LOTAR® 100mg film tableta

Terapija esencijalne hipertenzije kod odraslih i djece i adolescenata od 6-18 godina.

Terapija bubrežnog oboljenja kod odraslih pacijenata i tipa 2 dijabetesa melitusa sa proteinurijom ≥ 0.5 g/dan u sastavu antihipertenzivne terapije.

Terapija hronične srčane slabosti (kod pacijenata ≥ 60 godina), kada se tretman sa Angiotenzin Konvertirajućim Enzimom (AKE) inhibitorima smatra neadekvatnim zbog nekompatibilnosti, osobito pri prisustvu kašlja ili je kontraindikovana. Pacijenti sa srčanom insufucijencijom kod kojih je postignuta stabilizacija za AKE inhibitorom ne trebaju zamijeniti liječenje losartanom. Pacijenti trebaju da imaju ventrikularnu ejekcionu frakciju ≤ 40% i trebaju biti klinički stabilni i primati utvrđenu terapiju za hroničnu srčanu slabost.

Smanjenje rizika od moždanog udara kod hipertenzivnih pacijenata sa levoventrikularnom hipertrofijom dokumentiranom EKG-om (vidjite odjeljak 5.1. LIFE studiju, rasa).

Losartan tablete treba da se uzimaju sa čašom vode. Losartan se može uzimati sa ili bez hrane.

Hipertenzija

Uobičajena početna doza i doza održavanja za većinu pacijenata je 50 mg, jednom dnevno. Maksimalni antihipertenzivni efekat postiže se 3 do 6 nedjelja nakon početka terapije. Neki pacijenti mogu imati dodatnu korist povećanjem doze na 100 mg, jednom dnevno (ujutru).

Losartan se može primijeniti sa drugim antihipertenzivima, osobito diureticima (npr. hidrohlortijazidom).

Smanjenje rizika od moždanog udara kod hipertenzivnih pacijenata sa hipertrofijom lijeve komore dokumentovano EKG-om

Uobičajena početna doza losartana je 50 mg, jednom dnevno. Mogu se dodati male doze hidrohlortiazida i/ili može se povećati doza losartana na 100 mg, jednom dnevno, u zavisnosti od krvnog pritiska.

Hipertenzivni pacijenti sa dijabetesom tip 2 i sa proteinurijom ≥ 0.5 g/dnevno

Uobičajena doza je 50 mg, jednom dnevno. U zavisnosti od efekta na snižavanje krvnog pritiska, doza se može povećati na 100 mg, jednom dnevno, mjesec dana nakon početka terapije. Losartan se može primjenjivati sa drugim antihipertenzivima (npr. diureticima, blokatorima kalcijumovih kanala, alfa ili beta blokatorima i agensima sa centralnim dejstvom), kao i sa insulinom i drugim hipoglikemicima (npr. sulfonilurea, glitazoni i inhibitori glukozidaze).

Srčana insufucijencija

Uobičajena početna doza Losartana kod pacijenata sa srčanom insuficijencijom je 12.5 mg jednom dnevno. Generalno, doza se treba postepeno povećavati u intervalima od 1 sedmice (npr. 12.5 mg dnevno, 25 mg dnevno, 50 mg dnevno) dok se ne postigne uobičajena doza održavanja od 50 mg jednom dnevno, u skladu sa tolerancijom pacijenta.

Prilagođavanje doze

Doziranje kod pacijenata sa hipovolemijom

Kod pacijenata sa hipovolemijom (npr. kod onih na terapiji visokim dozama diuretika) preporučuje se početna doza od 25 mg, jednom dnevno (vidjeti odjeljak 4.4.).

Doziranje kod pacijenata sa poremećenom bubrežnom funkcijom i pacijenata na hemodijalizi

Kod pacijenata sa poremećenom bubrežnom funkcijom i pacijenata koji su na hemodijalizi nije potrebno inicijalno prilagođavanje doze.

Doziranje kod pacijenata sa poremećenom funkcijom jetre

Kod pacijenata sa istorijom bolesti jetre treba razmotriti primjenu niže doze. Nema terapijskog iskustva kod pacijenata sa teškim poremećajem jetrene funkcije. Zbog toga je losartan kontraindikovan kod pacijenata sa teškim narušenjem jetrene funkcije (vidjeti odjeljak 4.4. i 5.2.).

Primjena kod starijih pacijenata

Uobičajeno nije potrebno prilagođavanje doze kod starijih pacijenata, iako se treba uzimati u obzir mogućnost započinjanja terapije dozom od 25 mg kod pacijenata starijih od 75 godina.

Primjena koj djece

Postoji ograničeni broj podataka o efikasnosti i bezbjednosti losartana kod djece i adolescenata uzrasta između 6-18 godina o terapiji hipertenzije (vidjeti odjeljak 5.1.).

Dostupan je ograničen broj podataka o farmakokinetici losartana kod hipertenzivne djece iznad 1 mjeseca (vidjeti odjeljak 5.2.).

Za pacijente koji mogu progutati tabletu i imaju telesnu težinu > 20 do <50 kilograma, preporučena doza je 25 mg jednom dnevno. U izuzetnim slučajevima doza se može povećati do maksimum 50 mg jednom dnevno. Doza se treba prilagoditi visini krvnog pritiska.

Kod pacijenata sa tjelesnom težinom > 50 kilograma, uobičajena doza je 50 mg jednom dnevno. U izuzetnim slučajevima doza se može povećati do maksimum 100 mg jednom dnevno.

Doze iznad 1.4 mg/kg (ili veće od 100 mg) dnevno kod djece nisu proučene.

Losartan se ne preporučuje kod djece manje od 6 godina, jer su za ovu grupu pacijenata ograničeni podaci.

Losartan se ne preporučuje kod djece sa glomerularnom filtracijom < 30 ml/min/1,73 m2, zbog nedostatka adekvatnih podataka (vidjeti odjeljak 4.4.).

Losartan se ne preporučuje kod djece sa poremećajem jetrene funkcije (vidjeti odjeljak 4.4.).

• Preosjetljivost na losartan ili bilo koju komponentu lijeka (vidjeti odjeljak 4.4. i 6.1.).
• Drugi i treći trimestar trudnoće (vidjeti odjeljak 4.4. i 4.6.).
• Teško poremećenje jetrene funkcije.

Preosjetljivost: Angioedem. Pacijenti sa anamnezom angioedema (otok lica, usana, grla i/ili jezika) treba pažljivo pratiti (vidjeti odjeljak 4.8).

Hipotenzija i disbalans elektrolita/tečnosti

Kod pacijenata sa hipovolemijom i/ili smanjenom koncentracijom natrijuma kao rezultat agresivne diuretične terapije, ograničen unos soli, dijarea ili povraćanje, može doći do simptomatske hipotenzije. Ova stanja treba korigovati prije početka terapije losartanom ili terapiju početi nižom dozom. Ovo se odnosi na djecu sa uzrastom od 6 do 18 godina.

Elektrolitni disbalans

Disbalans elektrolita (hiperkaliemija) je česta pojava kod pacijenata sa oštećenjem funkcije bubrega, sa ili bez dijabetesa, i ukoliko se javi, potrebna je njegova korekcija. U kliničkoj studiji sprovedenoj kod pacijenata sa dijabetesom tip 2 sa nefropatijom, incidenca hipokaliemije je bila veća u grupi koja je uzimala losartan u poređenju sa grupom koja je uzimala placebo. Zbog toga, koncentracija kalijuma u plazmi kao i vrijednosti kreatinin klirensa treba pažljivo pratiti, osobito kod pacijenata sa srčanom insufucijencijom i kreatinin klirensom između 30-50 ml/min.

Istovremena primjena losartana sa diureticima koji štede kalijum, suplementi kalijuma i so bogata kalijumom se ne preporučuje.

Oštećenje funkcije jetre

Na osnovu farmakokinetičkih podataka, koji pokazuju značajno povišene plazmatske koncentracije losartana u plazmi kod pacijenata sa cirozom, neophodno je razmotriti primjenu niže doze kod pacijenata sa istorijom bolesti jetre. Ne postoji terapijsko iskustvo losartanom kod pacijenata sa teškim oštećenjem jetrene funkcije. Zbog toga se losartan ne smije administrirati kod pacijenata sa teškim oštećenjem jetrene funkcije (vidjeti odjeljak 4.2., 4.8. i 5.2.).

Losartan se ne preporučuje kod djece sa poremećenom jetrenom funkcijom (vidjeti odjeljak 4.2.).

Oštećenje funkcije bubrega

Kao posljedica inhibicije renin-angiotenzin-aldosteron sistema, zabilježene su promjene u bubrežnoj funkciji uključujući i zatajenje bubrega (naročito kod pacijenata čija je bubrežna funkcija zavisna od renin-angiotenzin-aldosteron sistema, kao što su oni sa teškom srčanom insuficijencijom ili prijetećom bubrežnom disfunkcijom). Kao i kod drugih lijekova koji djeluju na renin-angiotenzin-aldosteron sistem, zabilježeno je povećanje ureje u krvi i kreatinina u serumu kod pacijenata sa bilateralnom stenozom bubrežnih arterija ili stenozom arterije solitarnog bubrega; ove promjene bubrežne funkcije mogu biti reverzibilne nakon prekida terapije.

Oprez je neophodan kod pacijenata sa bilateralnom stenozom bubrežnih arterija ili stenozom arterije solitarnog bubrega.

Upotreba kod pedijatrijskih pacijenata sa poremećajem bubrežne funkcije

Losartan se ne preporučuje kod djece sa glomerularnom filtracijom < 30 ml/min 1,73 m2 zbog nedostatka adekvatnih podataka.

Bubrežna funkcija se treba redovno pratiti za vrijeme terapije losartanom zbog mogućnosti njenog pogoršanja, osobito kad se losartan daje pri stanju groznice ili dehidratacije koji mogu poremetiti bubrežnu funkciju.

Istovremena upotreba losartana i AKE inhibitora može dovesti do pogoršanja renalne funkcije. Zbog toga se njihova istovremene upotreba ne preporučuje.

Bubrežna transplantacija

Nema podataka o upotrebi losartana kod pacijenata sa bubrežnom transplantacijom.

Primarni hiperaldosteronizam

Pacijenti koji imaju primarni hiperaldosteroniza generalno neće odgovoriti na antihipertenzivne lijekove koji djeluju preko inhibicije sistema renin-angiotenzin. Zbog toga upotreba losartana kod ove grupe pacijenata se ne preporučuje.

Koronarna srčana bolest i cerebrovaskularna bolest

Kao i pri upotrebi drugih antihipertenzivnih lijekova, prekomjerno sniženje krvnog pritiska kod pacijenata sa ishemičnom kardivaskularnom i cerebrovaskularnom bolešću može dovesti do miokardnog infarkta ili moždanog udara.

Srčana slabost

Kod pacijenata sa srčanom slabošću, sa ili bez poremećaja renalne funkcije, postoji rizik od teške arterijske hipotenzije (kao i pri upotrebi drugih lijekova koji deluju na sistem renin-angiotenzin) i (često akutno) oštećenje bubrežne funkcije. Nema dovoljno terapijskog iskustva o upotrebi losartana kod pacijenata sa srčanom slabošću i teškim oštećenjem renalne funkcije, kod pacijenata sa teškom srčanom slabošću (NYHA klasa IV) kao i kod pacijenata sa srčanom slabošću i simptomatskom prijetećom po život srčanom aritmijom. Stoga, losartan se treba upotrebljavati oprezno kod ovih pacijenata. Kombinacija losartana sa beta blokatorom se takođe upotrebljava sa oprezom.

Aortna i mitralna valvularna stenoza, opstruktivna hipertrofična kardiomiopatija

Kao i pri upotrebi drugih vazodilatatora, neophodan je poseban oprez pri upotrebi losartana kod pacijenata koji imaju aortnu ili mitralnu stenozu ili opstruktivnu hipertrofičnu kardiomiopatiju.

Trudnoća

Upotrebu losartana ne treba započinjati u toku trudnoće. Osim ako kontinuirana upotreba losartana nije neophodna, kod pacijenata koji planiraju da zatrudne losartan treba zamijeniti drugim antihipertenzivnim lijekom sa potvrđenom bezbjednošću. Kad se utvrdi trudnoća, terapiju losartanom treba odmah prekinuti i ukoliko je adekvatno započeti alternativnu terapiju.

Druga upozorenja i mjere predostrožnosti

Kao i AKE inhibitori, tako i losartan i drugi antagonisti angiotenzina, su manje efikasni u sniženju krvnog pritiska kod pacijenata crne rase u poređenju sa pacijentima drugih rasa, vjerovatno zbog češćih nižih vrijednosti renina kod crne populacije sa hipertenzijom.

Bolesnici s rijetkim nasljednim poremećajem nepodnošenja galaktoze, nedostatkom Lapp-laktaze ili glukoza-galaktoza malapsorpcijom ne bi trebali uzimati ovaj lijek.

Drugi antihipertenzivni lijekovi mogu povećati hipotenzivni efekat losartana. Istovremena upotreba sa drugim lijekovima koji mogu izazvati hipotenziju kao neželjeno dejstvo (kao triciklični antidepresivi, antipsihotici, baklofen i amifostin), može povećati rizik od pojave hipotenzije. Losartan se glavno metabolizira citohromom P450 (CYP) 2C9 do aktivnog metabolita karboksilne kiseline. Flukonazol, koji je inhibitor P450 (CYP) 2C9, smanjuje ekspoziciju aktivnog metabolita za približno 50 %. Istovremena upotreba losartana sa rifampicinom, koji je induktor enzima, dovodi do 40% redukcije plazmatske koncentracije aktivnog metabolita. Klinički značaj ovih interakcija nije poznat. Fluvastatin koji je slabi inhibitor CYP 2C9 ne dovodi do promjene ekspozicije kod njegove istovremene upotrebe sa losartanom.

Kao i sa drugim lijekovima koji blokiraju angiotenzin II ili njegove efekte, istovremena primjena sa drugim lijekovima koji štede kalijum ili mogu da povise nivo kalijuma (npr. diuretici koji štede kalijum: amilorid, triamteren, spironolakton) ili sa lijekovima koji mogu povećati nivo kalijuma (npr. heparin), suplamenti kalijuma ili suplementi soli koje sadrže kalijum) može dovesti do povišenja nivoa kalijuma u serumu. Ne preporučuje se istovremena primjena drugih lijekova koji blokiraju angiotenzin II.

Nijesu utvrđene klinički značajne interakcije prilikom istovremene primjene sa hidrohlortiazidom, digoksinom, varfarinom, cimetidinom, ketokonazolom, eritromicinom i fenobarbitalom. Zabelježeno je da rifampicin i flukonazol snižavaju nivo aktivnog metabolita. Klinički značaj ovih interakcija nije poznat.

Kao i sa drugim lijekovima koji blokiraju angiotenzin II ili njegove efekte, istovremena primjena sa drugim lijekovima koji štede kalijum ili mogu da povise nivo kalijuma (npr. diuretici koji štede kalijum, suplamenti kalijuma ili suplementi soli koje sadrže kalijum) može dovesti do povišenja nivoa kalijuma u serumu. Ne preporučuje se istovremena primjena.

Reverzibilno povećanje koncentracije litijuma u serumu i toksičnost zabelježena je tokom istovremene primjene litijuma i ACE inhibitora. Veoma rijetko zabelježeni su slučajevi sa angiotenzin II antagonistima. Kombinaciju litijuma i losartana treba primjenjivati sa oprezom. Ukoliko se ova kombinacija pokaže značajna, preporučuje se praćenje nivoa litijuma u serumu tokom istovremene primjene.

Kada se angiotenzin II antagonisti primjenjuju istovremeno sa nesteroidnim antiinflamatornim lijekovima (npr. selektivnim COX-2 inhibitorima, acetilsalicilnom kiselinom u antiinflamatornim dozama) i neselektivnim nesteroidnim antinflamatorima, može doći do povećanja antihipertenzivnog efekta.

Istovremena primjena angiotenzin II antagonista ili diuretika i nesteroidnih antiinflamatora može dovesti do povećanog rizika od pogoršanja renalne funkcije, uključujući moguća renalna oštećenja, i povećanja kalijuma u serumu, posebno kod pacijenata sa već postojećom slabom renalnom funkcijom. Kombinovanu terapiju treba primjenjivati sa oprezom, posebno kod starijih. Pacijenti treba da budu adekvatno hidrirani i treba uzeti u obzir praćenje renalne funkcije nakon iniciranja kombinovane terapije, a zatim je treba periodično kontrolisati.

Upotreba tokom trudnoće

Ne preporučuje se upotreba losartana za vrijeme prvog trimestra trudnoće. Upotreba losartana je kontraindicirana u toku drugog i trećeg trimestra trudnoće.

Epidemiološki podaci u odnosu na rizik od teratogenosti poslije ekspozicije AKE inhibitorima u toku prvog trimestra trudnoće nijesu konkuzivni. Ipak, ne može se isključiti malo povećanje rizika. Iako ne postoje epidemiološki podaci o riziku od upotrebe inhibitora angiotenzina II receptora, moguće je postojanje sličnog rizika ove klase lijekova. Osim ako kontinuirana upotreba inhibitora angiotenzin II receptora nije neophodna, kod pacijentkinja koje planiraju da zatrudne oni trebaju zamjeniti losartan drugim antihipertenzivnim lijekovima koji imaju potvrđenu bezbjednost u periodu trudnoće. Kada se trudnoća utvrdi, terapija losartanom se treba odmah prekinuti i ukoliko je adekvatno započeti alternativnom terapijom.

Poznato je da ekspozicija inhibitorima angiotenzin II receptora u toku drugog i trećeg trimestra trudnoće je fetotoksična (smanjena bubrežna funkcija, oligohidramnion, usporena osifikacija kostiju lobanje ) i neonatalna toksičnost ( poremećaj bubrežne funkcije, hipotenzije i hiperkalemije). Ukoliko je nastala ekspozicija losartana u drugom trimestru trudnoće i kasnije, preporučuje se ultrazvučni pregled bubrega i lobanje.

Djeca čije su majke upotrebljavale losartan trebaju da se prate zbog mogućnosti pojave hipotenzije.

Upotreba tokom dojenja

Zbog toga što nisu dostupni podaci o upotrebi losartana u toku dojenja, losartan se ne preporučuje za vrijeme dojenja. Preferira se upotreba alternativnih lijekova sa utvrđenim sigurnosnim profilom za vrijeme dojenja, osobito kod dojenja novorođenčadi ili prijevremeno rođene djece.

Ispitivanja na uticaj losartana na sposobnost prilikom upravljanja motornim vozilima ili rukovanja mašinama nijesu napravljena. Ipak, prilikom upravljanja motornim vozilima ili rukovanja mašinama terba uzeti u obzir da kada se uzima antihipertenzivna terapija povremeno se mogu javiti vrtoglavica i pospanost, osobito na početku terapije ili prilikom povećanja doze.

Losartan je bio proučavan u sljedećim kliničkim studijama:

• u kontrolisanim kliničkim studijama kod približno 3300 odraslih pacijenata u uzrastu od 18 godina i starijih za esencijalnu hipertenziju;
• u kontrolisanoj kliničkoj studiji ko 9193 hipertenzivnih pacijenata u uzrastu od 55 do 80 godina sa lijevo-ventrikularnom hipertrofijom;
• u kontrolisanoj kliničkoj studiji kod približno 3900 pacijenata u uzrastu od 20 godina i starijih sa hroničnom srčanom slabošću;
• u kontrolisanoj kliničkoj studiji kod 1513 pacijenata sa dijabetes melitusom tip 2 u uzrastu od 31 godine i starijih sa proteinurijom;
• u kontrolisanoj kliničkoj studiji kod 177 hipertenzivnih pedijatrijskih pacijenata u uzrastu od 6 do 16 godina.

U ovim kliničkim studijama najčešće neželjeno dejstvo je bilo ošamućenost.

Neželjena dejstva su klasificirana po frekventnosti: mnogo česta (>1/10); česta (>1/100, <1/10); ne mnogo česta (>1/1000, <1/100); rijetka (>1/10000, <1/1000); mnogo rijetka (<1/10000), nepoznata frekvencija (ne može da se odredi na osnovu dostupnih podataka).

Hipertenzija

U kontroliranim kliničkim studijama sa losartanom kod približno 3300 odraslih pacijenata u uzrastu od 18 godina i starijim za esencijalnu hipertenziju, bila su objavljena sljedeća neželjena dejstva:

Poremećaji nervnog sistema

Česta: ošamućenost, vrtoglavica.

Ne mnogo česta: sanjivost, glavobolja, poremećaj spavanja.

Poremećaji srca

Ne mnogo česta: palpitacije, angina pektoris.

Poremećaji krvnih sudova

Ne mnogo česta: simptomatska hipotenzija (osobito kod pacijenata sa hipovolemijom, npr. pacijenti sa teškom srčanom slabošću ili pacijenti koji primaju diuretike u visokim dozama), ortostatski efekti proporcionalnim doze kao hipotenzija, uključujući i ortostatsku hipotenziju, osip.

Poremećaji gastrointestinalnog trakta

Ne mnogo česta: abdominalna bol, opstipacija.

Opšti poremećaji i promene koje se javljaju na mestu aplikacije

Ne mnogo česta: astenija, umor, edem.

Laboratorijska ispitivanja

U kontrolisanim kliničkim studijama, utvrđena je rijetka asocijacija klinički značajnih promjena u standardnim laboratorijskim parametrima sa administracijom losartan tableta.

Rijetko se javilo povišenje ALT, koje se obično povlači poslije prekida terapije. Hiperkalemija (serumski kalijum > 5,5 mmol/l) se javila kod 1.5% pacijenata sa hipertenzijom u kliničkim studijama.

Hipertenzivni pacijenti sa lijevo-ventrikularnom hipertrofijom

U kontrolisanoj kliničkoj studiji kod 9193 hipertenzivnih pacijenata u uzrastu od 55 do 80 godina sa lijevo-ventrikularnom hipertrofijom, bila su objavljena sljedeća neželjena dejstva:

Poremećaj nervnog sistema

Česta: ošamućenost.

Poremećaji uva i labirinta

Česta: Vrtoglavica

Opšti poremećaji i promene koje se javljaju na mestu aplikacije

Česta: astenija/umor.

Hronična srčana slabost

U kontrolisanoj kliničkoj studiji kod približno 3900 pacijenata u uzrastu od 20 godina i starijim sa hroničnom srčanom slabošću, bila su objavljena sljedeća neželjena dejstva:

Poremećaji nervnog sistema

Ne mnogo česta: ošamućenost, glavobolja.

Rijetka: parestezija.

Poremećaji srca

Rijetka: sinkopa, atrijalna fibrilacija, cerebrovaskularni incidenti.

Poremećaji krvnih sudova

Ne mnogo česta: hipotenzija, uključujući ortostatsku hipotenziju.

Respiratorni, grudni i medijastinalni poremećaji

Ne mnogo česta: dispneja.

Poremećaji gastrointestinalnog trakta

Ne mnogo česta: dijarea, nauzeja, povraćanje.

Poremećaji kože i potkožnog tkiva

Ne mnogo česta: urtikarija, pruritus, osip.

Opšti poremećaji i promene koje se javljaju na mestu aplikacije

Ne mnogo česta: astenija, umor.

Laboratorijska ispitivanja

Ne mnogo česta: Bili su prijavljeni povišenje ureje u krvi, povišenje serumskog kreatinina, povišenje kalijuma u krvi kod pacijenata sa srčanom insuficijencijom.

Hipertenzija i dijabetes melitus tip 2 sa renalnom bolešću

U kontrolisanoj kliničkoj studiji kod 1513 pacijenata sa dijabetes melitusom tip 2 u uzrastu od 31 godine i starijim sa proteinurijom (RENAAL studija, vidjeti odjeljak 5.1), najčešće prijavljena neželjena dejstva su bila sljedeća:

Poremećaji nervnog sistema

Česta: ošamućenost.

Poremećaji krvnih sudova

Česta: hipotenzija.

Opšti poremećaji i promene koje se javljaju na mestu aplikacije

Česta: astenija/umor.

Laboratorijska ispitivanja

Česta: hipoglikemija, hipokalemija.

Sljedeća neželjena dejstva su se javila češće kod onih pacijenata koji su primili losartan u poređenju sa onim koji su primali placebo:

Poremećaji krvi i limfnog sistema

Nepoznata frekvencija: anemija.

Poremećaji srca

Nepoznata frekvencija: sinkopa, palpitacije.

Poremećaji krvnih sudova

Nepoznata frekvencija: ortostatska hipotenzija.

Poremećaji gastrointestinalnog trakta

Nepoznata frekvencija: dijarea.

Poremećaji mišićno-skeletnog sistema i vezivnih tkiva

Nepoznata frekvencija:bol u leđima.

Poremećaji urinarnog sistema

Nepoznata frekvencija: infekcije urinarnog trakta.

Opšti poremećaji i promjene koje se javljaju na mestu aplikacije

Nepoznata frekvencija: simptomi gripa.

Laboratorijska ispitivanja

U kliničkoj studiji sprovedenoj kod pacijenata sa tipom 2 dijabetes melitusom sa nefropatijom, 9.9% pacijenata koji su primali losartan su razvili hiperkalemiju > 5.5 mEq/l i 3.4% od pacijenata koji su primali placebo.

Postmarketinško iskustvo

Sljedeća neželjena dejstva su bila objavljena tokom postmarketinškog iskustva:

Poremećaji krvi i limfnog sistema

Nepoznata frekvencija: anemija, trombocitopenija.

Poremećaji uva i labirinta

Nepoznata frekvencija: tinitus.

Poremećaji imunološkog sistema

Rijetka: hipersenzitivnost (anafilaktičke reakcije, angioedem uključujući i otok larinksa i glotisa što dovodi do opstrukcije disajnih puteva i/ili otok lica, usana, farinksa i/ili jezika- neki od ovih pacijenata imaju istoriju pojave angioedema u prošlosti prilikom upotrebe drugih lijekova, uključujući i AKE inhobitore), vaskulitis, uključujući i Henoch-Schonlein purpuru.

Poremećaji nervnog sistema

Nepoznata frekvencija: migrena.

Respiratorni, grudni i medijastinalni poremećaji

Nepoznata frekvencija: kašalj.

Poremećaji gastrointestinalnog trakta

Nepoznata frekvencija: dijarea, pankreatitis

Opšti poremećaji i promjene koje se javljaju na mestu aplikacije

Nepoznata frekvencija: slabost.

Hepatobilijarni poremećaji

Retka: hepatitis.

Nepoznata frekvencija: poremećaji jetrene funkcije.

Poremećaji kože i potkožnog tkiva

Nepoznata frekvencija: urtikarija, pruritus, osip, fotosenzitivnost.

Poremećaji mišićno-skeletnog sistema i vezivnih tkiva

Nepoznata frekvencija: mijalgija, artralgija, rabdomioliza.

Poremećaji reproduktivnog sistema

Nepoznata frekvencija: erektilna disfunkcija/ impotencija.

Poremećaji urinarnog sistema

Kao posljedica inhibicije sistema renin-angiotenzin-aldosteron može da nastanu promjene u renalnoj funkciji, uključujući i renalnu insuficijenciju kod pacijenata koji su pod rizikom. Promjene u renalnoj funkciji mogu biti reverzibilne nakon prekida terapije ( vidjeti odjeljak 4.4.).

Psihijatriski poremećaji

Nepoznata frekvencija: depresija.

Laboratorijska ispitivanja

Nepoznata frekvencija: hiponatremija.

Pedijatrijska populacija

Neželjena dejstva kod djece su slična onima kod odraslih. Podaci o pedijatrijskoj populaciji su ograničeni.

Nije prijavnjen slučaj predoziranja. Najvjerojatniji simptomi predoziranja, koji zavise od stepena predoziranosti su hipotenzija, tahikardija i bradikardija.

Terapija kod intoksikacije

Mjere zavise od vremena uzimanja lijeka i vrste i težine simptoma. Treba dati prioritet stabilizaciji kardiovaskularnog sistema. Poslije peroralne primjene, indikovana je administracija antivnog uglja u dovoljnim dozama. Zatim, potrebno je pažljivo praćenje vitalnih parametara. Vitalni parametri se trebaju korigovati ukoliko je to neophodno.

Ni losartan ni njegov aktivni metabolit ne mogu se odstraniti hemodijalizom.

Farmakoterapijska grupa:

Antihipertenzivi, lijekovi koji djeluju na sistem renin-angiotenzin

ATC kod:

C09CA01

Losartan je sintetski oralni antagonist angiotenzin II receptora (tip AT1). Angiotenzin II, potentni vazokonstriktor, je primarni aktivni hormon u sistemu renin/angiotenzin i značajna determinanta patofiziologije hipertenzije. Angiotenzin II se vezuje za AT1 receptore u mnogim tkivima (glatkim mišićima krvnih sudova, nadbubrežnoj žlijezdi, bubrezima, srcu) i dovodi do značajnih bioloških reakcija, uključujući vazokonstrikciju i oslobađanje aldosterona. Angiotenzin II takođe stimuliše i proliferaciju glatkih mišićnih ćelija.

Losartan selektivno blokira AT1 receptore. In vitro i in vivo losartan i njegov farmakološki aktivni metabolit karboksilne kiseline (E-3174) blokiraju sva fiziološki značajna dejstva angiotenzina II, bez obzira gdje je angiotenzin II sintetisan.

Tokom primjene losartana dolazi do inhibicije negativne povratne sprege na lučenje renina, a to dovodi do povećanja aktivnosti renina u plazmi. Povećanje aktivnosti renina u plazmi dovodi do povećanja angiotenzina II u plazmi. Čak i sa povišenim angiotenzinom II, antihipertenzivno dejstvo i supresija aldosterona u plazmi su održani, što upućuje na efikasnu blokadu angiotenzin II receptora.

Poslije prekida terapije losartanom, vrijednosti aktivnosti renina u plazmi i angiotenzina II opadaju na bazične vrednosti u roku od 3 dana. Losartan i njegov osnovni aktivni metabolit imaju mnogo veći afinitet za AT1 receptore nego za AT2 receptore. Aktivni metabolit je 10 do 40 puta aktivniji nego losartan pri istim količinama.

Studije za hipertenziju

U kontrolisanim kliničkim studijama, pri administraciji losartana jednom dnevno kod pacijenata sa blagom do umjerenom hipertenzijom, postignuta je statistički značajna redukcija sistolnog i dijastolnog pritiska. Mjerenje krvnog pritiska poslije 24 sata od uzimanja doze u poređenju sa onom poslije 5-6 sata, pokazalo je redukciju krvnog pritiska u periodu od 24 sata, uz očuvanje dnevno-noćnog ritma. Smanjenje krvnog pritiska na kraju doznog intervala je iznosila 70-80% efekta postignutog 5-6 sati nakon doze lijeka.

Prekid losartana kod hipertenzivnih pacijenata nije dovelo do naglog povišenja krvnog pritiska (rebound). I pored značajnog smanjenja krvnog pritiska, losartan nije imao klinički značajan efekat na srčanu frekvenciju. Losartan je jednako efektivan kod muškaraca i žena, kao i kod mlađih (ispod 65 godina starosti) i kod starijih hipertenzivnih pacijenata.

Studija LIFE

Studija LIFE (The Losartan Intervention For Endpoint Reduction in Hypertension) je randomizirana, trojno-slepa, aktivno kontrolisana studija sa 9193 hipertenzivnim pacijentima sa uzrastom od 55 do 80 godina sa lijevo-ventrikularnom hipertrofijom dokumentiranom EKG-om. Pacijenti su bili randomizirani da primaju 50 mg losartana jednom dnevno ili 50 mg atenolola jednom dnevno. Ukoliko ciljni pritisak (< 140/90 mmHg) nije bio dostignut, prvo je bio dodat hidrohlorotijazid (12.5 mg), a nakon toga je po potrebi bila povećavana doza losartana ili atenolola na 100 mg jednom dnevno. Ukoliko je bilo neophodno da se postigne ciljni pritisak, bili su dodavani drugi antihipertenzivi, sa isključenjem AKE inhibitora, antagonisti angiotenzina II ili beta blokatora. Praćenje pacijanata je trajalo prosječno 4.8 godina.

Prva krajnja tačka je bila složena i uključivala je kardiovaskularni morbiditet i mortalitet, izmjerenih po smanjenju kombinovane učestalosti kardivaskularne smrti, moždanog udara i miokardnog infarkta.

Krvni pritisak je bio znatno smanjen do sličnih nivoa u dvijema grupama. Liječenje sa losartanom je dovelo do smanjenja rizika za 13,0 % (p=0,021, 95 % interval poverenja 0,77-0,98) upoređeno sa atenololom za pacijente koji su postigli primarnu sastavnu tačku. Ovo se uglavnom pripisuje smanjenju incidence moždanog udara. Liječenje losartanom je dovelo do smanjenja rizika od moždanog udara za 25% u poređenju sa atenololom (p=0,001 95% interval poverenja 0,63-0,89). Stopa smrtnosti od

kardiovaskularnih razloga i miokardnog infarkta nijesu bile značajno različite između tretiranih grupa.

Rasa

U studiji LIFE pacijenti crne rase liječeni losartanom su imali veći rizik od postizanja primarne

kombinovane krajnje tačke odnosno kardivaskularnog incidenta (npr. infarkt miokarda, kardivaskularna smrt) i osobito moždani udar, nego pacijenti crne rase koji su bili lečeni atenololom. Stoga rezultati koji su opservirani u studiji LIFE za losartan u poređenju sa atenololom u odnosu na kardiovaskularni morbiditet/mortalitet se ne odnose na pacijente crne rase sa hipertenzijom i lijevo-ventrikularne hipertrofije.

Studija RENAAL

Studija RENAAL (The Reduction of Endpoints in NIDDM (non-insulin dependent diabetes mellitus) Angiotensin II Receptor Antagonist Losartan) je kontrolisana klinička studija sprovedena u cijelom svijetu kod 1513 dijabetes melitus tip 2 sa proteinurijom, sa ili bez hipertenzije. Losartanom su bili liječeni 751 pacijent. Cilj ove studije je bio da pokaže nefroprotektivno dejstvo losartana kalijuma pored koristi od sniženja krvnog pritiska.

Pacijenti sa proteinurijom i serumskim kreatininom od 1,3-3,0 mg/dl su bili randomizirani da primaju 50 mg losartana jednom dnevno, po potrebi prilagođavanjem doze da se postigne odgovor u odnosu na krvni pritisak, ili da primaju placebo, pored konvencionalne antihipertenzivne terapije, sa isključkom AKE inhibitora i antagonista angiotenzina II.

Ispitivači su bili upućeni da titriraju lijek koji se ispitivao do 100 mg dnevno kao što je bilo adekvatno; 72% pacijenata su uzimali dnevnu dozu od 100 mg veći deo vremena. Drugi antihipertenzivni lijekovi (diuretici, kalcium antagonisti, alfa i beta blokatori kao i antihipertenzivni lijekovi sa centralnim dejstvom) su bili dozvoljeni kao dopunska terapija zavisno od potreba dvaju grupa.

Pacijenti su bili praćeni u periodu od 4.8 godina (u prosjeku 3.4 godina).

Krajnja tačka studije je bila složena krajnja tačka udvajanja serumskog kreatinina kod bubrežne insuficijencije u krajnjem stadijumu (potreba za dijalizom ili transplantacijom) ili smrt.

Rezultati su pokazali da je liječenje losartanom ( 327 pacijenata) upoređeno placebom (359 pacijenata) rezultiralo smanjenjem rizika za 16.1% (r= 0.022) u broju pacijenata koji dostižu prvičnu krajnju tačku., rezultati su pokazali znatno smanjenje rizika grupe liječene losartanom: 25.3% smanjenje rizika udvostručenja serumskog kreatinina (r=0.006); 28.3% smanjenje rizika od krajnjeg stadijuma bubrežne insuficijencije (r=0.002); 19.9% smanjenje rizika krajnjeg stadijuma bubrežne insuficijencije ili smrti (r= 0.009); 21.0% smanjenje rizika za udvostručavanje serumskog kreatinina ili za krajnji stadijum bubrežne insuficijencije (r=0.01).

Stopa smrtnosti zbog različitih razloga nije bila značajno različita između dveju liječenih grupa. U ovoj studiji losartan, generalno, je bio dobro tolerisan, što se može vidjeti iz učestalih prekida terapije zbog neželjenih dejstava, koja je bila slična sa onom placebo grupe.

Studije ELITE I i ELITE II

U studiji ELITE I spovedene tokom 48 nedjelja kod 722 pacijenata sa srčanom slabošću (NYHA Class II-IV), nije bila zabilježena razlika između pacijenata liječenih losartanom i onima liječenih kaptoprilom u odnosu na prvičnu krajnju tačku za dugoročnu promjenu renalne funkcije.

Opservacija iz studije ELITE I, da, u poređenju sa kaptoprilom, losartan smanjuje rizik od mortaliteta, nije bila potvrđena sljedećom ELITE II studijom.

U ELITE II studiji losartan u dozi od 50 mg jednom dnevno (početna doza 12.5 mg, povećana do 25 mg , zatim 50 mg jednom dnevno) je bio upoređivan kaptoprilom u dozi od 50 mg tri puta dnevno ( početna doza 12.5 mg, povećana do 25 mg i zatim 50 mg tri puta dnevno). Prvična krajnja tačka u ovoj prospektivnoj studiji je bila smrtnost izazvana različitim razlozima.

U ovoj studiji, 3152 pacijenata sa srčanom slabošću (NYHA Class II-IV) su bili praćeni u toku skoro dvije godine (srednje 1.5 godine), sa ciljem da se utvrdi da li je losartan superioran u odnosu na kaptopril za smanjenje smrtnosti iz različitih razloga. Prvična krajnja tačka nije pokazala statistički značajnu razliku između losartana i kaptoprila u smanjenju smrtnosti iz različitih razloga.

U dvijema kliničkim studijama, gdje kontrola pacijenata sa srčanom slabošću je bila aktivnim lijekom (ne placebom), tolerancija losartana je bila superiorna u odnosu na onu kaptoprilom, izmjereno na osnovu značajno manje učestalosti kašlja. U ELITE II studiji je bila zabilježena veća smrtnost u maloj podgrupi pacijenata (22% svih pacijenata sa srčanom slabošću) koji su primali beta blokatore.

Pedijatrijska populacija

Pedijatrijska hipertenzija

Antihipertenzivni efekat losartana je bio utvrđen u kliničkoj studiji sa 177 hipertenzivnim pedijatrijskim pacijentima u uzrastu od 6 do 16 godinam sa tjelesnom težinom > 20 kg i stope glomerularne filtracije > 30 ml/ min/ 1.73 m2. Pacijenti sa tjelesnom težinom > 20kg do < 50 kg su primali 2.5, 25 ili 50 mg losartana dnevno. Na kraju tronedjeljnog perioda, administracija losartana jednom dnevno je dovela do smanjenja najnižih vrijednosti krvnog pritiska načinom zavisnim od doze.

Uopšteno, bio je odgovor zavistan od doze. Zavisnost odgovora od doze je bila vrlo očigledna u grupi koja je primala malu dozu u poređenju sa grupom koja je primala srednju dozu (period I: - 6,2 mmHg naspram-11.65 mmHg), ali je zavisnost bila smanjena pri poređenju grupe koja je primala srednju dozu sa grupom koja je primala visoku dozu (period I : -11,65 mmHg naspram -12,21 mmHg). Najniže doze koje su bile proučavane, 2.5 mg i 5 mg , koje odgovaraju prosječnoj dnevnoj dozi od 0.07 mg/kg, nijesu pokazale konzistentnu antihipertenzivnu efikasnost.

Ovi rezultati su bili potvrđeni za vrijeme perioda II studije, kada su pacijenti bili randomizirano raspoređeni da produže da uzimaju losartan ili placebo, poslije tronedjeljnog perioda. Razlika u povećanju krvnog pritiska u poređenju sa grupom koja je primala placebo, je bila najveća u grupi koja je primala srednju dozu (6,70 mmHg srednje doze naspram 5,38 mmHg visoke doze). Povećanje najnižeg dijastolnog pritiska je bila jednaka kod pacijenata koji su primali placebo i onih koji su produžili da uzimaju losartan u najnižoj dozi u svakoj grupi, ponovo sugerišući da najniže doze u svakoj grupi nemaju značajan antihipertenzivni efekat.

Dugoročni efekti losartana na rast, pubertet i opšti razvoj nijesu bili proučavani. Dugoročna efikasnost na antihipertenzivnu terapiju losartanom u djetinjstvu za smanjenje kardivaskularnog morbiditeta i mortaliteta, takođe, nije bila utvrđena.

Apsorpcija

Nakon oralne primjene losartan se dobro apsorbuje i podliježe metabolizmu prvog prolaza kroz jetru, formirajući aktivni metabolit karboksilne kiseline i druge inaktivne metabolite. Sistemska bioraspoloživost losartan tableta je približno 33%. Prosječna maksimalna koncentracija losartana u plazmi postiže se za 1 sat, a njegovog aktivnog metabolita za 3-4 sata.

Distribucija

Losartan i njegov aktivni metabolit se više od 99% vezuju za proteine plazme, prvenstveno za albumine. Volumen distribucije losartana je 34 L.

Biotransformacija

Oko 14% intravenski ili oralno primijenjene doze losartana se konvertuje u aktivni metabolit. Nakon oralne i intravenske primjene 14C-radioaktivno obeleženog losartan kalijuma, cirkulišuća radioaktivnost u plazmi prvenstveno se pripisuje losartanu i njegovom aktivnom metabolitu.

Osim aktivnog metabolita, formiraju se inaktivni metaboliti.

Eliminacija

Klirens losartana i njegovog aktivnog metabolita iz plazme iznosi oko 600 ml/min i 50 ml/min, redom. Renalni klirens losartana i njegovog aktivnog metabolita je oko 74 ml/min i 26 ml/min, redom. Kada se losartan primijeni oralno, oko 4% primijenjene doze izlučuje se nepromijenjeno putem urina, a oko 6% doze izlučuje se urinom u obliku aktivnog metabolita. Farmakokinetika losartana i njegovog aktivnog metabolita su linearne pri primjeni oralne doze losartan kalijuma do 200 mg.

Nakon oralne primjene, koncentracije losartana i njegovog aktivnog metabolita u plazmi opadaju eksponencijalno sa krajnjim poluživotom od 2, odnosno 6 do 9 sati, redom.

U toku primjene doze od 100 mg jednom dnevno, ni losartan ni njegov aktivni metabolit nijesu se značajno akumulirali u plazmi.

Losartan i njegovi metaboliti izlučuju se putem žuči i urina. Nakon oralne primjene 14C- radioaktivno obelježenog losartana kod muškaraca, 35% / 43% radioaktivnosti nađeno je u urinu, a 58% / 50% u fecesu.

Specifičnosti kod posebne grupe pacijenata

Kod starijih hipertenzivnih pacijenata plazmatske koncentracije losartana i njegovog aktivnog metabolita u osnovi se ne razlikuju od onih kod mladih hipertenzivnih pacijenata.

Plazmatske koncentacije losartana su bile i do dva puta više kod žena sa hipertenzijom nego kod muškaraca sa hipertenzijom, ali koncentracije aktivnog metabolita se nijesu razlikovale između muškaraca i žena.

Nakon oralne primjene kod pacijenata sa blagom i umjerenom alkoholnom cirozom jetre, koncentracije losartana i njegovog aktivnog metabolita u plazmi bile su 5 odnosno 1,7 puta više nego kod mladih dobrovoljaca muškog pola.

Koncentracija losartana u plazmi nije promijenjena kod pacijenata sa klirensom kreatinina iznad 10 ml/min. U poređenju sa pacijentima sa normalnom renalnom funkcijom, AUC losartana je oko 2 puta veća kod pacijenata na hemodijalizi. Plazmatske koncentracije aktivnog metabolita nisu promjenjene kod pacijenata sa renalnim oštećenjima ili kod pacijenata na hemodijalizi.

Ni losartan ni aktivni metabolit ne mogu se ukloniti hemodijalizom.

Farmakokinetika kod pedijatrijskih pacijenata

Farmakokinetika losartana je ispitivana na 50 pedijatrijskih pacijenata sa hipertenzijom, starosti od 1 mjeseca do 16 godina, i to nakon oralne primjene 0,54 do 0,77 mg/kg losartana, jednom dnevno.

Rezultati su pokazali da se losartan transformiše u aktivni metabolit kod svih starosnih grupa. Rezultati su pokazali približno slične farmakokinetičke parametre losartana poslije peroralne administracije kod dojenčadi i male djece, djece prtškolske uzrasti, djece školske uzrasti i adolescenata.

Farmakokinetički parametri metabolita se razlikuju u većoj mjeri kod različitih starosnih grupa. Pri upoređenju djece predškolske starosti sa adolescentima ove su razlike bile statistički značajne. Ekspozicija kod dojenčadi/male djece je bila relativno visoka.

Značajna stopa smrtnosti zabelježena je kod miševa i pacova nakon oralne primjene 1000 mg/kg (3,000 mg/m²) i 2000 mg/kg (11,800 mg/m²) redom, što je 500 i 1000 puta više od maksimalne preporučene dnevne doze za humanu primjenu, računatu za pacijenta težine 50 kg.

Losartan nije pokazao kancerogeno svojstvo kada je primijenjen na pacovima i miševima. Nema dokaza koji bi potvrdili direktnu genotoksičnost u studijama koje su sprovedene sa losartanom ili njegovim primarnim farmakološki aktivnim metabolitom (E-3174).

Studije na mužjacima i ženkama pacova kojima su davane oralne doze losartana do 150 i 300 mg/kg/dan pokazale su da losartan nema uticaja na plodnost i reproduktivnu sposobnost. Pokazalo se da losartan kalijum izaziva nuspojave kod fetusa i mladunčadi pacova. Neželjena dejstva uključuju smanjenu težinu, smrtnost i/ili renalnu toksičnost. Osim toga, značajne količine losartana i njegovog aktivnog metabolita nađene su u mlijeku pacova. Na osnovu farmakokinatičkih podataka smatra se da su ta neželjena dejstva posledica izlaganja lijeku tokom perioda kasne gestacije i laktacije.

LOTAR® 50 mg film tablete

Tabletno jezgro

Skrob, preželatinizirani

Natrijum skrob glikolat

Laktoza, monohidrat

Celuloza, mikrokristalna

Magnezijum stearat

Film obloga

Hidroksipropilceluloza

Titan dioksid (E171)

LOTAR® 100 mg film tablete

Tabletno jezgro

Skrob, preželatinizirani

Natrijum skrob glikolat

Laktoza, monohidrat

Celuloza, mikrokristalna

Magnezijum stearat

Film obloga

Hidroksipropilceluloza

Titan dioksid (E171)

Nije primjenjivo.

Tri (3) godine.

Lijek ne zahtijeva posebne uslove čuvanja.

LOTAR® 50 mg film tablete

30 (3x10) tableta u PVC/Al blister pakovanju, u kutiji.

LOTAR® 100 mg film tablete

30 (2x15) tableta u PVC/Al blister pakovanju, u kutiji.

Nema posebnih zahtjeva.

Svu neiskorišćenu količinu lijeka ili otpadnog materijala nakon njegove upotrebe treba ukloniti u skladu sa važećim propisima.

Lotar® pripada grupi lijekova poznati kao antagonisti angiotenzin II receptora. Angiotenzin II je supstanca koja se proizvodi u tijelu gdje se vezuje za receptore krvnih sudova, što dovodi do njihovog suženja. Kao rezultat toga nastaje porast krvnog pritiska. Lotar® spječava vezivanje angiotenzin II za receptore, dovodeći do relaksacije krvnih sudova i sniženja krvnog pritiska. Lotar® lagano smanjuje funkciju bubrega kod pacijenata sa visokim krvnim pritiskom i tip 2 dijabetesa.

Lotar® se upotrebljava:

- za liječenje pacijenata sa visokim krvnim pritiskom (hipertenzija) kod odraslih i djece i adolescenata od 6 do 18 godina

- za zaštitu bubrega kod pacijenata sa hipertenzijom i tip 2 dijabetesom kod kojih je sa laboratorijskim testovima dokazano narušavanje bubrega i koji imaju proteinuriju ≥0.5 g na dan (stanje kada urina sadrži abnormalnu količinu proteina).

- za liječenje pacijenata sa hroničnom srčanom slabošću, kada liječenje sa lijekovima poznatim kao inhibitori angiotenzin konvertirajućeg enzima (AKE- inhibitori, lijekovi koji se upotrebljavaju za snižavanje krvnog pritiska) po mišljenju Vašeg ljekara nijesu pogodni za Vas. Ako je srčana slabost dobro kontrolisana sa AKE inhibitorima, terapija ne treba da se zameni losartanom.

- kod pacijenata sa visokim krvnim pritiskom i zadebljanjem zida lijeve komore, pokazalo se da Lotar® smanjuje rizik za nastanak moždanog udara (LIFE indikacija).

Lijek LOTAR® ne smijete koristiti:

Ne uzimajte Lotar®

• ako ste alergični (preojetljivi) na losartan ili na bilo koji sastojak lijeka,
• ako imate teško oštećenje funkcije jetre,
• ako ste trudni više od 3 mjeseca (takođe je preporučljivo izbjegavati Lotar® u ranoj trudnoći, vidjeti dio “trudnoća”).

Kada uzimate lijek LOTAR®, posebno vodite računa:

Obavjestite Vašeg ljekara ukoliko mislite da ste (ili možete da ostanete) trudni. Lotar® se ne preporučuje u ranoj trudnoći, i ne smije se uzimati ako ste trudni više od 3 mjeseca, jer može da naškodi Vašem plodu ako se uzima u ovom periodu trudnoće (vidi dio “trudnoća”).

Važno je da kažete Vašem ljekaru prije uzimanja Lotar®-a:

• ako ste imali angioedem (otok lica, usana, grla, i/ili jezika) (vidi dio 4 “mogući neželjeni efekti”),
• ako patite od prekomjernog povraćanja ili dijareje koje dovode do ekstremnog gubitka i/ili soli u Vašem tijelu,
• ako uzimate duiretike (lijekovi koji povećavaju količinu tečnosti koja se izlučuje bubrezima) ili ste na dijeti sa smanjenim unosom soli, što dovodi do ekstremnog gubitka tečnosti ili soli iz Vašeg tijela (vidi dio 3 “doziranje kod određenih grupa pacijenata”),
• ako imate suženje ili zadebljanje na krvnim sudovima koji vode do bubrega ili Vam je nedavno presađen bubreg,
• ako je funkcija jetre narušena ( vidi dio 2 “ ne uzimajte Lotar®” i 3 “doziranje kod određenih grupa pacijenata”),
• ako imate srčanu slabost sa ili bez oštećenja bubrega ili istovremeno tešku po život opasnu srčanu aritmiju. Poseban oprez je neophodan pri istovremenom liječenju sa beta-blokerima,
• ako imate problema sa srčanim zaliscima ili srčanim mišićem,
• ako imate koronarnu srčanu bolest (prouzrokovanu smanjenim protokom krvi u krvnim sudovima srca) ili cerebrovaskularnu bolest (prouzrokovanu samnjenom cirkulacijom krvi u mozgu),
• imate primarni hiperaldosteronizam (sindrom udružen sa povećanom sekrecijom hormona aldosterona iz nadbubrežne žlijezde, kao rezultat abnormalnosti unutar žlijezde).

Primjena drugih lijekova

Molimo Vas da obavjestite Vašeg ljekara ili farmaceuta ako upotrebljavate druge lijekove i lijekove koji se dobijaju bez recepta ili biljne preparate ili prirodne proizvode.

Neophodna je naročita opreznost ukoliko uzimate sljedeće lijekove dok ste na terapiji Lotar®- om:

• druge lijekove za sniženje krvnog pritiska zbog toga što oni mogu dopunski smanjiti krvni pritisak. Krvni pritisak može biti smanjen i jednim od sljedećih lijekova/klase lijekova:

- triciklični antidepresivi, antipsihotici, baklofen, amifostin;

- lijekovi koji štede kalijum ili mogu povisiti nivo kalijuma (npr. Suplementi kalijuma, soli obogaćene kalijumom ili lijekovi koji štede kalijum kao neko diuretici: amilorid, triamteren, spironolakton ili heparin);

- nesteroidni antiinflamatorni lijekovi kao indometacin, uključujući i inhibitore enzima COX-2 (lijekovi koji smanjuju upalu i mogu da se koriste za smanjenje bola), zbog toga što oni mogu smanjiti efekat losartana na sniženje krvnog pritiska.

Ako imate poremećaj funkcije bubrega, istovremena upoterba ovih lijekova može dovesti do pogoršanja bubrežne funkcije.

Lijekovi koji sadrže litijum ne treba da se uzimaju u kombinaciji sa losartanom bez nadzora Vašeg ljekara. Preporučuju se posebne mjere opreza (npr. testovi krvi).

Uzimanje lijeka LOTAR® sa hranom ili pićima

Lotar® može da su uzima sa ili bez hrane.

Primjena lijeka LOTAR® u periodu trudnoće i dojenja

Potražite savjet Vašeg ljekara ili farmaceuta prije uzimanja bilo kakvog lijeka.

Trudnoća

Obavjestite Vašeg ljekara ukoliko mislite da ste (ili možete da ostanete) u drugom stanju. Vaš ljekar će Vas savjetovati da prestanete da uzimate Lotar® prije nego što ostanete u drugom stanju ili odmah nakon saznanja da ste u drugom stanju i da ga zamijenite drugim lijekom. Lotar® se ne preporučuje u ranoj trudnoći i ne smije se uzimate poslije trećeg mjeseca trudnoće, zbog toga što može naškoditi Vašoj bebi ako se upotrebljava poslije trećeg mjeseca trudnoće.

Dojenje

Kažite Vašem ljekaru ukoliko dojite ili trebate početi da dojite. Lotar® se ne preporučuje kod majki koje doje. Vaš ljekar može izabrati drugi lijek za Vas ukoliko želite da dojite Vašu bebu, osobito ako je ono novorođenče ili je prijevremeno rođena beba.

Uticaj lijeka LOTAR® na upravljanje motornim vozilima i rukovanje mašinama

Nijesu napravljene studije o uticajku losartana na sposobnost upravljanja motornim vozilima ili rukovanja mašinama. Lotar®, vjerovatno, nema uticaja na Vašu sposobnost upravljanja motornim vozilima ili rukovanja mašinama. Ipak, kao i mnogi drugi lijekovi za terapiju krvnog pritiska, losartan može izizvati vrtoglavicu ili pospanost kod nekih ljudi. Ako osjetite vrtoglavicu ili pospanost, treba da su konsultujete sa Vešim ljekarem prije upravljanja motornim vozilima ili rukovanja mašinama.

Važne informacije o nekim sastojcima lijeka LOTAR®

Lotar® sadrži laktozu monohidrat.

Ako Vam je ljekar rekao da imate bolest nepodnošenja nekih šećera, prije nego počnete uzimati ovaj lijek posavetujte se sa svoim ljekarom.

Uvijek uzimajte Lotar® tačno onako kao što Vam je ljekar perpisao. Ako nijeste sigurni, konsultujte se sa svojim ljekarem ili farmaceutom. Vaš ljekar će Vam odrediti dozu Lotar®- a koju treba da uzimate, u zavisnosti od Vašeg stanja i upotrebe drugih lijekova. Važno je da uzimate Lotar® onoliko dugo koliko je to odredio Vaš ljekar sa ciljem da zadrži kontrolu Vašeg krvnog pritiska.

Odrasli pacijenti sa visokim krvnim pritiskom

Uobičajeno terapija se započinje sa 50 mg losartana jednom dnevno. Maksimalni efekat na sniženje krvnog pritiska se postiže posle 3-6 nedjelja od početka terapije. Kod nekih pacijenata doza može kasnije da se povećati do 100 mg losartana jednom dnevno. Ako smatrate da efekat losartana je previše snažan ili slab, molimo Vas da rzgovarate sa Vašim ljekarem ili farmaceutom.

Upotreba kod djece ili adolescenata (uzrast od 6 do 18 godina)

Preporučena početna doza kod pacijenata koji imaju tjelesnu težinu od 20 do 50 kg je 0.7 mg losartana na kilogram tjelesnu težinu (do 25 mg losartana) jednom dnevno. Doktor može povećati dozi ako krvni pritisak nije pod kontrolom.

Odrasli pacijenti sa krvnim pritiskom i tip 2 dijabetesom

Uobičajeno terapija se započinje dozom od 50 mg jednom dnevno. Doza može kasnije da se poveća do 100 mg jednom dnevno u zavisnosti od visine krvnog pritiska. Losartan tablete mogu da se uzimaju zajedno sa drugim lijekovima za sniženje krvnog pritiska (npr. diuretici, blokatori kalcijumovih kanala, alfa i beta blokatori i lijekovi sa centralnim dejstvom) kao i sa insulinom i drugim lijekovima koji se uobičajeno koriste za smanjenje nivoa glukoze u krvi (na pr. sulfonilureja, glitazon i inhibitori na glukozidaze).

Odrasli pacijenti sa srčanom slabošću

Uobičajeno terapija se započinje sa 12.5 mg jednom dnevno. Generalno, doza se terba povećavati postepeno u sedmičnim intervalima (t.e. 12.5 mg dnevno tokom prve nedjelje, 25 mg dnevno tokom druge nedjelje, 50 mg tokom treće nedjelje) sve dok se ne dostigne uobičajena doza održavanja od 50 mg losartana jednom dnevno, adekvatno Vašem stanju.

U terapiji srčane slabosti, losartan se uobičajeno daje u kombinaciji sa diuretikom (lijek koji povećava količinu tečnosti koja se izlučuje putem bubrega) i/ili digitalisom (lijek koji pomaže srcu da radi jače i efikasnije) i/ili beta blokatorima.

Doziranje kod posebnih grupa pacijenata

Ljekar može da preporuči nižu dozu, osobito kad se terapija započinje kod određenih pacijenata, kao kod onih koji uzimaju diuretike u visokim dozama, kod pacijenata sa poremećajem funkcije jetre u uzrastu iznad 75 godina.

Uzimanje lijeka

Tablete se trebaju uzimati sa čašom vode. Pokušajte da uzimate dnevnu dozu u približno isto vrijeme svaki dan. Važno je da uzimate Lotar® onoliko dugo koliko je to odredio Vaš ljekar.

Ako ste uzeli više lijeka LOTAR® nego što je trebalo

Ako ste uzeli više tableta nego što ste trebali, odmah potražite medicinsku pomoć.

Simptomi predoziranja su nizak krvni pritisak, ubrzani rad srca, mogući usporeni rad srca.

Ako ste zaboravili da uzmete lijek LOTAR®

Ako zaboravite uzeti dozu, uzmite je čim se sjetite. Ako se približilo vrijeme sljedeće doze, uzmite sljedeću i zaboravite na onu koju ste propustili. Ne udvostručavajte dozu kako bi nadomjestili propuštenu.

Ako imate dodatnih pitanja u vezi lijeka, obratite se svom ljekaru ili farmaceutu.

Ako naglo prestanete da uzimate lijek LOTAR®

Ne prekidajte terapiju sa Lotar®-om bez predhodne konsultacije sa Vašim ljekarom.

Ukoliko imate bilo kakvih dodatnih pitanja o korišćenju ovog lijeka, obratite se svom ljekaru ili farmaceutu.

Kao i svi lijekovi, upotreba Lotar®- a može izazvati pojavu neželjenih djelovanja, koji se ne javljaju kod svih pacijenata.

Česta neželjena djelovanja (javljaju se kod manje od 1 na 10 pacijenata, ali kod više od 1 na 100 pacijenata):

• ošamućenost, vrtoglavica;
• nizak krvni pritisak;
• iscrpljenost, umor;
• previše nizak nivo šećera u krvi (hipoglikemija);
• prevelika količina kalijuma u krvi (hiperkalemija).

Ne mnogo česta neželjena djelovanja ( javljaju se kod manje od 1 na 100 pacijenata, ali kod više od 1 na 1000 pacijenata):

• pospanost;
• glavobolja;
• problemi sa spavanjem;
• lupanje srca (palpitacije);
• jaki bol u grudima (angina pektoris);
• nizak krvni pritisak (osobito nakon prekomjernog gubitka tečnosti iz tjela npr. kod pacijenata sa teškom srčanom slabošću ili koji uzimaju visoke doze diuretika);
• ortostatski efekti vezni dozom, kao smanjenje krvnog pritiska pri dizanja iz ležećeg u sjedeći položaj;
• nedostatak vazduha;
• bol u stomaku;
• zatvor;
• proliv;
• gađenje;
• povraćanje;
• urtikarija;
• svrab (pruritus);
• osip;
• lokalizovani otoci (edemi);
• povišenje nivoa ureje u krvi;
• povišenje serumskog kreatinina;
• povišenje serumskog kalijuma kod pacijenata sa srčanom slabošću.

Rijetka neželjena djelovanja ( javljaju se kod manje od 1 na 1000 pacijenata, ali kod više od 1 na 10000 pacijenata):

• upala krvnih sudova (vaskulitis uključujući i Henoch-Sconlein purpuru);
• osjećaj utrnulosti ili peckanja (parestezija);
• nesvjestica (sinkopa);
• veoma brzi ili nepravilni rad srca (atrijalna fibrilacija);
• moždani udar;
• upala jetre (hepatitis);
• povišenje nivoa alanin aminotransferaze (enzim jetre), koje se uobičajeno povlači nakon prekida terapije.

Nepoznata učestalost (ne može se utvrditi na osnovu dostupnih podataka):

• smanjeni broj crvenih krvnih ćelija;
• depresija;
• migrena;
• zujenje u ušima;
• kašalj;
• upala pankreasa;
• poremećaj funkcije jetre;
• povećana osjetljivost na sunčanu svetlost (fotosenzitivnost);
• bol u mišićima ili zglobovima;
• mišićna bol pridružena tamnom bojom urine (boja čaja- rabdomioliza);
• promjena u funkciji bubrega (može biti reverzibilna nakon prekida terapije) uključujući i bubrežnu slabost;
• bol u leđima i infekcija urinarnog trakta;
• impotencija;
• simptomi gripa;
• slabost;
• nizak nivo natrijuma u krvi (hiponatremija).

Ako bilo koje od ovih neželjenih djelovanja postanu ozbiljna, ili ako primijetite bilo koje neželjeno djelovanje koje nije navedeno u ovom uputstvu, molimo obavijestite ljekara ili farmaceuta. Zabilježite što se dogodilo, kada je počelo i koliko je trajalo.

Čuvati van domašaja i vidokruga djece.

Rok upotrebe

Tri (3) godine.

Nemojte koristiti lijek Lotar® poslije isteka roka upotrebe naznačenog na kutiji.

Rok upotrebe ističe poslednjeg dana navedenog mjeseca.

Čuvanje

Ovaj lijek ne zahtijeva posebne uslove čuvanja.

Upozorenje na vidljive znake neispravnosti

Lijekove ne treba bacati u kanalizaciju, niti kućni otpad. Pitajte svog farmaceuta kako da uklonite lijekove koji Vam više nisu potrebni. Ove mjere pomažu očuvanju životne sredine.

Neupotrijebljeni lijek se uništava u skladu sa važećim propisima.

Šta sadrži lijek LOTAR®

• Aktivna supstanca je losartan kalijum.

Jedna tableta sadrži 50 mg losartan kalijuma.

Jedna tableta sadrži 100 mg losartan kalijuma.

• Ostali sastojci su:

Tabletno jezgro: skrob, preželatinizirani; natrijum skrob glikolat; laktoza, monohidrat; celuloza mikrokristalna; magnezijum stearat.

Film obloga: hidroksipropilceluloza; titan dioksid (E171).

Kako izgleda lijek LOTAR® i sadržaj pakovanja

LOTAR® 50 mg i 100 mg film tablete su bijele, okrugle, bikonveksne, film tablete, sa podionom linijom na jednoj strani.

LOTAR® 50 mg film tablete

30 (3x10) tableta u PVC/Al blister pakovanju, u kutiji.

LOTAR® 100 mg film tablete

30 (2x15) tableta u PVC/Al blister pakovanju, u kutiji.

Nosilac dozvole i Proizvođač

Nosilac dozvole

ALKALOID d.o.o. Podgorica

Bul. Svetog Petra Cetinjskog 1A/V,

81000 Podgorica, Crna Gora

Proizvođač

ALKALOID AD-Skopje

Bul. Aleksandar Makedonski 12,

1000 Skopje, Republika Makedonija

Ovo uputstvo je poslednji put odobreno

Jun, 2012. godine.

Režim izdavanja lijeka:

Lijek se može izdavati samo na ljekarski recept.

Broj i datum dozvole:

LOTAR® 50 mg, film tablete: 2030/12/24 – 3524 od 15.06.2012. godine.

LOTAR® 100 mg, film tablete: 2030/12/25 – 3525 od 15.06.2012. godine.