veoma obazrivo koristiti kod pacijenata sa kolagenim oboljenjem krvnih sudova, kod pacijenata koji su na imunosupresivnoj terapiji, zatim na terapiji alopurinolom ili prokainamidom, kao i kod onih kod kojih je prisutna kombinacija ovih komplikujućih faktora, naročito ako od ranije postoji oslabljena funkcija bubrega. Kod nekih od ovih pacijenata razvila se i ozbiljna infekcija, koja u nekoliko slučajeva nije mogla da se suzbije intenzivnom terapijom antibioticima. Ako se enalapril koristi kod ovih pacijenata, savjetuje se periodično praćenje broja bijelih krvnih ćelija, a pacijente treba uputiti da prijave svaki znak pojave infekcije.

Hiperkalijemija

Tokom liječenja ACE inhibitorima, uključujući i enalapril, može da dođe do povećanja koncentracije kalijuma u krvi, pogotovu kod pacijenata sa bubrežnom insuficijencijom, pogoršanjem renalne funkcije, starijih pacijenata (>70 godina), pacijenata sa dijabetes melitusom, i usljed događaja koji se javljaju u međuvremenu – naročito usljed dehidratacije, akutne srčane dekompenzacije, metaboličke acidoze i istovremene terapije diureticima koji štede kalijum (kao što su spironolakton, eplerenon, triamteren ili amilorid), ili uzimanja tableta kalijuma, kao i zamjena za kuhinjsku so koje sadrže kalijum; ili kod onih pacijenata koji uzimaju druge ljekove povezane sa povećanjem kalijuma u serumu (npr. heparin). Primjena preparata za dodavanje kalijuma, diuretika koji štede kalijum ili zamjene za kuhinjsku so koja sadrži kalijum, posebno kod pacijenata sa oslabljenom funkcijom bubrega, može da dovede do značajnog porasta koncentracije kalijuma u serumu. Hiperkalijemija može da izazove ozbiljne, ponekad fatalne aritmije. Ako se istovremena upotreba enalaprila sa bilo kojim od gore nabrojanih ljekova smatra neophodnom, treba je oprezno primjenjivati i često pratiti nivo kalijuma u serumu (vidjeti Posebna upozorenja i mjere opreza pri upotrebi lijeka, Enalapril maleat – hidrohlortiazid, Hiperkalijemija; Hidrohlortiazid, Metabolička i endokrina dejstva u odjeljku 4.4 i odjeljku 4.5).

Pacijenti sa dijabetesom

Dijabetičarima koji se liječe oralnim antidijabetičkim ljekovima ili insulinom, prilikom otpočinjanja terapije ACE inhibitorom treba reći da pažljivo prate pojavu hipoglikemije, naročito tokom prvog mjeseca od početka kombinovane upotrebe (vidjeti Posebna upozorenja i mjere opreza pri upotrebi lijeka, Hidrohlortiazid, Metabolička i endokrina dejstva u odjeljku 4.4 i odjeljku 4.5).

Preosjetljivost/angioneurotski edem

Tokom liječenja inhibitorima enzima angiotenzinske konvertaze, uključujući enalapril maleat, može da se pojavi angioedem lica, ekstremiteta, usana, jezika, glotisa i/ili grla. Angioedem može da se pojavi bilo kada u toku terapije. Ako se angioedem pojavi, terapiju lijekom Enalapril HCT treba odmah prekinuti i treba uvesti odgovarajuće praćenje da bi se obezbijedilo potpuno povlačenje simptoma prije otpuštanja pacijenta. Čak i u slučajevima kada se pojavi samo oticanje jezika bez respiratornih problema, može biti potreban produžen nadzor nad pacijentom, jer liječenje antihistaminicima i kortikosteroidima možda neće biti dovoljno.

Veoma rijetko su zabilježeni i fatalni ishodi prouzrokovani angioedemom povezanim sa edemom larinksa ili jezika. Kod nekih pacijenata sa edemom koji zahvata jezik, glotis ili larinks može da dođe do opstrukcije disajnih puteva, pogotovu kod onih pacijenata kod kojih je u prošlosti na disajnim putevima obavljena neka hirurška intervencija. Kada je prisutan angioedem jezika, glotisa ili grla, koji vjerovatno može da izazove opstrukciju disajnih puteva, treba ga odmah liječiti adrenalinom (0,3 mL do 0,5 mL rastvora adrenalina u odnosu 1:1000 daje se supkutano) i/ili mjerama koje obezbjeđuju prohodnost disajnih puteva.

Kod pacijenata crne rase koji su uzimali ACE inhibitore zabilježeno je češće pojavljivanje angioedema u poređenju sa pacijentima drugih rasa. Međutim, uopšteno djeluje da pacijenti crne rase imaju povećan rizik od pojave angioedema.

I kod pacijenata sa angioedemom u prošlosti, koji nije bio povezan sa terapijom ACE inhibitorima, u toku terapije ACE inhibitorima postoji veći rizik od pojave angioedema (vidjeti odjeljak 4.3).

Pacijenti koji ACE inhibitore primjenjuju istovremeno sa mTOR inhibitorima (mammalian target of rapamycin, ciljni receptor za rapamicin kod sisara, npr. temsirolimus, sirolimus, everolimus) mogu ispoljiti povećani rizik od nastanka angioedema.

Anafilaktoidne reakcije tokom desenzibilizacije na otrov himenoptera

Kod pacijenata koji su dobijali terapiju ACE inhibitorima tokom desenzibilizacije na otrov himenoptera, rijetko su se javljale anafilaktoidne reakcije opasne po život. Ove reakcije se mogu izbjeći privremenim obustavljanjem terapije ACE inhibitorima prije svake desenzibilizacije.

Anafilaktoidne reakcije tokom LDL afereze

Kod pacijenata koji dobijaju ACE inhibitore za vrijeme afereze lipoproteina niske gustine dekstran sulfatom, rijetko su se javljale anafilaktoidne reakcije opasne po život. Ove reakcije izbjegnute su privremenim obustavljanjem terapije ACE inhibitorima prije svake afereze.

Kašalj

Tokom primjene ACE inhibitora zabilježeni su slučajevi pojave kašlja. Karakteristično je da je ovaj kašalj bio neproduktivan i uporan, kao i da prestaje poslije ukidanja terapije. Kašalj uzrokovan primjenom ACE inhibitora mora da se uzme u obzir pri diferencijalnoj dijagnozi kašlja.

Hirurške intervencije/anestezija

Kod pacijenata u toku veće hirurške intervencije ili za vrijeme anestezije ljekovima koji izazivaju hipotenziju, enalapril može, usljed kompenzacionog oslobađanja renina, da blokira stvaranje angiotenzina II. Ako se pojavi hipotenzija za koju se smatra da je rezultat ovog mehanizma, ona može da se koriguje povećanjem volumena (vidjeti odjeljak 4.5).

Trudnoća

ACE inhibitore ne treba uvoditi u terapiju tokom trudnoće. Osim ako se ne smatra da je nastavak terapije ACE inhibitorima neophodan, pacijentkinje koje planiraju trudnoću treba prebaciti na neku od alternativnih antihipertenzivnih terapija, koje imaju utvrđen bezbjednosni profil za upotrebu tokom trudnoće. Kada se utvrdi trudnoća, liječenje ACE inhibitorima treba odmah prekinuti i, ukoliko je moguće, treba otpočeti alternativnu terapiju (vidjeti odjeljke 4.3 i 4.6).

Etničke razlike

Kao i drugi inhibitori angiotenzin-konvertujućeg enzima, izgleda da je enalapril manje efikasan u snižavanju krvnog pritiska kod crne populacije nego kod drugih populacija, vjerovatno zato što kod crne hipertenzivne populacije preovladava stanje niskog nivoa renina.

Hidrohlortiazid

Poremećaj u funkciji bubrega

Tiazidi možda nisu odgovarajući diuretici za primjenu kod pacijenata sa oštećenjem funkcije bubrega i nisu efikasni pri klirensu kreatinina od 30 mL/min ili ispod (tj. umjerena do ozbiljna insuficijencija bubrega) (vidjeti odjeljak 4.2, i Posebna upozorenja i mjere opreza pri upotrebi lijeka, Enalapril maleat – hidrohlortiazid, Poremećaj u funkciji bubrega; Enalapril maleat, Poremećaj u funkciji bubrega u odjeljku 4.4).

Oboljenje jetre

Tiazide treba oprezno koristiti kod pacijenta sa oštećenom funkcijom jetre ili progresivnim oboljenjem jetre, pošto male promjene ravnoteže fluida i elektrolita mogu da ubrzaju hepatičku komu (vidjeti Posebna upozorenja i mjere opreza pri upotrebi lijeka, Enalapril maleat, Otkazivanje funkcije jetre u odjeljku 4.4).

Metabolička i endokrina dejstva

Terapija tiazidima može da umanji toleranciju na glukozu. Može biti potrebno prilagođavanje doze antidijabetičkih ljekova, uključujući insulin (vidjeti Posebna upozorenja i mjere opreza pri upotrebi lijeka, Enalapril maleat, Pacijenti sa dijabetesom u odjeljku 4.4).

Povećanje koncentracije holesterola i triglicerida može biti povezano sa terapijom tiazidnim diureticima, međutim, sa dozom hidrohlortiazida od 12.5 mg koja se nalazi u lijeku Enalapril HCT, zabilježena su minimalna dejstva ili ih uopšte nije bilo. Osim toga, u kliničkim istraživanjima sa 6 mg hidrohlortiazida nisu zabilježena klinički značajna dejstva na nivo glukoze, holesterola, triglicerida, natrijuma, magnezijuma ili kalijuma u serumu.

Tiazidi mogu da smanje izlučivanje kalcijuma putem urina i da izazovu povremeni blagi porast njegove koncentracije u serumu, čak i ako ne postoji poznat poremećaj u metabolizmu ovog elektrolita. Izražena hiperkalcijemija može biti dokaz postojanja latentnog hiperparatireoidizma. Terapiju sa tiazidima treba prekinuti prije ispitivanja funkcije paratiroidnih žlijezda.

Terapija tiazidima može da ubrza hiperurikemiju i/ili giht kod određenih pacijenata. Djeluje da je ovo dejstvo na hiperurikemiju zavisno od doze, i nije klinički značajno u dozi od 6 mg hidrohlortiazida. Osim toga, enalapril može da poveća koncentraciju mokraćne kiseline u urinu i tako može da umanji hiperurikemično dejstvo hidrohlortiazida.

Kao tokom svake terapije diureticima, potrebno je periodično određivanje nivoa elektrolita u serumu.

Tiazidi (uključujući i hidrohlortiazid) mogu da izazovu disbalans elektrolita i tečnosti (hipokalijemija, hiponatrijemija i hipohloremična alkaloza). Znakovi upozorenja disblansa tečnosti ili elektrolita su kserostomija (nenormalna suvoća usta), žeđ, slabost, letargija, pospanost, uznemirenost, bol u mišićima ili grčenje mišića, zamor mišića, hipotenzija, oligurija, tahikardija i poremećaji u gastrointestinalnom traktu, kao što su mučnina i povraćanje.

Iako se hipokalijemija može razviti tokom upotrebe tiazidnih diuretika, istovremena terapija enalaprilom može da umanji hipokalijemiju izazvanu diureticima. Rizik od pojave hipokalijemije veći je kod pacijenata sa cirozom jetre, kod pacijenata sa brzom diurezom, pacijenata koji ne unose oralno dovoljno elektrolita, te onih koji istovremeno dobijaju terapiju kortikosteroidima ili kortikotropinom (ACTH) (vidjeti odjeljak 4.5).

Kod edematoznih pacijenata može da se pojavi hiponatrijemija u toplim vremenskim uslovima. Manjak hlorida je generalno blag i obično ne zahtijeva terapiju.

Pokazalo se da tiazidi pojačavaju urinarno izlučivanje magnezijuma, što može da dovede do hipomagnezijemije.

Antidoping test

Hidrohlortiazid koji se nalazi u ovom lijeku može dati pozitivan rezultat na antidoping testu.

Preosjetljivost

Kod pacijenata sa alergijskom i bronhijalnom astmom u anamnezi ili bez nje koji primaju tiazide, mogu da se pojave reakcije preosjetljivosti. Zabilježeno je pogoršanje ili aktivacija sistemskog eritemskog lupusa sa upotrebom tiazida.

Enalapril maleat – Hidrohlortiazid

Antacidi: indukuju smanjenu bioraspoloživost ACE inhibitora.

Dvostruka blokada sistema renin-angiotenzin-aldosteron (RAAS)

Podaci iz kliničkih studija pokazuju da je dvostruka blokada sistema renin-angiotenzin-aldosteron (RAAS) kombinovanom primjenom ACE inhibitora, blokatora receptora za angiotenzin II ili aliskirena povezana sa većom učestalošću neželjenih dejstava kao što su hipotenzija, hiperkalijemija i smanjena funkcija bubrega (uključujući akutnu bubrežnu insuficijenciju) u poređenju sa primjenom samo jednog lijeka koji djeluje na RAAS (vidjeti odjeljke 4.3, 4.4 i 5.1.).

Drugi antihipertenzivni ljekovi

Istovremena primjena ovih ljekova može da pojača hipotenzivno djelovanje enalaprila. Istovremena primjena nitroglicerina i drugih nitrata ili drugih vazodilatatora može još više da snizi krvni pritisak.

Litijum

Reverzibilni porast koncentracije litijuma u serumu i porast njegove toksičnosti zabilježeni su tokom istovremene terapije litijumom i ACE inhibitorima. Istovremena primjena tiazidnih diuretika može dalje da poveća koncentraciju litijuma i da sa ACE inhibitorima poveća rizik od toksičnosti litijuma.

Upotreba lijeka Enalapril HCT sa litijumom se ne preporučuje; ako se pokaže da je kombinacija neophodna, treba pažljivo pratiti koncentraciju litijuma u serumu (vidjeti odjeljak 4.4).

Nesteroidni antiinflamatorni ljekovi (NSAIL), uključujući selektivne inhibitore ciklooksigenaze-2 (COX-2)

Hronična primjena NSAIL može da smanji antihipertenzivni efekat ACE inhibitora ili može da smanji diuretska, natriuretska i antihipertenzivna dejstva diuretika.

Istovremena primjena ljekova NSAIL grupe (uključujući COX-2 inhibitore) i antagonista receptora za angiotenzin II (ARA) ili ACE inhibitora aditivno djeluje na povećavanje koncentracije kalijuma u serumu, što može da izazove slabljenje funkcije bubrega. Ove pojave su obično reverzibilne. Rijetko se može javiti akutna insuficijencija bubrega, naročito kod pacijenata kod kojih je bubrežna funkcija već ugrožena (kao što su starije osobe ili hipovolemični pacijenti, uključujući one na terapiji diureticima).

Enalapril maleat

Ganglionske ili adrenergičke blokatore treba primjenjivati u kombinaciji sa enalaprilom samo uz pažljivo praćenje pacijenta.

Diuretici koji štede kalijum ili preparati za dodavanje kalijuma

ACE inhibitori umanjuju gubitak kalijuma indukovan diureticima. Diuretici koji čuvaju kalijum (npr. spironolakton, triamteren ili amilorid), suplementi kalijuma ili zamjene za kuhinjsku so koje sadrže kalijum, mogu dovesti do značajnog porasta koncentracije kalijuma u serumu. Ako je zbog hipokalijemije liječenje nabrojanim ljekovima neophodno, treba ih oprezno koristiti i često kontrolisati koncentraciju kalijuma u serumu (vidjeti odjeljak 4.4).

Diuretici (tiazidni ili diuretici Henleove petlje)

Ranija terapija visokim dozama diuretika može da dovede do pada volumena i rizika od hipotenzije prilikom otpočinjanja terapije enalaprilom (vidjeti odjeljke 4.2 i 4.4). Hipotenzivna dejstva mogu se umanjiti ukidanjem diuretika ili povećanjem volumena ili unosa soli.

Triciklični antidepresivi/antipsihotici/anestetici

Istovremena primjena određenih anestetika, tricikličnih antidepresiva i antipsihotika sa ACE inhibitorima može da izazove još veće sniženje krvnog pritiska (vidjeti odjeljak 4.4).

Zlato

Rijetko su zabilježene nitritoidne reakcije (simptomi uključuju crvenilo lica, mučninu, povraćanje i hipotenziju) kod pacijenata na terapiji injektabilnim preparatima koji sadrže jedinjenja zlata (natrijum aurotiomalat) i istovremenoj terapiji ACE inhibitorima, uključujući i enalapril.

Inhibitori mTOR (mammalian target of rapamycin, ciljni receptor za rapamicin kod sisara)

Pacijenti koji su na istovremenoj terapiji mTOR inhibitorima (npr. temsirolimus, sirolimus, everolimus) mogu ispoljiti povećani rizik od angioedema (vidjeti odjeljak 4.4).

Simpatomimetici

Simpatomimetici mogu da umanje antihipertenzivno dejstvo ACE inhibitora (vidjeti odjeljak 4.5).

Alkohol

Alkohol pojačava hipotenzivno dejstvo ACE inhibitora.

Antidijabetici

Rezultati epidemioloških studija navode na zaključak da istovremena primjena ACE inhibitora i antidijabetičkih ljekova (insulina, oralnih hipoglikemika) može da prouzrokuje veće sniženje koncentracije glukoze u krvi uz rizik da se pojavi hipoglikemija. Izgleda da se ovaj fenomen češće javlja tokom prvih nedjelja primjene kombinovane terapije i kod pacijenata sa poremećajem funkcije bubrega (vidjeti odjeljke 4.4 i 4.8).

Acetilsalicilna kiselina, trombolitici i β-blokatori

Enalapril se bezbjedno može primjenjivati istovremeno sa acetilsalicilnom kiselinom (u kardiološkim dozama), tromboliticima i β-blokatorima.

Hidrohlortiazid

Nedepolarizujući mišićni relaksanti

Tiazidi mogu da pojačaju odgovor organizma na tubokurarin.

Alkohol, barbiturati ili opioidni analgetici

Može doći do pojačavanja ortostatske hipotenzije.

Antidijabetički ljekovi (oralni antidijabetici i insulin)

Upotreba antidijabetičnih ljekova i tiazidnih diuretika može da zahtijeva prilagođavanje doze antidijabetičkog lijeka (vidjeti odjeljke 4.4 i 4.8).

Holestiramin i holestipol

Resorpcija hidrohlortiazida se umanjuje u prisustvu jonoizmjenjivačkih smola. Pojedinačna doza holestiramina ili holestipola vezuje hidrohlortiazid i smanjuje njegovu resorpciju iz gastrointestinalnog trakta i do 85% (holestiramin) i 43% (holestipol).

Povećavanje QT intervala (npr. hinidin, prokainamid, amjodaron, sotalol)

Povećani rizik od pojave torsades de pointes.

Glikozidi digitalisa

Hipokalijemija može da senzibilizuje ili da prenaglasi odgovor srca na toksična dejstva digitalisa (npr. pojačana iritabilnost komora).

Kortikosteroidi, ACTH

Istovremena primjena dovodi do pojačavanja gubitka elektrolita, naročito do hipokalijemije.

Diuretici koji ne štede kalijum (npr. furosemid), karbenoksolon ili zloupotreba laksativa

Hidrohlortiazid može da poveća gubitak kalijuma i/ili magnezijuma.

Vazoaktivni amini (npr. noradrenalin)

Moguć je smanjen odgovor na presorne amine.

Citostatici (npr. ciklofosfamid, metotreksat)

Tiazidi mogu da smanje bubrežno izlučivanje citotoksičnih ljekova i da pojačaju njihovo mijelosupresivno dejstvo.

Trudnoća

ACE inhibitori

Primjena ACE inhibitora se ne preporučuje tokom prvog trimestra trudnoće (vidjeti odjeljak 4.4). Primjena ACE inhibitora je kontraindikovana tokom drugog i trećeg trimestra trudnoće (vidjeti odjeljke 4.3 i 4.4).

Epidemiološki dokazi koji bu ukazivali na rizik od teratogenosti nakon izlaganja ACE inhibitorima tokom prvog trimestra trudnoće nisu definitivni; međutim, određena stopa porasta rizika se ne može isključiti. Pacijentkinje koje planiraju trudnoću bi trebalo da nastave terapiju alternativnim lijekom sa dobro ustanovljenim bezbjednosnim profilom u trudnoći, osim ukoliko se terapija lijekom Enalapril HCT ne smatra neophodnom.

Kada se ustanovi trudnoća, potrebno je odmah prekinuti terapiju ACE inhibitorima, i ukoliko je neophodno, započeti alternativnu terapiju.

Utvrđeno je da terapija ACE inhibitorima tokom drugog i trećeg trimestra trudnoće dovodi do fetotoksičnosti kod ljudi (smanjena renalna funkcija, oligohidramnioza, usporenje osifikacije lobanje) i neonatalne toksičnosti (bubrežna insuficijencija, hipotenzija, hiperkalijemija) (takođe vidjeti odjeljak 5.3.). Zabilježeni su slučajevi maternalne oligohidramnioze, koja može predstavljati smanjenu funkciju bubrega kod fetusa, i koja može uzrokovati kontrakture ekstremiteta, kraniofacijalne deformacije i hipoplaziju pri razvoju pluća.

Ukoliko je do izlaganja ACE inhibitoru došlo u drugom ili trećem trimestru trudnoće, preporučuje se ultrazvučni pregled renalne funkcije i lobanje. Novorođenčad čije su majke uzimale ACE inhibitore bi trebalo pažljivo pratiti u pogledu hipotenzije (vidjeti takođe odjeljke 4.3 i 4.4).

Hidrohlortiazid:

Postoji ograničeno iskustvo sa hidrohlortiazidom tokom trudnoće, naročito tokom prvog trimestra. Podaci dobijeni iz animalnih studija nisu dovoljni. Hidrohlortiazid prolazi placentu. Na bazi farmakoloških mehanizama dejstva hidrohlortiazida, njegova primjena tokom drugog i trećeg trimestra može ugroziti fetoplacentalnu perfuziju i prouzrokovati ikterus, poremećaj balansa elektrolita i trombocitopeniju kod fetusa i novorođenčeta.

Hidrohlortiazid se ne smije primjenjivati kod gestacijskog edema, gestacione hipertenzije ili preeklampsije, usljed rizika od smanjenja volumena plazme i placentalne hipoperfuzije, bez povoljnih efekata na tok bolesti.

Hidrohlortiazid se ne smije koristiti u terapiji esencijalne hipertenzije u trudnoći, izuzev u situacijama kada nije moguće koristiti druge oblike terapije.

Dojenje

Enalapril:

Ograničeni farmakokinetički podaci pokazuju da se enalapril u veoma niskim koncentracijama ekskretuje u majčino mlijeko (vidjeti odjeljak 5.2). Iako se čini da ove koncentracije nisu klinički relevantne, primjena lijeka Enalapril HCT kod žena u periodu laktacije se ne preporučuje kada je u pitanju dojenje nedonoščadi i tokom prvih nekoliko nedjelja nakon porođaja u terminu, zbog hipotetičkog rizika od ispoljavanja efekata na kardiovaskularnu i renalnu funkciju i zato što nema dovoljno kliničkog iskustva u sličnim situacijama. U slučaju nešto starije bebe, primjena lijeka Enalapril HCT kod majke koja doji se može razmotriti ukoliko je terapija neophodna za majku, a kod djeteta se prate znaci ispoljavanja bilo kog neželjenog dejstva.

Hidrohlortiazid:

Hidrohlortiazid se ekskretuje u humano mlijeko u malim količinama. Primjena tiazida u visokim dozama koja uzrokuje intenzivnu diurezu može inhibirati sintezu mlijeka. Primjena lijeka Enalapril HCT tokom perioda dojenja se ne preporučuje. Ukoliko se lijek Enalapril HCT ipak mora primjenjivati tokom dojenja, doze treba održavati što je moguće nižim.

Lijek Enalapril HCT se obično dobro podnosi. U kliničkim studijama, ispoljena neželjena dejstva su obično bila blaga i prolaznog karaktera, i kod najvećeg broja pacijenata nisu zahtijevala prekid terapije.

Najčešća neželjena dejstva prijavljena za vrijeme kliničkih studija sa lijekom Enalapril HCT su bila glavobolja i kašalj.

Sljedeća neželjena dejstva su bila prijavljivana za lijek Enalapril HCT, enalapril u monoterapiji ili hidrohlortiazid u monoterapiji bilo tokom kliničkih studija ili nakon stavljanja lijeka na tržište.

Nisu dostupni specifični podaci o liječenju predoziranja lijekom Enalapril HCT. Terapija je simptomatska i suportivna. Treba prekinuti terapiju lijekom Enalapril HCT i pacijenta pažljivo pratiti. Predložene mjere uključuju izazivanje povraćanja i/ili ispiranje želuca, primjenu aktivnog uglja, primjenu laksativa ako je unos skorašnji, i korekciju dehidratacije, disbalansa elektrolita i hipotenzije ustanovljenim procedurama.

Enalapril maleat

Najčešći znak prevelikog doziranja, do sada zabilježen, je izrazita hipotenzija, koja počinje oko šest sati nakon unosa tableta, praćena blokadom renin-angiotenzinskog sistema i stuporom. Simptomi povezani sa predoziranjem ACE inhibitorima mogu biti cirkulatorni šok, poremećaji elektrolita, insuficijencija bubrega, hiperventilacija, tahikardija, palpitacije, bradikardija, vrtoglavica, anksioznost i kašalj. Zabilježena je koncentracija enalaprilata u serumu koja je bila 100 i 200 puta veća od koncentracije koja se uobičajeno detektuje prilikom primjene terapijskih doza lijeka, nakon unosa 300 mg i 440 mg enalapril maleata, tim redosljedom.

Preporučena terapija za predoziranje je intravenska infuzija fiziološkog rastvora. Ako se javi hipotenzija, pacijenta treba postaviti u ležeći položaj sa podignutim nogama. Ako je dostupna, može biti korisna infuzija angiotenzina II i/ili može se razmotriti primjena intravenskih kateholamina. Ako je ingestija skorašnja, potrebno je preduzeti mjere za eliminisanje enalapril maleata (npr. povraćanje, gastrična lavaža, primjena adsorbenata i natrijum sulfata). Enalaprilat može biti uklonjen iz sistemske cirkulacije hemodijalizom (vidjeti odjeljak 4.4). Pejsmejker je indikovan za bradikardiju koja ne reaguje na terapiju. Neprekidno treba pratiti vitalne parametre, kao i koncentracije elektrolita i kreatinina u serumu.

Hidrohlortiazid

Najčešći znaci trovanja koji su primijećeni su oni koje prouzrokuje pad koncentracije elektrolita u serumu (hipokalijemija, hipohloremija, hiponatrijemija) i dehidratacija nastala usljed povećane diureze. Ako je bio primijenjen i digitalis, hipokalijemija može da naglasi srčanu aritmiju.

Farmakoterapijska grupa: Inhibitori ACE i diuretici

ATC kod: C09BA02

Enalapril maleat

Angiotenzin konvertujući enzim (ACE) je peptidil dipeptidaza koja katalizuje konverziju angiotenzina I u vazokonstriktornu supstancu angiotenzin II. Nakon resorpcije, enalapril se hidrolizuje do enalaprilata, koji inhibira ACE, što dovodi do povećane aktivnosti renina u plazmi (zbog uklanjanja negativne povratne sprege oslobađanja renina) i smanjene sekrecije aldosterona.

ACE je identičan kininazi II. Zbog toga enalapril može da blokira i razgradnju bradikinina, potencijalnog vazodilatatornog peptida. Međutim, još uvijek nije razjašnjena uloga koju ovaj događaj ima u ukupnom terapijskom dejstvu enalaprila.

Mehanizam dejstva

Iako se smatra da je mehanizam pomoću koga enalapril snižava krvni pritisak primarno putem supresije sistema renin-angiotenzin-aldosteron, koji igra presudnu ulogu u regulaciji krvnog pritiska, enalapril djeluje antihipertenzivno čak i kod hipertenzivnih pacijenata sa niskim sadržajem renina.

Enalapril maleat – hidrohlortiazid

Hidrohlortiazid je diuretik i antihipertenzivni lijek koji povećava aktivnost renina u plazmi. Iako sam enalapril djeluje antihipertenzivno čak i kod hipertenzivnih pacijenata sa niskim sadržajem renina, istovremena primjena hidrohlortiazida kod ovih pacijenata dovodi do većeg smanjenja krvnog pritiska.

Dvostruka blokada sistema renin-angiotenzin-aldosteron (RAAS):

Dvije velike randomizovane, kontrolisane studije (ONTARGET – ONgoing Telmisartan Alone and in combination with Enalapril Global Endpoint Trial) i VA NEPHRON-D (The Veterans Affairs Nephropathy in Diabetes) ispitivala su primjenu kombinacije ACE inhibitora sa blokatorom receptora za angiotenzin II.

ONTARGET studija je sprovedena kod pacijenata sa kardiovaskularnim ili cerebrovaskularnim oboljenjem u anamnezi, ili dijabetes melitusom tip 2 sa dokazanim oštećenjem ciljnih organa. VA NEPHRON-D studija je sprovedena kod pacijenata sa dijabetes melitusom tip 2 i dijabetesnom nefropatijom.

Ta ispitivanja nisu pokazala značajan povoljan efekat na bubrežne i/ili kardiovaskularne ishode i mortalitet, a zapažen je povećani rizik od hiperkalijemije, akutnog oštećenja bubrega i/ili hipotenzije u poređenju sa monoterapijom. Imajući u vidu njihova međusobno slična farmakodinamska svojstva, ovi rezultati su relevantni i za druge ACE inhibitore i blokatore receptora za angiotenzin II.

U skladu sa tim, ACE inhibitori i blokatori receptora za angiotenzin II se ne smiju istovremeno primjenjivati kod pacijenata sa dijabetesnom nefropatijom.

ALTITUDE (Aliskiren Trial in Type 2 Diabetes Using Cardiovascular and Renal Disease Endpoints) studija je dizajnirana radi ispitivanja koristi dodatka aliskirena standardnoj terapiji ACE inhibitorom ili blokatorom receptora za agiotenzin II kod pacijenata sa dijabetes melitusom tipa 2 i hroničnim oboljenjem bubrega, kardiovaskularnim oboljenjem, ili kod oba stanja. Ispitivanje je bilo prekinuto prije isteka predviđenog roka zbog povećanog rizika od nastanka štetnih ishoda. Kardiovaskularna smrt i moždani udar su brojčano bili učestaliji u grupi koja je dobijala aliskiren u odnosu na grupu koja je dobijala placebo, a neželjena dejstva i ozbiljna neželjena dejstva od značaja (hiperkalijemija, hipotenzija i bubrežna disfunkcija) su bila učestalija u grupi koja je dobijala aliskiren u odnosu na grupu koja je dobijala placebo.

Konkomitantne multiple doze enalapril maleata i hidrohlorotiazida imaju malo ili nimalo dejstva na bioraspoloživost ovih ljekova. Kombinovana tableta je bioekvivalentna istovremenoj primjeni odvojenih sastojaka.

Resorpcija

Oralno primijenjen enalapril maleat se brzo resorbuje, a njegove maksimalne koncentracije u serumu se javljaju u roku od jednog sata. Na osnovu prisustva u urinu, stepen resorpcije enalaprila iz oralno primijenjenog enalapril maleata je približno 60%. Nakon resorpcije, oralni enalapril se brzo i obimno hidrolizuje u enalaprilat, snažan inhibitor angiotenzin konvertujućeg enzima. Maksimalna koncentracija enalaprilata u serumu javlja se 3 do 4 sata nakon oralne doze enalapril maleata. Ekskrecija enalaprila se prije svega odigrava preko bubrega. Osnovni sastojci u urinu su enalaprilat, u količini koja iznosi 40% doze, i neizmijenjeni enalapril. Osim konvertovanja u enalaprilat, nema dokaza o značajnijem metabolizmu enalaprila.

Profil koncentracije enalaprilata u serumu pokazuje produženu terminalnu fazu, vjerovatno povezanu sa vezivanjem za ACE. Kod ispitanika sa normalnom funkcijom bubrega, ravnotežno stanje koncentracije enalaprilata u serumu se dostiže nakon četvrtog dana primjene enalapril maleata. Efikasno poluvrijeme akumulacije enalaprilata nakon višestrukih doziranja oralno primijenjenog enalapril maleata je 11 sati. Na resorpciju oralno primijenjenog enalapril maleata ne utiče prisustvo hrane u gastrointestinalnom traktu. Stepen resorpcije i hidrolize enalaprila sličan je kod različitih doza u preporučenom terapijskom opsegu.

Distribucija

Istraživanja na psima su pokazala da enalapril slabo prolazi kroz hematoencefalnu barijeru, ako uopšte i prolazi; enalaprilat ne ulazi u mozak. Enalapril prolazi kroz placentalnu barijeru. Hidrohlortiazid prolazi kroz placentalnu, ali ne i kroz hematoencefalnu barijeru.

Metabolizam

Osim konvertovanja u enalaprilat, nema dokaza o značajnijem metabolizmu enalaprila. Hidrohlortiazid se ne metaboliše, ali se veoma brzo eliminiše putem bubrega.

Eliminacija

Ekskrecija enalaprila se prije svega odigrava preko bubrega. Osnovni sastojci u urinu su enalaprilat, u količini koja iznosi oko 40% doze, i neizmijenjeni enalapril. Efikasno poluvrijeme akumulacije enalaprilata nakon višestrukih doziranja oralno primijenjenog enalapril maleata je 11 sati. Kada su praćene koncentracije hidrohlortiazida u plazmi tokom najmanje 24 sata, zabilježeno poluvrijeme eliminacije u plazmi je variralo između 5,6 i 14,8 sati. Hidrohlortiazid se ne metaboliše, ali se veoma brzo eliminiše putem bubrega. Najmanje 61% oralne doze se eliminiše u neizmijenjenom obliku tokom 24 sata.

Karakteristike kod pacijenata

Enalaprilat se iz cirkulacije može ukloniti hemodijalizom.

Period laktacije

Nakon pojedinačne oralne doze od 20 mg primijenjene kod 5 žena nakon porođaja, prosječne maksimalne koncentracije enalaprila u mlijeku su bile 1,7 mikrog/L (od 0,54 do 5,9 mikrog/L), 4 do 6 sati nakon primjene. Prosječna maksimalna koncentracija enalaprilata je bila 1,7 mikrog/L (od 1,2 do 2,3 mikrog/L); vrijeme postizanja maksimalnih koncentracija je bilo različito tokom perioda od 24 sata. Uzimajući u obzir maksimalne koncentracije u mlijeku, procijenjeni maksimalni unos kod djece koja se hrane samo majčinim mlijekom bi bio oko 0,16% doze prilagođene tjelesnoj masi majke.

Žene koje su uzimale 10 mg enalaprila dnevno oralnim putem tokom 11 mjeseci, imale su maksimalne koncentracije enalaprila u mlijeku od 2 mikrog/L 4 sata nakon primjene, i maksimalne koncentracije enalaprilata od 0,75 mikrog/L 9 sati nakon primjene. Ukupna količina enalaprila i enalaprilata mjerenih u mlijeku tokom 24 sata je bila 1,44 mikrog/L, odnosno 0,63 mikrog/L. Koncentracije enalaprilata u mlijeku nije bilo moguće registrovati (<0,2 mikrog/L) 4 sata nakon primjene pojedinačne doze enalaprila od 5 mg kod jedne majke i 10 mg kod dvije majke; koncentracije enalaprila nisu određene.

Nema drugih relevantnih podataka.

Pomoćne supstance:

Enalapril HCT 20 mg + 6 mg:

Kroskarmeloza natrijum;

Laktoza, monohidrat;

Magnezijum stearat;

Preželatinizovan kukuruzni skrob;

Natrijum hidrogen karbonat;

Pigment Blend PB 20948 Blue: Laktoza, monohidrat; Indigo Carmine Lake E132.

Enalapril HCT 20 mg + 12.5 mg:

Kroskarmeloza natrijum;

Laktoza, monohidrat;

Magnezijum stearat;

Preželatinizovani kukuruzni skrob;

Natrijum hidrogen karbonat;

Pigment Blend PB 22811 Yellow: Laktoza, monohidrat; Gvožđe oksid, žuti E172; Gvožđe oksid, crveni E172.

Nije primjenljivo.

Rok upotrebe: 2 (dvije) godine.

Lijek ne upotrebljavati nakon isteka roka upotrebe!

Čuvati na temperaturi do 25°C, u originalnom pakovanju, radi zaštite od svjetlosti i vlage.

Čuvati van domašaja djece!

Lijek se ne smije koristiti nakon isteka roka upotrebe naznačenog na pakovanju. Rok upotrebe ističe posljednjeg dana navedenog mjeseca.

Unutrašnje pakovanje: Alu/Alu blister sa 10 tableta.

Spoljnje pakovanje: 3 blistera u složivoj kartonskoj kutiji i Uputstvo za lijek.

Neupotrijebljeni lijek se uništava u skladu sa važećim propisima.

Ljekove ne treba bacati u kanalizaciju, niti kućni otpad. Ove mjere pomažu očuvanju životne sredine.

Šta je lijek Enalapril HCT

Lijek Enalapril HCT sadrži enalapril maleat i hidrohlortiazid:

• enalapril spada u grupu ljekova poznatih kao ACE inhibitori, koji djeluju tako što šire krvne sudove,
• hidrohlortiazid spada u grupu ljekova poznatih kao „tablete za izbacivanje tečnosti“ (diuretici), koji djeluju tako što povećavaju količinu urina koji se formira.

Dejstvo ovih ljekova je da snižavaju krvni pritisak. Lijek Enalapril HCT se koristi u terapiji visokog krvnog pritiska (hipertenzije). Uzimanje obije supstance koje sadrži Enalapril HCT može da pojača njihovo dejstvo u poređenju sa uzimanjem pojedinačnih supstanci.

Upozorite ljekara ako uzimate druge ljekove, imate neku hroničnu bolest, neki poremećaj metabolizma, preosjetljivi ste na ljekove ili ste imali alergijske reakcije na neke od njih.

Lijek Enalapril HCT ne smijete koristiti:

• ako ste preosjetljivi na enalapril, hidrohlortiazid ili na bilo koji sastojak lijeka Enalapril HCT (nabrojani su u tački 6),
• ako ste prethodno uzimali terapiju ljekovima iz iste grupe kojoj pripada enalapril (ACE inhibitori) i imali ste alergijske reakcije praćene oticanjem lica, usana, jezika i/ili grla sa poteškoćama prilikom gutanja ili disanja. Ne bi trebalo da uzimate ovaj lijek ukoliko ste ikada imali ovakav oblik reakcija bez utvrđenog uzroka, ili ukoliko je kod Vas dijagnostikovan nasljedni ili idiopatski (bez dobro utvrđenog uzroka) angioedem.
• ako ste preosjetljivi na ljekove koji se zovu „sulfonamidi“ (obratite se Vašem ljekaru ukoliko niste sigurni koje grupe ljekova su sulfonamidskog porijekla),
• ako ne možete da mokrite,
• ako imate dijabetes (šećernu bolest) ili oboljenje bubrega i primjenjujete ljekove za sniženje krvnog pritiska koji sadrže aliskiren,
• ako ste trudni više od 3 mjeseca (i u ranoj trudnoći je bolje izbjegavati lijek Enalapril HCT – vidjeti poglavlje o trudnoći),
• ako dojite,
• ako imate stanje poznato kao stenoza bubrežne arterije (suženje arterija koje dovode krv do bubrega),
• ako imate ozbiljne probleme sa funkcijom bubrega ili jetre,
• ako imate stanje koje se naziva hiperkalijemija zbog visokih nivoa kalijuma u krvi,
• ako imate problem sa srcem koji se zove „stenoza aorte“, „hipertrofična kardiomiopatija“ ili „opstrukcija na izlaznom dijelu lijeve komore“.

Nemojte uzimati lijek Enalapril HCT ako se bilo šta od nabrojanog odnosi na Vas. Ako niste sigurni, razgovarajte sa ljekarom ili farmaceutom prije nego što počnete da uzimate Enalapril HCT. Iako se kombinacija tablete enalaprila i tablete hidrohlorotiazida često koristi kod kongestivne srčane insuficijencije, lijek Enalapril HCT se ne preporučuje za ovu svrhu.

Kada uzimate lijek Enalapril HCT, posebno vodite računa:

Prije početka liječenja lijekom Enalapril HCT posavjetujte se sa ljekarom ili farmaceutom:

• ako imate problema sa bubrezima, ako ste nedavno imali transplantaciju bubrega, ako idete na dijalizu ili uzimate tablete za izbacivanje viška tečnosti iz organizma (diuretike),
• ako imate poremećaje krvi ili probleme sa funkcijom jetre,
• ako ste na dijeti sa ograničenim unosom soli ili ako ste nedavno patili od pretjeranog povraćanja ili proliva,
• ako imate problem sa srcem koji se zove „stenoza aorte“, „hipertrofična kardiomiopatija“ ili „opstrukcija na izlaznom dijelu lijeve komore“,
• ako imate kolagena oboljenja krvnih sudova, uzimate imunosupresivnu terapiju (koristi se u liječenju autoimunih poremećaja kao što su reumatoidni artritis ili nakon transplantacije organa),
• ako uzimate alopurinol (koristi se u liječenju gihta) ili prokainamid (koristi se za liječenje poremećaja srčanog ritma). Ako dobijete bilo koju infekciju (simptomi mogu da budu visoka temperatura ili groznica), morate odmah o tome da obavijestite ljekara. Ljekar će možda, s vremena na vrijeme, da Vas uputi na laboratorijsku analizu krvi, da bi se utvrdio broj bijelih krvnih ćelija,
• ako se kod Vas ranije javljao „angioedem“ dok ste uzimali druge ljekove. Znakovi su mogli da budu svrab, koprivnjača, gušenje ili oticanje šaka, grla, usta ili očnih kapaka,
• ako imate dijabetes (šećernu bolest) i uzimate antidijabetičke ljekove, uključujući insulin, za kontrolisanje dijabetesa (morate redovno kontrolisati krv zbog pojave niske koncentracije glukoze u krvi, naročito tokom prvog mjeseca terapije),
• ako uzimate preparate za dopunu kalijuma ili zamjenu za kuhinjsku so na bazi kalijuma,
• ako za liječenje nekih psihijatrijskih poremećaja uzimate litijum,
• ako Vam je ljekar rekao da ne podnosite neke šećere,
• ako uzimate mTOR inhibitore (npr. temsirolimus, sirolimus, everolimus: ljekovi koji se koriste za liječenje određenih oblika raka ili da spriječe imuni sistem organizma da odbaci transplantirani organ), s obzirom na to da istovremena primjena može povećati rizik od alergijske reakcije koja se naziva angioedem,
• ukoliko ste u drugom stanju ili namjeravate da zatrudnite. Primjena ovog lijeka se ne preporučuje tokom rane trudnoće, i ne smije se primjenjivati ako ste u drugom stanju duže od tri mjeseca, jer može doći do ozbiljnih oštećenja ploda ukoliko se koristi u tom periodu (vidite dio o trudnoći),
• recite Vašem ljekaru ukoliko u terapiji krvnog pritiska uzimate bilo koji od dolje navedenih ljekova:
• blokator receptora za angiotenzin II (takođe poznati pod nazivom „sartani“, npr. valsartan, telmisartan, irbesartan), naročito ukoliko imate probleme sa bubrezima povezane sa dijabetesom,
• aliskiren.

Vaš ljekar može vršiti redovne kontrole funkcije bubrega, krvnog pritiska i količine elektrolita (npr. kalijuma) u krvi. Pogledajte takođe informacije u dijelu „Lijek Enalapril HCT ne smijete primjenjivati“.

Ako treba da imate bilo koji od sljedećih zahvata, morate reći ljekaru koji Vas liječi da uzimate lijek Enalapril HCT:

• bilo kakvu hiruršku intervenciju ili dobijanje anestetika (čak i kod stomatologa),
• proceduru koja se naziva LDL afereza, za uklanjanje holesterola iz krvi pomoću aparata,
• liječenje preosjetljivosti (desenzibilizacija), da bi se smanjili efekti alergije na otrov ose ili pčele.

Rutinske analize

Vaš ljekar može provjeravati funkciju bubrega, krvni pritisak i količinu elektrolita (npr. kalijum) u Vašoj krvi u redovnim intervalima. Kada prvi put počnete da uzimate lijek Enalapril HCT, ljekar će često pratiti krvni pritisak kako bi bio siguran da dobijate odgovarajuću dozu. Osim toga, pacijente kod kojih je to potrebno, ljekar će uputiti da im se urade laboratorijske analize krvi kojima se određuje nivo kalijuma, natrijuma, magnezijuma, kreatinina i enzima jetre.

Recite ljekaru ako ste imali ili treba da imate antidoping test, pošto ovaj lijek može da izazove pozitivan rezultat.

Djeca i adolescenti

Primjena lijeka Enalapril HCT se ne preporučuje u ovoj populaciji.

Primjena drugih ljekova

Recite svom ljekaru i farmaceutu ako uzimate ili ste donedavno uzimali bilo koji drugi lijek, uključujući i one koji se mogu nabaviti bez ljekarskog recepta. Vaš ljekar će možda morati da promijeni dozu nekog lijeka koji primjenjujete ili sprovede druge mjere opreza. Ovo obuhvata i ljekove biljnog porijekla.

Generalno, lijek Enalapril HCT se može koristiti sa drugim ljekovima. Radi određivanja optimalne doze ovog lijeka, veoma je važno da Vaš ljekar zna da li primjenjujete neki od sljedećih ljekova:

• blokatori receptora za angiotenzin II (ARB) ili aliskiren (vidjeti takođe informacije u dijelu „Lijek Enalapril HCT ne smijete primjenjivati“ kao i „Upozorenja i mjere opreza“),
• tablete za izbacivanje viška tečnosti (diuretici) koje štede kalijum, kao što su spironolakton, eplerenon, triamteren ili amilorid, preparati za dodavanje kalijuma ili zamjene za kuhinjsku so koje sadrže kalijum. Primjena lijeka Enalapril HCT može dovesti do povećanja nivoa kalijuma i uzrokovanja hiperkalijemije; znaci ovog poremećaja obično nisu uočljivi i detektuju se analizom krvi.
• tablete za izbacivanje viška tečnosti (diuretici), kao što su tiazidi, furosemid, bumetanid,
• drugi ljekovi za snižavanje krvnog pritiska, kao što su nitroglicerin, nitrati i vazodilatori,
• litijum, koristi se za liječenje nekih psihijatrijskih poremećaja. Lijek Enalapril HCT se ne smije uzimati sa ovim lijekom,
• barbiturati (sedativi koji se koriste za nesanicu ili epilepsiju),
• triciklični antidepresivi kao što je amitriptilin, koristi se u terapiji depresije, antipsihotici kao što su fenotiazini, koriste se za liječenje teške anksioznosti,
• tablete protiv bolova, kao što je morfijum ili anestetici, zato što krvni pritisak može previše da se snizi,
• holestiramin ili holestipol (koriste se u kontroli nivoa holesterola),
• ljekovi koji se koriste protiv ukočenosti i zapaljenja povezanih sa bolnim stanjima, naročito onih koji pogađaju mišiće, kosti i zglobove:

- obuhvataju i terapiju zlatom koja dovodi do epizoda crvenila lica, osjećaja mučnine, povraćanja i niskog krvnog pritiska, kada se uzima sa lijekom Enalapril HCT, i

- nesteroidni antiinflamatorni ljekovi (NSAIL), na primjer, diflunisal ili diklofenak. Oni mogu da spriječe pravilno kontrolisanje krvnog pritiska i mogu da povećaju koncentraciju kalijuma u krvi,

• ljekovi kao što su efedrin (koristi se kao dio terapijskih smješa kod kašlja i gripa), ili noradrenalin i adrenalin koji se koriste u terapiji niskog krvnog pritiska, šoka, srčane insuficijencije, astme ili alergija. Ukoliko se koriste sa lijekom Enalapril HCT, ovi ljekovi mogu da održe Vaš krvni pritisak visokim.
• ACTH (za testiranje da li nadbubrežne žlijezde dobro rade),
• kortikosteroidi (koriste se u liječenju određenih stanja kao što su reumatizam, artritis, alergijska stanja, astma ili određeni poremećaji krvi),
• alopurinol (koristi se u liječenju gihta),
• ciklosporini (imunosupresivni agensi koji se koriste kod autoimunih oboljenja),
• ljekovi koji se koriste u terapiji raka,
• antacidi (koriste se za poboljšanje loše probave),
• prokainamid, amiodaron ili sotalol (koriste se u liječenju poremećaja srčanog ritma),
• digitalis (koristi se za liječenje problema sa srčanim ritmom),
• karbenoksolon (koristi se u liječenju čira na želucu),
• prekomjerna upotreba laksativa,
• antidijabetički ljekovi kao što je insulin. Lijek Enalapril HCT može da izazove još veći pad nivoa šećera u krvi ako ga uzimate sa antidijabeticima
• mTOR inhibitori (npr. temsirolimus, sirolimus, everolimus; ljekovi koji se koriste za liječenje određenih oblika raka ili da spriječe imuni sistem organizma da odbaci transplantirani organ).). (vidjeti takođe informacije u dijelu „Kada uzimate lijek Enalapril HCT, posebno vodite računa“).

Ako niste sigurni da li se bilo šta od nabrojanog odnosi na Vas, razgovarajte sa ljekarom ili farmaceutom prije nego što počnete da uzimate lijek Enalapril HCT.

Uzimanje lijeka Enalapril HCT sa hranom ili pićima

Lijek možete da uzimate tokom ili nakon jela. Međutim, ukoliko tokom terapije ovim lijekom unosite alkohol, može doći do pretjeranog smanjenja krvnog pritiska i kao posljedica se mogu javiti vrtoglavica, ošamućenost ili nesvjestica. U tom slučaju, izbjegavajte unos alkohola. Tokom terapije lijekom Enalapril HCT unos alkohola svedite na minimum.

Primjena lijeka Enalapril HCT u periodu trudnoće i dojenja

Trudnoća

Morate reći ljekaru ako ste trudni ili mislite da možete ostati trudni. Ljekar bi trebalo da Vas posavjetuje da prestanete da uzimate lijek Enalapril HCT prije nego što ostanete trudni ili čim se utvrdi trudnoća, i savjetovaće Vam da uzimate neki drugi lijek umjesto lijeka Enalapril HCT. Primjena lijeka Enalapril HCT se ne preporučuje tokom trudnoće, a ne smije se uzimati poslije trećeg mjeseca trudnoće, jer može da izazove ozbiljna štetna dejstva Vašoj bebi ako se uzima nakon trećeg mjeseca trudnoće.

Dojenje

Ako dojite bebu ili namjeravate da je dojite, porazgovarajte najprije sa svojim ljekarom. Primjena ovog lijeka se ne preporučuje kod majki koje doje.

Uticaj lijeka Enalapril HCT na upravljanje motornim vozilima i rukovanje mašinama

Zabilježena su određena neželjena dejstva, kao što su vrtoglavica i malaksalost, prilikom upotrebe lijeka Enalapril HCT. Ako se to dogodi, izbegavajte aktivnosti koje zahtijevaju opreznost, kao što su upravljanje motornim vozilom ili rukovanje mašinama.

Važne informacije o nekim sastojcima lijeka Enalapril HCT

Lijek Enalapril HCT sadrži laktozu. U slučaju netolerancije na neke od šećera, obratite se Vašem ljekaru prije primjene ovog lijeka.

• Ovaj lijek se uzima oralnim putem (na usta).
• Lijek Enalapril HCT uzimajte uvijek onako kako Vam je objasnio Vaš ljekar.
• Broj tableta koje uzimate svakoga dana zavisiće od Vašeg stanja.

Ako niste sasvim sigurni oko bilo čega u vezi terapije, provjerite sa svojim ljekarom ili farmaceutom.

ZAPAMTITE, ovaj lijek je namijenjen Vama. Nemojte ga dijeliti sa drugima. Možda njima ne odgovara.

Uobičajena doza kod većine pacijenta je:

• 1 tableta jednom na dan.
• Ljekar može da Vam poveća dozu na dvije tablete dnevno (uzimaju se istovremeno).
• Nemojte uzimati više ili manje lijeka nego što Vam je ljekar propisao.

Ako mislite da je dejstvo lijeka prejako ili preslabo, obratite se ljekaru ili farmaceutu.

Ako ste uzeli više lijeka Enalapril HCT nego što je trebalo

Odmah se obratite ljekaru ako mislite da ste uzeli više tableta nego što je trebalo. Najčešći znaci i simptomi predoziranja su pad krvnog pritiska i stupor (stanje sa gotovo potpunim gubitkom svijesti). Drugi simptomi mogu da uključuju vrtoglavicu ili nesvjesticu zbog pada krvnog pritiska, lupanje srca, ubrzani rad srca, ubrzani puls, anksioznost, kašalj, otkazivanje bubrega i ubrzano disanje.

Ako ste zaboravili da uzmete lijek Enalapril HCT

• Ako ste zaboravili da uzmete tabletu, preskočite propuštenu dozu.
• Sljedeću dozu uzmite u uobičajeno vrijeme.
• Nikada ne uzimajte duplu dozu da biste nadoknadili propuštenu.

Ako naglo prestanete sa primjenom lijeka Enalapril HCT

Nemojte prestajati da uzimate lijek, osim ako Vam to nije rekao ljekar. Ako prekinete terapiju, krvni pritisak može ponovo da poraste. Ako krvni pritisak postane suviše visok, to može uticati na rad srca ili bubrega.

U slučaju bilo kakvih nejasnoća ili pitanja u vezi s primjenom ovog lijeka, obratite se svom ljekaru ili farmaceutu.

Lijek Enalapril HCT, kao i drugi ljekovi, može da ima neželjena dejstva, mada se ona ne moraju ispoljiti kod svih. Tokom primjene ovog lijeka zapažena su sljedeća neželjena dejstva:

Veoma je važno da odmah prestanete da uzimate lijek Enalapril HCT i potražite hitnu medicinsku pomoć ako počnete da osjećate sljedeće simptome:

• alergijska reakcija – može da se javi svrab, kratak dah ili šištanje i da Vam oteknu ruke, usta, grlo, lice ili oči.

Prestanite da uzimate lijek Enalapril HCT i odmah se obratite ljekaru ako se jave bilo koja od sljedećih neželjenih dejstava:

• ošamućenost, vrtoglavica, naročito na početku terapije, prilikom povećanja doze ili kada ustajete.

Ostala moguća neželjena dejstva

Veoma česta (mogu se javiti kod više od 1 na 10 pacijenata koji uzimaju lijek):

• zamućeni vid, kašalj, neuobičajen zamor, slabost (mučnina).

Česta (mogu se javiti kod manje od 1 na 10 pacijenata koji uzimaju lijek):

• glavobolja, depresija, nizak krvni pritisak, gubitak svijesti (sinkopa)
• bolovi u grudima, promjene srčanog ritma, angina pektoris, ubrzani rad srca, nedostatak daha,
• proliv, bol u predjelu stomaka (abdomena), promjene čula ukusa, zadržavanje tečnosti (edem), osjećaj umora
• osip, preosjetljivost/angioneurotski edem: zabilježen je angioneurotski edem lica, udova, usana, jezika, glasnih žica i/ili grla,
• povećan nivo kalijuma u krvi, povećanje koncentracije kreatinina u serumu (obično se otkriva laboratorijskom analizom krvi);
• smanjen nivo kalijuma u krvi, povećan nivo holesterola, povećan nivo triglicerida, povećana koncentracija mokraćne kiseline u krvi,
• grčevi u mišićima.

Povremena (mogu se javiti kod manje od 1 na 100 pacijenata koji uzimaju lijek):

• anemija (uključujući aplastičnu i hemolitičku), anksioznost, osjećaj pojačane budnosti ili drhtavice, (prouzrokovano niskim šećerom u krvi), zbunjenost, pospanost, problemi sa spavanjem, nervoza, osjećaj peckanja ili utrnulosti, vrtoglavica (vertigo),
• nizak krvni pritisak, (zbog koga možete da osjetite vrtoglavicu kada ustajete), brz ili neravnomjeran rad srca (palpitacije), srčani udar ili moždani udar (kod pacijenata sa visokim rizikom),
• curenje nosa, bol u grlu i promuklost, problemi sa disanjem ili astma,
• blokada u crijevima (ileus), pankreatitis, mučnina, problemi sa varenjem, zatvor, smanjeni unos hrane (anoreksija), iritacija želuca, suva usta, nadimanje, giht,
• gorući, jak bol sa osjećanjem praznine u želucu i gladi, naročito kada je želudac prazan (uzrokovano peptičkim ulkusom), pojačano preznojavanje, svrab, koprivnjača (urtikarija), opadanje kose, prisustvo proteina u urinu (obično se otkrivaju laboratorijskom analizom),
• impotencija, smanjeni libido, naleti vrućine, zujanje u ušima, osjećanje letargije, visoka temperatura,
• povećanje vrijednosti uree u krvi, i smanjenje koncentracije natrijuma u krvi, (otkrivaju se laboratorijskom analizom krvi), osjećaj slabosti,
• niska koncentracija magnezijuma u krvi (hipomagnezemija),
• poremećaji u funkciji bubrega,
• bol u zglobovima.

Rijetko (mogu se javiti kod manje od 1 na 1000 pacijenata koji uzimaju lijek):

• neobični snovi, problemi sa spavanjem,
• smanjenje broja bijelih krvnih ćelija, crvenih krvnih ćelija, krvnih pločica, smanjenje nivoa hemoglobina, uvećane žlijezde u predjelu vrata, pazuha ili prepona,
• otečene žlijezde, autoimuna oboljenja, mali dotok krvi u prste na rukama i nogama što izaziva crvenilo i bol, (Raynaud-ov sindrom), nakupljanje tečnosti ili drugih supstanci u plućima (može se vidjeti na rendgenskom snimku), curenje iz nosa ili bol u nosu,
• eozinofilna pneumonija (znaci mogu da budu kašalj, visoka temperatura i problemi sa disanjem),
• bol, oticanje ili ulkusi (ranice) u ustima, infekcija ili bol i oticanje jezika, problemi sa bubrezima kao što je bol u donjem dijelu leđa i smanjeno mokrenje,
• zapaljenje sluzokože nosa,
• otežano disanje, respiratorni problemi,
• insuficijencija jetre ili hepatitis, što može da izazove promjenu boje kože u žuto (žutica), kao i probleme sa kamenom u žuči
• ozbiljne reakcije preosjetljivosti praćene visokom temperaturom, koncentričnim zonama osipa na koži koji podsjeća na metu (eritema multifome), Stevens-Johnson-ov sindrom i toksična epidermalna nekroliza (ozbiljno stanje na koži praćeno crvenilom, plikovima i ljuštenjem kože), ozbiljan kožni osip praćen gubitkom epidermisa i kose (eksfolijativni dermatitis), kožni eritemski lupus (autoimuno oboljenje), crveni osip praćen ljuštenjem kože (eritroderma), male izbočine na koži ispunjene tečnošću (pemfigus), ružičaste ili crvene tačkice na koži (purpura),
• razvoj grudi kod muškaraca,
• povećani enzimi jetre ili bilirubina u krvi (otkrivaju se laboratorijskom analizom krvi), porast nivoa glukoze u krvi,
• slabost mišića, ponekad usljed niskog sadržaja kalijuma (pareza).

Veoma rijetka (mogu se javiti kod manje od 1 na 10000 pacijenata koji uzimaju lijek):

• oticanje u predjelu crijeva (intestinalni angioedem). Znakovi mogu uključivati bolove u trbuhu, mučninu i povraćanje, povišen nivo kalcijuma u krvi.

Nepoznato (učestalost se ne može izračunati iz dostupnih podataka):

Zabilježena su i kompleksna neželjena dejstva koja mogu da uključuju neke od sljedećih znakova ili sve njih:

• groznica, zapaljenje krvnih sudova, bol i zapaljenje mišića ili zglobova,
• poremećaji krvi koji utiču na sastav krvi, (otkrivaju se laboratorijskom analizom krvi),
• osip, preosjetljivost na sunčevu svjetlost ili druga dejstva na kožu,
• pretjerano formiranje antidiuretskog hormona, koji dovodi do zadržavanja tečnosti, što dovodi do osjećaja slabosti, iscrpljenosti ili konfuzije.

Prijavljivanje sumnji na neželjena dejstva

Ako Vam se javi bilo koje neželjeno dejstvo recite to svom ljekaru, farmaceutu ili medicinskoj sestri. Ovo uključuje i bilo koja neželjena dejstva koja nijesu navedena u ovom uputstvu. Neželjena dejstva možete prijavljivati direktno kod zdravstvenih radnika, čime ćete pomoći u dobijanju više informacija o bezbjednosti ovog lijeka.

Rok upotrebe

Rok upotrebe je 2 (dvije) godine.

Lijek se ne smije koristiti nakon isteka roka upotrebe naznačenog na pakovanju. Rok upotrebe ističe posljednjeg dana navedenog mjeseca.

Čuvanje

Čuvati na temperaturi do 25°C, u originalnom pakovanju, radi zaštite od svjetlosti i vlage.

Čuvati van vidokruga i domašaja djece!

Ljekove ne treba bacati u kanalizaciju, niti kućni otpad. Ove mjere pomažu očuvanju životne sredine.

Neupotrijebljen lijek se uništava u skladu sa važećim propisima.

Šta sadrži lijek Enalapril HCT

Aktivne supstance:

Jedna tableta sadrži 20 mg enalapril maleata i 6 mg hidrohlortiazida.

Jedna tableta sadrži 20 mg enalapril maleata i 12.5 mg hidrohlortiazida.

Pomoćne supstance:

Enalapril HCT 20 mg + 6 mg:

Kroskarmeloza natrijum;

Laktoza, monohidrat;

Magnezijum stearat;

Preželatinizovan kukuruzni skrob;

Natrijum hidrogen karbonat;

Pigment Blend PB 20948 Blue: Laktoza, monohidrat; Indigo Carmine Lake E132.

Enalapril HCT 20 mg + 12.5 mg:

Kroskarmeloza natrijum;

Laktoza, monohidrat;

Magnezijum stearat;

Preželatinizovan kukuruzni skrob;

Natrijum hidrogen karbonat;

Pigment Blend PB 22811 Yellow: Laktoza, monohidrat; Gvožđe oksid, žuti E172; Gvožđe oksid, crveni E172.

Kako izgleda lijek Enalapril HCT i sadržaj pakovanja

Enalapril HCT, 30 x (20 mg + 6 mg): okrugle, bikonveksne tablete svijetlo plave boje, prečnika 9 mm.

Enalapril HCT, 30 x (20 mg + 12.5 mg): okrugle, bikonveksne tablete svijetlo narandžaste boje, prečnika 9 mm, sa podionom crtom na obje strane i podionim crtama na bočnim stranama tablete.

Sadržaj pakovanja:

Unutrašnje pakovanje: Alu/Alu blister sa 10 tableta.

Spoljašnje pakovanje: 3 blistera u složivoj kartonskoj kutiji i Uputstvo za pacijenta.

Nosilac dozvole i proizvođač

Nosilac dozvole:

Evropa Lek Pharma d.o.o. Podgorica

Kritskog odreda 4/1, 81000 Podgorica, Crna Gora

Proizvođač:

Zdravlje A.D.

Vlajkova 199, 16000 Leskovac, Republika Srbija

Ovo uputstvo je posljednji put odobreno

Januar, 2017. godine

Režim izdavanja lijeka

Obnovljiv (višekratni) recept.

Broj i datum dozvole

Enalapril HCT, tableta, 30 x (20 mg + 6 mg): 2030/17/399 – 1428 od 16.01.2017. godine

Enalapril HCT, tableta, 30 x (20 mg + 12.5 mg): 2030/17/398 – 1427 od 16.01.2017. godine