LORISTA H 50mg + 12.5mg film tableta

Liječenje esencijalne hipertenzije kod pacijenata čiji se krvni pritisak ne može odgovarajuće kontrolisati samo losartanom ili hidrohlortiazidom.

Doziranje

Hipertenzija

Losartan s hidrohlortiazidom se ne koristi za inicijalno liječenje, ali se koristi kod pacijenata kod kojih krvni pritisak nije odgovarajuće kontrolisan samo s losartankalijumom ili hidrohlortiazidom pojedinačno.

Preporučuje se titriranje doze pojedinačnih komponenti (losartan i hidrohlortiazid).

Kad je to klinički prikladno, može se sprovesti direktni prelaz s monoterapije na fiksnu kombinaciju, kod pacijenata čiji krvni pritisak nije adekvatno kontrolisan.

Uobičajena doza održavanja je 1 tableta Lorista H 50 mg + 12,5 mg jednom dnevno.

Ako nema odgovarajućeg odgovora na terapiju, dnevnu dozu možemo da povećamo na 1 tabletu Lorista HD 100 mg + 25 mg jednom dnevno.

Doze prilagođavamo u zavisnosti od postignutog sniženja krvnog pritiska poslije 4 nedjelje liječenja. Maksimalna doza je jedna tableta Lorista HD 100 mg + 25 mg jednom dnevno.

Uglavnom se antihipertenzivni efekat postiže unutar tri do četiri nedjelje od započinjanja terapije.

Losartan 100 mg + hidrohlortiazid 12,5 mg dostupan je onim pacijentima titriranim na 100 mg losartana kojima je potrebna dodatna kontrola krvnog pritiska.

Doziranje u slučaju oštećenja bubrega i kod pacijenata na hemodijalizi

Nije potrebno početno prilagođavanje doze kod pacijenata s umjereno oštećenom bubrežnom funkcijom (tj. klirens kreatinina 30-50 ml/min). Losartan i hidrohlortiazid tablete se ne preporučuju pacijentima na hemodijalizi. Tablete losartan/hidrohlortiazid ne smiju se upotrebljavati kod pacijenata s teškim oštećenjem bubrežne funkcije (tj. klirens kreatinina <30 ml/min) (pogledajte dio 4.3).

Primjena kod pacijenata s smanjenjem intravaskularnog volumena

Smanjenje intravaskularnog volumena i/ili natrijuma treba biti korigovano prije primjene losartan/hidrohlortiazid tableta.

Primjena kod pacijenata s oštećenom jetrenom funkcijom

Losartan/hidrohlortiazid je kontraindikovan kod pacijenata s teškim oštećenjem jetrene funkcije (vidjeti dio 4.3).

Upotreba kod starijih osoba

Za starije pacijente obično nije potrebno prilagođavanje doziranja.

Upotreba kod djece i adolescenata (< 18 godina)

Ne postoje iskustva primjene kod djece i adolescenata. Zato se losartan/hidrohlortiazid ne smije davati djeci i adolescentima.

Način primjene

Lijek Lorista H i lijek Lorista HD mogu se primjenjivati sa drugim antihipertenzivnim ljekovima (pogledati djelove 4.3, 4.4, 4.5 i 5.1).

Lijek Lorista H film tablete i lijek Lorista HD film tablete treba progutati uz čašu vode.

Lijek Lorista H i lijek Lorista HD mogu se primijeniti sa ili bez hrane.

• Preosjetljivost na losartan, derivate sulfonamida (kao što je hidrohlortiazid) ili na neku od pomoćnih supstanci navedenih u dijelu 6.1
• Hipokalemija ili hiperkalcemija otporne na terapiju
• Teško oštećenje jetrene funkcije; holestaza i žučne opstruktivne bolesti
• Refraktorna hiponatremija
• Simptomatska hiperurikemija/giht
• Drugi i treći trimestar trudnoće (vidjeti djelove 4.4 i 4.6)
• Teško oštećenje bubrežne funkcije (tj. klirens kreatinina <30 ml/min)
• Anurija
• Istovremena primjena lijeka Lorista® H i lijeka Lorista® HD sa ljekovima koji sadrže aliskiren je kontraindikovana kod pacijenata sa dijabetes melitusom ili oštećenjem bubrega (GFR < 60 ml/min/1,73 m2) (vidjeti djelove 4.5 i 5.1)

Losartan

Angiooedem

Pacijente s angioedemom u anamnezi (oticanje lica, usana, grla i/ili jezika) potrebno je brižno pratiti (vidjeti dio 4.8).

Hipotenzija i smanjenje intravaskularnog volumena

Simptomatska hipotenzija, naročito nakon prve doze može se pojaviti kod pacijenata koji imaju smanjenje volumena i/ili natrijuma zbog snažne diuretske terapije, restrikcije soli u ishrani, dijareje ili povraćanja. Takvo stanje mora se korigovati prije davanja Loriste H ili Loriste HD film tableta (pogledajte djelove 4.2 i 4.3).

Poremećaj ravnoteže elektrolita

Neravnoteže elektrolita su česte kod pacijenata s oštećenjem bubrežne funkcije, s dijabetesom ili bez njega, te ih je potrebno tretirati. Zbog toga treba pažljivo pratiti koncentraciju kalijuma u plazmi i vrijednosti klirensa kreatinina, a naročito pažljivo potrebno je pratiti pacijente sa srčanom insuficijencijom i klirensom kreatinina između 30–50 ml/min.

Istovremena upotreba diuretika koji štede kalijum, dodataka kalijuma, zamjena za kuhinjsku so koje sadrže kalijum i drugih ljekova koji mogu izazvati povećanje serumskog kalijuma (npr. ljekova koji sadrže trimetoprim) i losartan/hidrohlortiazida nije preporučljiva (pogledajte dio 4.5).

Oštećenje jetrene funkcije

Na osnovu farmakokinetskih podataka koji pokazuju značajno povećanu koncentraciju losartana u plazmi kod pacijenata sa cirozom jetre, lijek Lorista H i lijek Lorista HD treba s oprezom primjenjivati kod pacijenata s blagim do umjerenim oštećenjem jetrene funkcije u anamnezi. Ne postoje terapijska iskustva kod pacijenata s teškim oštećenjem jetrene funkcije. Zbog toga su Lorista H i Lorista HD kontraindikovani kod pacijenata s teškim oštećenjem jetrene funkcije (pogledajte djelove 4.2, 4.3 i 5.2).

Oštećenje bubrežne funkcije

Kao posljedica inhibicije sistema renin-angiotenzin-aldosteron, prijavljene su promjene u funkciji bubrega, uključujući insuficijenciju bubrega (naročito kod pacijenata čija bubrežna funkcija zavisi od sistema renin-angiotenzin-aldosteron, kao i kod onih s teškom srčanom insuficijencijom ili već postojećom renalnom disfunkcijom).

Kao kod drugih ljekova koji djeluju na sistem renin-angiotenzin-aldosteron, povećanja uree u krvi i serumskog kreatinina prijavljena su kod pacijenata s bilateralnom renalnom arterijskom stenozom ili stenozom arterije jedinog bubrega. Ove promjene u funkciji bubrega mogu biti reverzibilne nakom prekida terapije. Losartan treba sa oprezom primjenjivati kod pacijenata s bilateralnom renalnom arterijskom stenozom ili stenozom arterije jedinog bubrega.

Transplantacija bubrega

Ne postoje iskustva kod pacijenata s nedavnom transplantacijom bubrega.

Primarni hiperaldosteronizam

Pacijenti s primarnim aldosteronizmom generalno ne reaguju na antihipertenzivne ljekove koji djeluju preko inhibicije sistema renin-angiotenzin. Zbog toga se ne preporučuje primjena Lorista H i Lorista HD tablete.

Koronarna srčana bolest i cerebrovaskularna bolest

Kao i kod bilo kojeg antihipertenzivnog lijeka, izrazito smanjenje krvnog pritiska kod pacijenata s ishemijskom kardiovaskularnom i cerebrovaskularnom bolesti može rezultirati infarktom miokarda ili moždanim udarom.

Srčana insuficijencija

Kod pacijenata sa srčanom insuficijencijom, sa oštećenjem bubrežne funkcije ili bez njega, postoji, kao i s drugim ljekovima koji djeluju na sistem renin-angiotenzin, rizik od teške arterijske hipotenzije i (često akutnog) oštećenja bubrežne funkcije.

Stenoza aortnog i mitralnog zaliska, opstruktivna hipertrofična kardiomiopatija

Kao i kod ostalih vazodilatatora, potreban je poseban oprez kod pacijenata koji su oboljeli od aortne ili mitralne stenoze ili opstruktivne hipertrofične kardiomiopatije.

Razlike s obzirom na rasnu pripadnost

Kako je primijećeno za inhibitore angiotenzin konvertujućeg enzima, losartan i ostali antagonisti angiotenzina su očigledno manje efikasni u snižavanju krvnog pritiska kod osoba crne rase nego kod osoba koje ne pripadaju crnoj rasi, vjerovatno zbog veće prevalence stanja niskog nivoa renina u crnoj populaciji s hipertenzijom.

Trudnoća

Lijek Lorista H i Lorista HD ne smiju se uvoditi u liječenje tokom trudnoće. Osim ako kontinuirano liječenje kombinacijom losartan/hidrohlortiazid nije neophodno, pacijentkinje koje planiraju trudnoću treba prevesti na alternativnu antihipertenzivnu terapiju lijekom koji ima potvrđen profil bezbjednosti kod upotrebe u trudnoći. Kada se utvrdi trudnoća, liječenje losartan/hidrohlortiazidom treba odmah prekinuti, i ako je potrebno, započeti alternativnu terapiju (pogledajte djelove 4.3 i 4.6).

Dvostruka blokada renin-angiotenzin-aldosteron sistema (RAAS)

Postoje podaci da istovremena primjena ACE inhibitora, antagonista receptora angiotenzina II ili aliskirena povećava rizik od nastanka hipotenzije, hiperkalemije i slabljenja bubrežne funkcije (uključujući akutnu bubrežnu insuficijenciju). Dvojna blokada RAAS istovremenom primjenom ACE inhibitora, antagonista receptora angiotenzina II ili aliskirena se prema tome ne preporučuje (pogledati djelove 4.5. i 5.1.).

Ukoliko se terapija dvojnom blokadom smatra apsolutno neophodnom, ovo treba sprovesti isključivo pod nadzorom ljekara specijaliste i s redovnim praćenjem bubrežne funkcije, elektrolita i krvnog pritiska. ACE inhibitore i antagoniste receptora angiotenzina II ne treba primjenjivati istovremeno kod pacijenata sa dijabetesnom nefropatijom.

Hidrohlortiazid

Hipotenzija i poremećaj ravnoteže elektroliti/tečnosti

Kao kod svih antihipertenzivnih ljekova, kod nekih pacijenata može doći do simptomatske hipotenzije. Kod pacijenata treba pratiti kliničke znake poremećaja ravnoteže tečnosti ili elektrolita, npr. smanjenje volumena, hiponatremija, hipohloremična alkaloza, hipomagnezemija ili hipokalemija koje se mogu pojaviti kod istovremeno prisutne dijareje ili povraćanja. Kod takvih pacijenata potrebno je periodično određivanje serumskih elektrolita u odgovarajućim intervalima. Kod edematoznih pacijenata može se pri toplijem vremenu pojaviti dilucijska hiponatremija.

Metabolički i endokrini efekti

Liječenje tiazidima može oslabiti toleranciju na glukozu. Može biti potrebna prilagođavanje doziranja antijabetičkih ljekova, uključujući insulin (pogledajte dio 4.5). Tokom terapije tiazidima latentni dijabetes melitus može postati manifestni. Tiazidi mogu smanjiti izlučivanje kalcijuma mokraćom te dovesti do prolaznog i laganog povećanja serumskog kalcijuma. Izrazita hiperkalcemija može biti dokaz prikrivenog hiperparatiroidizma.

Tiazide treba prestati davati prije sprovođenja testova funkcije paratiroidne žlijezde.

Povećanje nivoa holesterola i triglicerida može biti povezano s terapijom tiazidnim diureticima.

Kod nekih pacijenata terapija tiazidima može izazvati hiperurikemiju i/ili giht. Budući da losartan smanjuje količinu mokraćne kiseline, losartan u kombinaciji s hidrohlortiazidom smanjuje diureticima indukovanu hiperurikemiju.

Poremećaji funkcije oka

Horoidalna efuzija, akutna miopija i sekundarni glaukom zatvorenog ugla

Sulfonamidi i derivati sulfonamida mogu izazvati idiosinkratsku reakciju koja za rezultat može imati horoidalnu efuziju sa defektom vidnog polja, prolaznu miopiju i glaukom zatvorenog ugla. Simptomi uključuju akutnu pojavu smanjene oštrine vida ili bola u oku i tipično se javljaju nekoliko sati do nedjelju dana od početka primjene lijeka. Neliječeni akutni glaukom zatvorenog ugla može dovesti do trajnog gubitka vida. Primarna terapija je prekid uzimanja lijeka što je prije moguće. U slučaju da intraokularni pritisak ne bude pod kontrolom, može biti potrebno razmotriti i promptno liječenje ljekovima ili hirurško liječenje. Faktori rizika za razvoj akutnog glaukoma zatvorenog ugla mogu uključivati alergiju na sulfonamide ili penicilin u anamnezi.

Akutna respiratorna toksičnost

Prijavljeni su veoma rijetki teški slučajevi akutne respiratorne toksičnosti nakon primjene hidrohlortiazida, uključujući akutni respiratorni distres sindrom (ARDS). Pulmonalni edem se tipično razvija u periodu od nekoliko minuta do nekoliko sati nakon uzimanja hidrohlortiazida. Na početku simptomi uključuju dispneju, groznicu, pogoršanje funkcije pluća i hipotenziju. Ukoliko se sumnja na dijagnozu ARDS, treba prekinuti terapiju lijekom Lorista® H i Lorista® HD, te primijeniti adekvatnu terapiju. Hidrohlortiazid ne treba primjenjivati kod pacijenata koji su prethodno iskusili ARDS nakon primjene hidrohlortiazida.

Oštećenje jetrene funkcije

Tiazidi se moraju primjenjivati s oprezom kod pacijenata s oštećenom jetrenom funkcijom ili progresivnom bolesti jetre jer mogu izazvati intrahepatičnu holestazu, te zbog male promjene ravnoteže tečnosti i elektrolita mogu izazvati hepatičnu komu.

Lorista H i Lorista HD su kontraindikovani kod pacijenata sa teškim oštećenjem jetrene funkcije (pogledajte djelove 4.3 i 5.2).

Nemelanomski karcinom kože

Povećan rizik od nemelanomskog karcinoma kože (eng. non-melanoma skin cancer, NMSC) [bazocelularnog karcinoma (eng. basal cell carcinoma, BCC) i planocelularnog karcinoma (eng. squamous cell carcinoma, SCC)] kod povećane kumulativne izloženosti hidrohlortiazidu zabilježen je u dvije epidemiološke studije zasnovane na Nacionalnom registru malignih oboljenja Danske. Fotosenzitivno dejstvo hidrohlortiazida može da predstavlja mogući mehanizam za nastanak NMSC.

Pacijente koji uzimaju hidrohlortiazid potrebno je informisati o riziku od NMSC-a i savjetovati da redovno provjeravaju svoju kožu kako bi se uočila pojava svake nove lezije i da hitno prijave svaku sumnjivu leziju na koži. Pacijente treba posavjetovati o mogućim preventivnim mjerama, kao što je ograničena izloženost sunčevoj svjetlosti i UV zracima i, u slučaju izloženosti, primjena odgovarajuće zaštite, radi minimiziranja rizika od karcinoma kože. Sumnjive lezije na koži potrebno je hitno pregledati, potencijalno uključujući histološke preglede uzorka dobijenog biopsijom. Takođe može biti potrebno i da se razmotri opravdanost primjene hidrohlortiazida kod pacijenata koji su ranije imali NMSC (vidjeti dio 4.8 Neželjena dejstva).

Ostalo

Kod pacijenata koji primaju tiazide mogu se pojaviti reakcije preosjetljivosti, bez obzira postoje li ili ne alergija ili bronhijalna astma u anamnezi. Uz primjenu tiazida prijavljena je egzacerbacija ili aktivacija sistemskog eritematoznog lupusa.

Pomoćne supstance

Ovaj lijek sadrži laktozu. Pacijenti s rijetkim nasljednim poremećajem intolerancije na galaktozu, deficitom Lapp laktaze ili malapsorpcijom glukoze i galaktoze ne smiju uzimati ovaj lijek (pogledajte dio 6.1).

Losartan

Prijavljeno je da rifampicin i flukonazol snižavaju nivo aktivnog metabolita. Kliničke posljedice tih interakcija nijesu do sada evaluirane.

Kao i kod drugih ljekova koji blokiraju angiotenzin II ili njegov efekat, istovremena upotreba diuretika koji štede kalijum (npr. spironolakton, triamteren, amilorid), dodataka kalijuma, zamjena za so koje sadrže kalijum ili drugih ljekova koji mogu izazvati povećanje serumskog kalijuma (npr. ljekova koji sadrže trimetoprim) sa losartanom može dovesti do povećanja koncentracije serumskog kalijuma. Istovremena primjena se ne preporučuje.

Kao i kod drugih ljekova koji djeluju na izlučivanje natrijuma, izlučivanje litijuma može biti smanjeno. Ukoliko se soli litijuma daju istovremeno s antagonistima angiotenzina II receptora, nivo litijuma u serumu mora se pažljivo pratiti.

Kada se antagonisti angiotenzin II receptora daju simultano s NSAID (tj. selektivnim inhibitorima COX-2, acetilsalicilnom kisjelinom u antiinflamatornim dozama i ne-selektivnim NSAID), može doći do smanjenja antihipertenzivnog efekta. Istovremena upotreba antagonista angiotenzin II receptora ili diuretika i NSAID može izazvati povećani rizik od pogoršanja bubrežne funkcije, uključujući moguću akutnu bubrežnu insuficijenciju i povećanje serumskog kalijuma, naročito kod pacijenata s već prisutnom slabom funkcijom bubrega. Kombinacija se mora davati s oprezom, naročito kod starijih osoba. Pacijenti moraju biti odgovarajuće hidrirani i zato treba dati važnost praćenju funkcije bubrega nakon uvođenja istovremene terapije, i periodično nakon toga.

Kod nekih pacijenata sa smanjenom bubrežnom funkcijom koji su liječeni nesteroidnim antiinflamatornim ljekovima, uključujući selektivne inhibitore ciklooksigenaze-2, istovremeno davanje antagonista angiotenzin II receptora može rezultirati daljim pogoršanjem bubrežne funkcije. Ovaj efekat je obično reverzibilan.

Podaci iz kliničkih studija su pokazali da je dvostruka blokada RAAS prilikom istovremene primjene ACE inhibitora, antagonista angiotenzin II receptora ili aliskirena povezana sa većom učestalošću neželjenih dejstava kao što su hipotenzija, hiperkalemija i smanjena bubrežna funkcija (uključujući akutnu bubrežnu insuficijenciju) u odnosu na pojedinačnu primjenu nekog lijeka koji djeluje na RAAS (pogledati djelove 4.3., 4.4. i 5.1.).

Ostale supstance koje izazivaju hipotenziju kao što su triciklički antidepresivi, antipsihotici, baklofen, amifostin: istovremena primjena s ovim ljekovima koji snižavaju krvni pritisak kao glavni ili sporedni efekat, može povećati rizik od hipotenzije.

Sok od grejpfruta sadrži komponente koje inhibišu enzime CYP450 i mogu dovesti do smanjenja koncentracije aktivnih metabolita losartana, što umanjuje efekat terapije. Konzumiranje soka od grejpfruta treba izbjegavati u toku terapije tabletama losartan/hidrohlortiazid.

Hidrohlortiazid

Kada se daju istovremeno, sljedeći ljekovi mogu imati interakciju s tiazidnim diureticima:

Alkohol, barbiturati, narkotici ili antidepresivi:

Može doći do pojačanja ortostatske hipotenzije.

Antidijabetički ljekovi (oralni ljekovi i insulin):

Budući da liječenje tiazidima može djelovati na toleranciju glukoze, može biti potrebno prilagođavanje doziranja antidijabetičkih ljekova. Metformin se mora primjenjivati s oprezom jer postoji rizik od laktatne acidoze izazvane mogućom funkcionalnom bubrežnom insuficijencijom povezanom s hidrohlortiazidom.

Ostali antihipertenzivn ljekovi

Aditivni efekat.

Smole holestiramina i holestipola

U prisustvu anjonskih izmjenjivačkih smola resorpcija hidrohlortiazida je smanjena. Pojedinačna doza holestiramina, odnosno holestipola, veže hidrohlortiazid i redukuje njegovu resorpciju iz gastrointestinalnog trakta do 85, odnosno 43 procenta.

Kortikosteroidi, ACTH

Pojačani gubitak elektrolita, naročito hipokalemija.

Vazokonstriktori (npr. adrenalin)

Mogući smanjeni odgovor na vazokonstriktore, ali ne u značajnoj mjeri koja bi ograničila njihovu upotrebu.

Koštanomišićni relaksansi, nedepolarizirajući (npr. tubokurarin)

Moguća veća reaktivnost na mišićne relaksanse.

Litijum

Diuretici smanjuju bubrežni klirens litijuma te uzrokuju visok rizik od toksičnosti litijuma; istovremena upotreba se ne preporučuje.

Ljekovi koji se upotrebljavaju u liječenju gihta (probenecid, sulfinpirazon i alopurinol)

Prilagođavanje doziranja urikozuričnih ljekova može biti potrebno jer hidrohlortiazid može povećati nivo mokraćne kisjeline u serumu, pa može biti potrebno povećanje u doziranju probenecida ili sulfinpirazona. Istovremeno davanje tiazida može pojačati reakcije preosjetljivosti na alopurinol.

Antiholinergički ljekovi (npr. atropin, biperidin)

Povećanje bioraspoloživosti tiazidnih diuretika smanjivanjem gastrointestinalne pokretljivosti i brzine pražnjenja želuca.

Citostatici (npr. ciklofosfamid, metotreksat)

Tiazidi mogu smanjiti bubrežnu ekskreciju citotoksičnih ljekova i pojačati njihov mijelosupresivni efekat.

Salicilati

U slučaju visokih doza salicilata, hidrohlortiazid može pojačati toksični efekat salicilata na centralni nervni sistem.

Metildopa

Opisani su izolovani slučajevi hemolitičke anemije koja se pojavila pri istovremenoj upotrebi hidrohlortiazida i metildope.

Ciklosporin

Istovremeno liječenje ciklosporinom može povećati rizik od pojave hiperurikemije i komplikacija koje se javljaju kod gihta.

Glikozidi digitalisa

Tiazidima indukovana hipokalemija ili hipomagnezemija može dovesti do nastanka srčane aritmije uzrokovane digitalisom.

Ljekovi na koje utiču poremećaji kalijuma u serumu

Povremeno praćenje kalijuma u serumu i EKG preporučuje se kad se losartan/hidrohlortiazid primjenjuje s ljekovima na koje utiču poremećaji nivoa kalijuma u serumu (npr. glikozidi digitalisa i antiaritmici) i sa sljedećim ljekovima navedenim niže (uključujući neke antiaritmike) koji indukuju torsade de pointes (ventrikularna tahikardija), jer je hipokalemija predisponirajući faktor za torsade de pointes (ventrikularnu tahikardiju):

• Antiaritmici Ia grupe (npr. hinidin, hidrohinidin, dizopiramid).
• Antiaritmici III grupe (npr. amjodaron, sotalol, dofetilid, ibutilid).
• Neki antipsihotici (npr. tioridazin, hlorpromazin, levomepromazin, trifluoperazin, ciamemazin, sulpirid, sultoprid, amisulprid, tiaprid, pimozid, haloperidol, droperidol).
• Ostali (npr. bepridil, cisaprid, difemanil, eritromicin IV, halofantrin, mizolastin, pentamidin, terfenadin, vinkamin IV).

Kalcijumove soli

Tiazidni diuretici mogu povećati nivo kalcijuma u serumu smanjivanjem njegovog izlučivanja. Ako dodaci kalcijuma moraju biti propisani, potrebno je pratiti nivo kalcijuma u serumu i zato prilagoditi doziranje kalcijuma.

Interakcije s laboratorijskim testovima

Zbog svog uticaja na metabolizam kalcijuma, tiazidi mogu interferirati s testovima na funkciju paratiroidne žlijezde (pogledajte dio 4.4).

Karbamazepin

Rizik od simptomatske hiponatremije. Zahtijeva se kliničko i biološko praćenje.

Jodna kontrastna sredstva

U slučaju diuretikom izazvane dehidracije postoji povećan rizik od akutne bubrežne insuficijencije, naročito uz visoke doze sredstava koje sadrže jod.

Prije primjene pacijente treba rehidrirati.

Amfotericin B (parenteralni), kortikosteroidi, ACTH, kontaktni laksativi ili glicirizin (nalazi se u sladiću)

Hidrohlortiazid može intenzivirati poremećaj ravnoteže elektrolita, naročito hipokalemiju.

Trudnoća

Antagonisti angiotensin II Receptora (AIIRAs)

Upotreba AIIRAs se ne preporučuje tokom prvog trimestra trudnoće (vidjeti dio 4.4). Upotreba AIIRAs je kontraindikovana tokom drugog i trećeg trimestra trudnoće (vidjeti djelove 4.3 i 4.4).

Iako epidemiološki dokazi koji se odnose na rizik od teratogenosti nakon izlaganja ACE inhibitorima tokom prvog trimestra trudnoće još nijesu potpuno potvrđeni, malo povećanje rizika ne može se isključiti. Uprkos tome što ne postoje kontrolisani epidemiološki podaci o riziku primjene antagonista angiotenzin II receptora (AIIRAs), slični rizici mogu postojati za ovu vrstu ljekova. Osim ako je kontinuirano liječenje pomoću AIIRA nužno, pacijentkinje koje planiraju trudnoću treba prevesti na drugu antihipertenzivnu terapiju lijekom koji ima potvrđen bezbjednosni profil kod upotrebe u trudnoći. Kada se utvrdi trudnoća, liječenje sa AIIRAs mora biti odmah prekinuto, i ako je to prikladno, započeti alternativno liječenje.

Izloženost AIIRA tokom drugog i trećeg trimestra poznato je da pokazuje humanu fetotoksičnost (smanjena bubrežna funkcija, oligohidramnion, zaostajanje u osifikaciji lobanje) i neonatalnu toksičnost (insuficijencija bubrega, hipotenzija, hiperkalemija) (pogledajte dio 5.3).

Ukoliko je došlo do izlaganja ljekovima iz klase AIIRA tokom drugog trimestra trudnoće, preporučuje se ultrazvučna kontrola bubrežne funkcije i lobanje.

Odojčad čije su majke uzimale AIIRA potrebno je brižno pratiti zbog hipotenzije (pogledajte djelove 4.3 i 4.4).

Hidrohlortiazid

Iskustva s hidrohlortiazidom tokom trudnoće su ograničena, naročito tokom prvog trimestra. Studije na životinjama su nedovoljne.

Hidrohlortiazid prolazi kroz placentu. Na osnovu farmakološkog mehanizma djelovanja hidrohlortiazida, njegova upotreba tokom drugog i trećeg trimestra može oslabiti feto-placentarnu perfuziju te može izazvati fetalne i neonatalne efekte poput ikterusa, poremećaja ravnoteže elektrolita i trombocitopenije.

Hidrohlortiazid se ne smije upotrebljavati za gestacijski edem, gestacijsku hipertenziju ili preeklampsiju zbog rizika od smanjenog volumena plazme i placentarne hipoperfuzije, bez korisnog efekta na tok bolesti.

Hidrohlortiazid se ne smije upotrebljavati za esencijalnu hipertenziju kod trudnih žena, osim u rijetkim situacijama kada se ne može primijeniti drugačije liječenje.

Dojenje

Antagonisti angiotensin II Receptora (AIIRAs)

Budući da na raspolaganju nema informacija u vezi upotrebe Lorista H i Lorista HD tokom dojenja, Lorista H i Lorista HD se ne preporučuju tokom dojenja, prednost se daje drugom lijeku s bolje potvrđenim profilom bezbjednosti tokom dojenja, naročito kod dojenja novorođenčeta ili prerano rođenog odojčeta.

Hidrohlortiazid

Hidrohlortiazid se izlučuje u humano mlijeko u malim količinama. Visoke doze tiazida koje uzrokuju jaku diurezu mogu inhibirati stvaranje mlijeka. Primjena Lorista H i Lorista HD tokom dojenja se ne preporučuje. Ukoliko je ljekove LoristaH i Lorista HD potrebno primijeniti tokom dojenja doze treba da budu što je moguće niže.

Iako nijesu sprovedena ispitivanja uticaja na sposobnost vožnje motornih vozila i upravljanja mašinama, prilikom vožnje vozilom ili upravljanja mašinom treba imati na umu da kod antihipertenzivnog liječenja povremeno može doći do vrtoglavice ili pospanosti, posebno na početku liječenja ili kada je povećana doza.

Niže nabrojana neželjena dejstva razvrstana su prema djelovanju na sistem organa i učestalost, primjenjujući sljedeću konvenciju:

Veoma često: ≥ 1/10

Često: ≥ 1/100, < 1/10

Povremeno: ≥ 1/1,000, < 1/100

Rijetko: ≥ 1/10.000, < 1/1.000

Veoma rijetko: < 1/10.000

Nepoznato: ne može se procijeniti iz raspoloživih podataka.

U kliničkim ispitivanjima s losartan kalijumom i hidrohlortiazidom nijesu primijećena neželjena dejstva specifična za ovu kombinaciju ljekova. Neželjena dejstva su ograničena na ona koja su ranije primijećena kod primjene losartan kalijuma i/ili hidrohlortiazida.

U kontrolisanim kliničkim ispitivanjima za esencijalnu hipertenziju, jedino neželjeno dejstvo prijavljeno u vezi s aktivnom supstancom s incidencom većom nego placebo kod 1% ili više pacijenata liječenih losartanom i hidrohlortiazidom, bila je vrtoglavica.

Pored ovih efekata, postoje neželjena dejstva koja su prijavljena nakon stavljanja lijeka u promet:

Hepatobilijarni poremećaji

Rijetko: Hepatitis

Ispitivanja

Rijetko: Hiperkalemija, porast ALT

Dodatna neželjena dejstva koja su primijećena uz jednu od pojedinačnih komponenti i potencijalna su neželjena dejstva pri primjeni losartan kalijum/hidrohlortiazida su sljedeća:

Losartan

Sljedeća neželjena dejstva su prijavljena nakon primjene losartana u kliničkim ispitivanjima i nakon stavljanja u promet:

Poremećaji krvi i limfnog sistema

Povremeno: Anemija, Henoch-Schönleinova purpura, ekhimoza, hemoliza

Nepoznato: Trombocitopenija

Srčani poremećaji

Povremeno: Hipotenzija, ortostatska hipotenzija, sternalgija, angina pektoris, AV blok II stepena, cerebrovaskularni događaj, infarkt miokarda, palpitacija, aritmije (atrijalna fibrilacija, sinus bradikardija, tahikardija, ventrikularna tahikardija, ventrikularna fibrilacija).

Poremećaji uha i labirinta

Povremeno: Vertigo, tinitus

Poremećaji oka

Povremeno: Zamućenje vida, osjećaj peckanja/bodenja u oku, konjunktivitis, smanjenje oštrine vida

Poremećaji gastrointestinalnog sistema

Često: Abdominalna bol, mučnina, dijareja, dispepsija

Povremeno: Konstipacija, dentalna bol, suva usta, flatulencija, gastritis, povraćanje, opstipacija

Nepoznato: Pankreatitis

Opšti poremećaji i reakcije na mjestu primjene

Često: Astenija, umor, bol u grudima

Povremeno: Edem lica, edem, groznica

Nepoznato: Simptomi slični gripu, slabost

Hepatobilijarne bolesti

Nepoznato: Abnormalnosti jetrene funkcije

Poremećaji imunološkog sistema

Rijetko: Preosjetljivost: Anafilaktička reakcija; angioedem, uključujući oticanje grkljana i glotisa koji uzrokuje opstrukciju disajnih puteva i/ili oticanje lica, usana, ždrijela i/ili jezika (kod pojedinih pacijenata angioedem je prijavljen u prošlosti prilikom primjene drugih ljekova, uključujući ACE inhibitore)

Poremećaji metabolizma i ishrane

Povremeno: Anoreksija, giht

Poremećaji mišićnokoštanog i vezivnog tkiva

Često: Mišićni grčevi, bol u leđima, bol u nozi, mialgija

Povremeno: Bol u ruci, oticanje zglobova, bol u koljenu, mišićnokoštana bol, bol u ramenu, ukočenost, artralgija,

artritis, koksalgija, fibromialgija, mišićna slabost

Nepoznato: Rabdomioliza

Poremećaji nervnog sistema

Često: glavobolja, vrtoglavica

Povremeno: Nervoza, parestezija, periferna neuropatija, tremor, migrena, sinkopa

Nepoznato: Disgeuzija

Psihijatrijski poremećaji

Često: Nesanica

Povremeno: Anksioznost, anksiozni poremećaj, panični poremećaj, konfuzija, depresija, abnormalni snovi, poremećaj spavanja, somnolencija, smanjena mogućnost pamćenja

Poremećaji bubrega i urinarnog trakta

Često: Oštećenje bubrega, bubrežna insuficijencija

Povremeno: Nokturija, učestalo mokrenje, infekcija urinarnog trakta

Poremećaji reproduktivnog sisteme i dojki

Povremeno: Smanjen libido, erektilna disfunkcija/ impotencija

Respiratorne, torakalni i medijastinalni poremećaji

Često: Kašalj, infekcija gornjeg respiratornog trakta, kongestija nosa, sinusitis, bolest sinusa

Povremeno: Nelagodnost u grlu, faringitis, laringitis, dispneja, bronhitis, epistaksa, rinitis, respiratorna kongestija

Poremećaji kože i subkutanog tkiva

Povremeno: Alopecija, dermatitis, suva koža, eritem, navala crvenila, fotosenzitivnost, pruritus, osip, urtikarija, znojenje

Vaskularni poremećaji

Povremeno: Vaskulitis

Nepoznato: Dozno zavisni ortostatski efekti

Ispitivanja

Često: Hiperkalemija, blago sniženje hematokrita i hemoglobina, hipoglikemija

Povremeno: Blago povećanje serumskih nivoa uree i kreatinina

Veoma rijetko: Povećanje jetrenih enzima i bilirubina

Nepoznato: Hiponatremija

Hidrohlortiazid

Neoplazme - benigne, maligne i neodređene (uključujući ciste i polipe)

Nepoznato: nemelanomski karcinom kože (bazocelularni karcinom i planocelularni karcinom)1

Poremećaji krvi i limfnog sistema

Povremeno: Agranulocitoza, aplastična anemija, hemolitička anemija, leukopenija, purpura, trombocitopenija

Poremećaji imunološkog sistema

Rijetko: Anafilaktička reakcija

Poremećaji metabolizma i ishrane

Povremeno: Anoreksija, hiperglikemija, hiperurikemija, hipokalemija, hiponatremija

Psihijatrijski poremećaji

Povremeno: Nesanica

Poremećaji nervnog sistema

Često: Cefalalgija

Očni poremećaji

Povremeno: Prolazno zamućenje vida, ksantopsija

Nepoznato: Horoidalna efuzija, akutna miopija, akutni glaukom zatvorenog ugla

Vaskularni poremećaji

Povremeno: Nekrotizirajući angitis (vaskulitis, kožni vaskulitis)

Respiratorni, torakalni i medijastinalni poremećaji

Povremeno: Respiratorni poremećaji uključujući pneumonitis i pulmonalni edem

Veoma rijetko: Akutni respiratorni distres sindrom (ARDS) (vidjeti dio 4.4)

Gastrointestinalni poremećaji

Povremeno: Sijaloadenitis, spazmi, iritacija želuca, mučnina, povraćanje, dijareja, konstipacija

Hepatobilijarni poremećaji

Povremeno: Ikterus (intrahepatična holestaza), pankreatitis

Poremećaji kože i subkutanog tkiva

Povremeno: Fotosenzitivnost, urtikarija, toksična epidermalna nekroliza

Nepoznato: Kožni eritemski lupus

Poremećaji mišićnokoštanog i vezivnog tkiva

Povremeno: Mišićni grčevi

Poremećaji bubrega i urinarnog trakta

Povremeno: Glikozurija, intersticijalni nefritis, bubrežna disfunkcija, insuficijencija bubrega

Opšti poremećaji i reakcije na mjestu primjene

Povremeno: Groznica, vrtoglavica

Opis odabranih neželjenih reakcija

1Nemelanomski karcinom kože: Na osnovu dostupnih podataka iz epidemioloških studija, između hidrohlortiazida i nemelanomskog karcinoma kože (NMSC) primijećena je povezanost zavisna od kumulativne doze (vidjeti i djelove 4.4 i 5.1).

Prijavljivanje sumnji na neželjena dejstva

Prijavljivanje neželjenih dejstava nakon dobijanja dozvole je od velikog značaja jer obezbjeđuje kontinuirano praćenje odnosa korist/rizik primjene lijeka. Zdravstveni radnici treba da prijave svaku sumnju na neželjeno dejstvo ovog lijeka Institutu za ljekove i medicinska sredstva (CInMED):

Institut za ljekove i medicinska sredstva

Odjeljenje za farmakovigilancu

Bulevar Ivana Crnojevića 64a, 81000 Podgorica

tel: +382 (0) 20 310 280

fax: +382 (0) 20 310 581

putem IS zdravstvene zaštite

QR kod za online prijavu sumnje na neželjeno dejstvo lijeka:

Nema posebnih informacija o liječenju predoziranja losartan/hidrohlortiazid tabletama. Liječenje je simptomatsko i suportivno. Terapiju losartan/hidrohlortiazidom treba prekinuti, a pacijenta pomno pratiti. Predložene mjere obuhvataju podsticanje povraćanja ako je do ingestije došlo prije kratkog vremena i korekcije dehidracije, disbalansa elektrolita, hepatične kome i hipotenzije utvrđenim postupcima.

Losartan

U vezi s predoziranjem kod ljudi dostupni su samo ograničeni podaci. Najčešći pokazatelji predoziranja bili bi hipotenzija i tahikardija; bradikardija može nastati zbog parasimpatičke (vagusne) stimulacije. Ako se pojavi simptomatska hipotenzija potrebno je suportivno liječenje.

Niti losartan niti aktivni metaboliti ne mogu se ukloniti hemodijalizom.

Hidrohlortiazid

Najčešće primijećeni znakovi i simptomi su oni uzrokovani smanjenjem elektrolita (hipokalemija, hipohloremija, hiponatremija) i dehidratacija zbog pretjerane diureze. Ako se daje i digitalis, hipokalemija može pojačati srčane aritmije.

Još nije utvrđen stepen do kojeg se hidrohlortiazid uklanja hemodijalizom.

Farmakoterapijska grupa:

antagonisti angiotenzina II i diuretici

ATC kod:

C09DA01

Losartan-Hidrohlortiazid

Ustanovljeno je da komponente kombinacije losartan/hidrohlortiazid imaju aditivni efekat na snižavanje krvnog pritiska, tj. redukuju krvni pritisak u većoj mjeri u odnosu na pojedinačne komponente. Smatra se da je taj efekat rezultat komplementarnog djelovanja obije komponente. Nadalje, kao rezultat njegovog diuretskog djelovanja, hidrohlortiazid povećava aktivnost renina u plazmi, povećava sekreciju aldosterona, smanjuje kalijum u serumu i povećava nivo angiotenzina II. Davanje losartana blokira sva fiziološki relevantna djelovanja angiotenzina II te pomoću inhibicije aldosterona može smanjiti gubitak kalijuma povezan s diureticima.

Losartan je pokazao blag i prolazan urikozurični efekat. Budući da je hidrohlortiazid pokazao da može izazvati skromno povećanje mokraćne kisjeline, kombinacija losartana i hidrohlortiazida ima težnju da smanjuje diureticima izazvanu hiperurikemiju.

Antihipertenzivni efekat kombinacije losartan/hidrohlortiazid neprekidan je kroz period od 24 sata. U kliničkim ispitivanjima koja su trajala najmanje godinu dana, antihipertenzivni efekat je održavan kontinuiranom terapijom. Uprkos značajnom sniženju krvnog pritiska, davanje kombinacije losartan/hidrohlortiazid nije imalo klinički značajan efekat na srčanu frekvenciju. U kliničkim ispitivanjima, nakon 12 nedelja liječenja losartanom 50 mg + hidrohlortiazidom 12,5 mg, dijastolni pritisak u sjedećem položaju bio je redukovan u prosjeku do 13,2 mmHG.

Kombinacija losartan + hidrohlortiazid je efikasna u redukovanju krvnog pritiska u muškaraca i žena, pripadnika crne rase i onih koji to nijesu, kod mlađih (<65 godina) i starijih (≥65 godina) te je efikasna kod svih stepena hipertenzije.

Losartan

Losartan je oralni sintetski antagonist angiotenzin II receptora (tip AT1). Angiotenzin II je glavni hormon sistema renin-angiotenzin i predstavlja važan patofiziološki parametar u hipertenziji. Angiotenzin II je snažan vazokonstriktor koji se vezuje za AT1 receptore koji se nalaze u nekoliko vrsta tkiva (npr. glatkim mišićima krvnih sudova, nadbubrežnoj žlijezdi, bubrezima i srcu), i odgovoran je za nekoliko značajnih bioloških aktivnosti, uključujući vazokonstrikciju i oslobađanje aldosterona. Angiotenzin II takođe stimuliše proliferaciju glatkih mišićnih ćelija.

Losartan selektivno blokira AT1 receptore. In vitro i in vivo, losartan i njegovi farmakološki aktivni metabolit karboksilne kisjeline E-3174, blokiraju sve fiziološki značajne aktivnosti angiotenzina II, bez obzira na porijeklo ili put sinteze.

Losartan ne djeluje agonistički i ne blokira druge hormonske receptore ili jonske kanale koji su važni za kardiovaskularnu regulaciju. Osim toga, losartan ne inhibira ACE (kinazu II), enzim koji razgrađuje bradikinin. Zbog ove osobine, ne dolazi do pogoršanja neželjenih dejstava koja nastaju zbog bradikinina.

Prilikom davanja losartana, uklanjanjem negativne povratne sprege angiotenzina II na sekreciju renina, dolazi do porasta aktivnosti renina u plazmi (PRA). Povećanje PRA dovodi do povećanja koncentracije angiotenzina II u plazmi. Uprkos ovim porastima, i dalje je prisutno antihipertenzivno dejstvo i smanjenje koncentracije aldosterona u plazmi, ukazujući na kvalitetnu blokadu angiotenzin II receptora. Nakon prekidanja terapije losartanom, vrijednosti PRA i angiotenzina II se u naredna tri dana vraćaju na početni nivo.

Losartan i njegov aktivni metabolit imaju daleko veći afinitet prema AT1 receptorima nego prema AT2 receptorima. Aktivni metabolit je 10 do 40 puta aktivniji od losartana, kada se porede težine jednog i drugog.

U ispitivanju specifično dizajniranom za procjenu učestalosti kašlja kod pacijenata liječenih losartanom u poređenju sa pacijentima liječenim ACE inhibitorima, učestalost kašlja prijavljenog kod pacijenata koji su primali losartan ili hidrohlortiazid bila je slična i značajno manja nego kod pacijenata koji su primali ACE inhibitor. Dodatno, u sveukupnoj analizi 16 dvostruko-slijepih kliničkih ispitivanja na 4131 pacijenta, učestalost spontano prijavljenog kašlja kod pacijenata liječenih losartanom bila je slična (3,1%) onoj kod pacijenata liječenih placebom (2,6%) ili hidrohlortiazidom (4,1%), dok je učestalost uz ACE inhibitore bila 8,8%.

Kod nedijabetičkih hipertenzivnih pacijenata s proteinurijom, davanje losartan kalijuma značajno redukuje proteinuriju, ekskreciju frakcija albumina i IgG. Losartan održava stepen glomerularne filtracije i redukuje filtraciju frakcija. Generalno, losartan uzrokuje smanjivanje mokraćne kisjeline u serumu (obično <0.4 mg/dL) koje je trajno u hroničnom liječenju.

Losartan nema efekat na autonomne reflekse, a nema ni trajan efekat na norepinefrin u plazmi.

Kod pacijenata s insuficijencijom lijeve komore, doze losartana od 25 mg i 50 mg izazvale su pozitivne hemodinamske i neurohormonalne efekte koji se karakterišu povećanjem srčanog indeksa i smanjivanjem pritiska u plućnim kapilarima, sistemskog vaskularnog otpora, srednjeg sistolnog arterijskog pritiska i srčane frekvencije te redukcijom u cirkulacijskom nivou aldosterona i norepinefrina. Pojava hipotenzije bila je kod tih pacijenata sa srčanom insuficijencijom, zavisna od doze.

Ispitivanja hipertenzije

U kontrolisanim kliničkim studijama kod pacijenata sa blagom do umjerenom primarnom esencijalnom hipertenzijom, terapija losartanom, jednom dnevno, dovodi do pojave statistički značajnog smanjenja sistolnog i dijastolnog krvnog pritiska. Mjerenje krvnog pritiska 24 sata nakon primjene doze u odnosu na 5-6 sati nakon doziranja, pokazala su relativno ujednačeno smanjenje krvnog pritiska tokom 24 sata; prirodni diurnalni ritam je bio očuvan. Smanjenje krvnog pritiska na kraju intervala doziranja iznosilo je približno 70-80% od vrijednosti zapažene 5-6 sati nakon doziranja.

Prekid davanja losartana kod hipertenzivnih pacijenata nije doveo do nagle ponovne pojave povišenog krvnog pritiska (rebound efekat). Uprkos značajnom smanjenju krvnog pritiska, losartan nije pokazao klinički značajno smanjenje srčane frekvencije.

Losartan je podjednako efikasan kod muškaraca i kod žena, kao i kod mlađih (ispod 65 godina) i starijih pacijenata koji boluju od hipertenzije.

LIFE Ispitivanje

Kliničko ispitivanje LIFE (eng. Losartan Intervention For Endpoint reduction in hypertension) je randomizovano, trostruko slijepo, aktivno kontrolisano ispitivanje koje je izvedeno na 9.193 pacijenata koji boluju od hipertenzije – starosti od 55 do 80 godina, sa EKG potvrđenom hipertrofijom lijeve komore. Pacijenti su randomizovani u dvije grupe od kojih je jedna primala losartan od 50 mg, a druga atenolol od 50 mg jednom dnevno. Ukoliko željena vrijednost krvnog pritiska (< 140/90 mmHg) nije dostignuta, najprije je u terapiju uključen hidrohlortiazid (12,5 mg), a ukoliko je bilo potrebno, doze losartana ili atenolola su povećane na 100 mg jednom dnevno. Ukoliko je bilo potrebe drugi antihipertenzivi, osim ACE inhibitora, angiotenzin II antagonista ili beta blokatora su uključeni u terapiju, kako bi se postigla željena vrijednost krvnog pritiska.

Prosječno vrijeme praćenja bilo je 4,8 godina.

Primarni parametar posmatranja (ishod) bio je kombinovani kardiovaskularni morbiditet i mortalitet, što je mjereno smanjenjem kombinovane incidence smrti od kardiovaskularnih bolesti, srčanog udara i infarkta miokarda. Značajno je smanjena vrijednost krvnog pritiska, i u obje grupe je bila slična. Terapija losartanom je kod pacijenata kod kojih je na kraju postignut primarni kombinovani ishod, uzrokovala smanjenje rizika za 13,0% (p=0,021, 95 % interval pouzdanosti 0,77-0,98) u poređenju sa pacijentima koji su primali atenolol. Do ovoga je došlo uglavnom zbog smanjenja incidence moždanog udara. Terapija losartanom dovela je do smanjenja rizika od moždanog udara za 25% u odnosu na pacijente koji su primali atenolol (p=0,001 95% interval pouzdanosti 0,63-0,89). Stopa smrtnih ishoda zbog kardiovaskularnih bolesti i infarkta miokarda nije se značajno razlikovala među grupama pacijenata koje su bile na terapiji.

Dvostruka blokada renin-angiotenzin-aldosteron sistem (RAAS)

U dva velika, randomizovana, kontrolisana ispitivanja (ONTARGET (eng. ONgoing Telmisartan Alone and in combination with Ramipril Global Endpoint Trial) i VA NEPHRON-D (eng. The Veterans Affairs Nephropathy in Diabetes)) ispitivana je primjena kombinacije ACE inhibitora i antagoniste angiotenzina II receptora.

ONTARGET je bilo ispitivanje sprovedeno kod pacijenata sa kardiovaskularnim ili cerebrovaskularnim oboljenjem u anamnezi ili dijabetes melitusom tip 2 i dokazom o oštećenju ciljnih organa. VA NEPHRON-D je bilo ispitivanje kod pacijenata sa dijabetes melitusom tip 2 i dijabetesnom nefropatijom.

Ova ispitivanja nijesu pokazale značajan koristan efekat na renalni i/ili kardiovaskularni ishod i mortalitet, dok je registrovan povećani rizik od nastanka hiperkalemije, akutnog oštećenja bubrega i/ili hipotenzije u odnosu na monoterapiju. Imajući u vidu slične farmakodinamske osobine, ovi rezultati su takođe relevantni i za druge ACE inhibitore i antagoniste angiotenzin II receptora.

ACE inhibitore i antagoniste receptora angiotenzina II, prema tome, ne treba primjenjivati istovremeno kod pacijenata sa dijabetesnom nefropatijom.

ALTITUDE (eng. Aliskiren Trial In Type 2 Diabetes Using Cardiovascular and Renal Disease Endpoints) je bilo ispitivanje dizajnirano da testira korist od dodavanja aliskirena standardnoj terapiji koja se sastoji od primjene ACE inhibitora ili antagoniste angiotenzin II receptora kod pacijenata sa dijabetes melitusom tip 2 i hroničnim oboljenjem bubrega, kardiovaskularnim oboljenjem ili i jednim i drugim. Ispitivanje je prekinuto ranije zbog povećanog rizika od neželjenih ishoda. Smrt od kardiovaskularnih uzroka i moždani udar su bili numerički učestaliji u grupi na aliskirenu nego u placebo grupi, a neželjeni događaji i ozbiljni neželjeni događaji od značaja (hiperkalijemija, hipotenzija i renalna disfunkcija) su bili češće prijavljeni u grupi na aliskirenu u odnosu na placebo grupu.

Hidrohlortiazid

Hidrohlortiazid je tiazidni diuretik. Mehanizam antihipertenzivnog efekta tiazidnih diuretika nije potpuno poznat. Tiazidi djeluju na bubrežni tubularni mehanizam reapsorpcije elektrolita, direktno povećavajući izlučivanje natrijuma i hlorida u aproksimativno ekvivalentnim količinama. Diuretsko djelovanje hidrohlortiazida smanjuje volumen plazme, povećava aktivnost renina u plazmi te povećava sekreciju aldosterona, s posljedičnim povećanjem gubitka kalijuma i bikarbonata iz mokraće i smanjivanjem kalijuma u serumu. Angiotenzin II je posrednik u vezi renin-aldosteron i zbog toga istovremeno davanje antagonista angiotenzin II receptora teži poništenju gubitka kalijuma povezanog s tiazidnim diureticima.

Nakon oralne primjene, diureza počinje unutar 2 sata, vrhunac se dostiže za oko 4 sata i traje oko 6 do 12 sati, a antihipertenzivni efekat traje do 24 sata.

Nemelanomski karcinom kože

Na osnovu dostupnih podataka iz epidemioloških studija, između hidrohlortiazida i nemelanomskog karcinoma kože (NMSC) primijećena je povezanost zavisna od kumulativne doze. Jedna studija uključila je populaciju koja se sastojala od 71.533 slučaja bazocelularnog karcinoma (BCC) i 8.629 slučajeva planocelularnog karcinoma (SCC), usklađenih sa 1.430.833, odnosno 172.462 kontrole u populaciji. Velika upotreba hidrohlortiazida (≥50.000 mg kumulativno) bila je povezana sa prilagođenim OR od 1,29 (95% CI: 1,23-1,35) za BCC i 3,98 (95% CI: 3,68-4,31) za SCC. Primijećena je jasna povezanost odgovora i kumulativne doze i za BCC i za SCC. Druga studija pokazala je moguću povezanost između karcinoma usana (SCC) i izlaganja hidrohlortiazidu: 633 slučaja karcinoma usana usklađeno je sa 63.067 kontrola u populaciji, primjenom strategije uzorkovanja iz rizične grupe (eng. risk-set sampling). Pokazana je povezanost odgovora i kumulativne doze sa prilagođenim OR 2,1 (95% CI: 1,7-2,6) sa povećanjem na OR 3,9 (3,0-4,9) za veliku upotrebu hidrohlortiazida (~25.000 mg) i na OR 7,7 (5,7-10,5) za najvišu kumulativnu dozu (~100.000 mg) (vidjeti dio 4.4).

Resorpcija

Losartan

Nakon oralnog uzimanja, losartan se dobro resorbuje i podliježe metabolizmu prvog prolaza, formirajući aktivni metabolit karboksilne kisjeline i druge inaktivne metabolite. Sistemska bioraspoloživost tableta losartana je oko 33%. Losartan dostiže svoju maksimalnu koncentraciju tokom 1 sata, a njegov aktivni metabolit tokom 3-4 sata. Ne postoji klinički značajan efekat na profil koncentracije losartana u plazmi kad se lijek daje sa standardnom hranom.

Distribucija

Losartan

Preko 99% losartana i njegovog aktivnog metabolita vezuje se za proteine plazme, uglavnom za albumin. Volumen distribucije losartana iznosi oko 34 l.

Istraživanja na pacovima su pokazala da losartan veoma slabo prolazi (ako uopšte i prolazi) kroz hematoencefalnu barijeru.

Hidrohlortiazid

Hidrohlortiazid prolazi kroz placentarnu barijeru ali ne prolazi krvno-moždanu barijeru. Izlučuje se u mlijeku.

Biotransformacija

Losartan

Oko 14% intravenske ili oralne doze losartana se konvertuje u njegov aktivni metabolit. Prateći oralnu i intravensku primjenu radioaktivno obilježenog 14C-losartan kalijuma, radioaktivnost u plazmi je primarno porijeklom od losartana i njegovog aktivnog metabolita. Minimalna konverzija losartana u njegov aktivni metabolit može se uočiti u približno 1% ispitanika.

Osim aktivnog metabolita, nastaju i neaktivni metaboliti, uključujući dva najvažnija metabolita koji nastaju hidroksilacijom butil grupe bočnog lanca i manje važan metabolit, N-2 tetrazol glukuronid.

Eliminacija

Losartan

Klirens losartana i njegovog aktivnog metabolita iz plazme je oko 600 ml/min, odnosno 50 ml/min. Bubrežni klirens losartana i njegovog aktivnog metabolita je oko 74 ml/min, odnosno 26 ml/min. Kada se losartan daje oralno, oko 4% doze se ekskretuje nepromijenjeno urinom, a 6% se ekskretuje urinom u obliku aktivnog metabolita. Farmakokinetika losartana i njegovog aktivnog metabolita je linearna kod oralnih doza losartan-kalijuma do 200 mg.

Nakon oralne primjene, koncentracije losartana u plazmi i njegovog aktivnog metabolita opadaju polieksponencijalno sa poluvremenom eliminacije od 2 sata za losartan, odnosno 6 do 9 sati za njegov aktivni metabolit. Tokom doziranja od 100 mg jednom dnevno, nije zabilježeno značajno nakupljanje losartana i njegovog aktivnog metabolita u plazmi.

I bilijarna i urinarna ekskrecija učestvuju u eliminaciji losartana i njegovih metabolita. Nakon oralnog davanja radioaktivno obilježenog 14C-losartana, kod ljudi, oko 35% radioaktivnosti se javlja u urinu i 58% u fecesu.

Hidrohlortiazid

Hidrohlortiazid se ne metaboliše ali se brzo eliminiše preko bubrega. Kada je nivo u plazmi praćen barem 24 sata, poluvrijeme eliminacije u plazmi variralo je od 5,6 do 14,8 sati. Najmanje 61 % oralne doze eliminiše se nepromijenjeno unutar 24 sata.

Karakteristike pacijenata

Losartan-Hidrohlortiazid

Koncentracije losartana i njegovog aktivnog metabolita u plazmi i resorpcija hidrohlortiazida kod starijih hipertenzivnih pacijenata nijesu značajno različite od onih kod mladih hipertenzivnih pacijenata.

Losartan

Nakon oralnog davanja pacijentima s blagom do umjerenom alkoholnom cirozom jetre, koncentracije losartana i njegovog aktivnog metabolita u plazmi bile su 5 puta, odnosno 1,7 puta veće od onih zabilježenih kod mladih muških dobrovoljaca.

Farmakokinetička ispitivanja su pokazala da se površina ispod krive (AUC) losartana kod zdravih muških Japanaca i zdravih muških ispitanika koji nijesu Japanci ne razlikuje. Međutim, AUC metabolita karboksilne kiseline E-3174 se razlikuje među navedenim grupama, sa oko 1,5 puta većom izloženošću japanskih ispitanika u odnosu na ispitanike koji nijesu Japanci. Klinički značaj ovih rezultata nije poznat.

Niti losartan niti njegov aktivni metabolit ne mogu se ukloniti hemodijalizom.

Pretklinički podaci ne ukazuju da postoji posebna opasnost za ljude na osnovu uobičajenih farmakoloških i genotoksičnih studija, kao i na osnovu određivanja karcinogenog potencijala. Toksični potencijal kombinacije losartan/hidrohlortiazid bio je evaluiran studijama hronične toksičnosti u trajanju do 6 mjeseci na pacovima i psima nakon oralnog davanja, a promjene zabilježene u tim studijama sa kombinacijom, uzrokovane su većinom losartanom. Davanje kombinacije losartan/hidrohlortiazida uzrokuje smanjivanje parametara crvenih krvnih ćelija (eritrocita, hemoglobina, hematokrita), porast uree u serumu, smanjivanje težine srca (bez histološke korelacije) i gastrointestinalne promjene (lezije mukozne membrane, ulkuse, erozije, hemoragije).

Nije bilo dokaza teratogenosti kod pacova i zečeva tretiranih kombinacijom losartan/hidrohlortiazid. Fetalna toksičnost kod pacova, dokazana kao lagano povećanje prekomjernih rebara u F1 generaciji, bila je opažena kada su ženke tretirane prije i za vrijeme gestacije. Kao što je opaženo u ispitivanjima samo sa losartanom, neželjena fetalna i neonatalna dejstva, uključujući renalnu toksičnost i fetalnu smrt, opažena su kad su gravidne ženke pacova primale kombinaciju losartan/hidrohlortiazid tokom kasne gestacije i/ili laktacije.

Skrob, preželatinzovani;

Celuloza, mikrokristalna;

Laktoza, monohidrat;

Magnezijum stearat;

Hipromeloza;

Makrogol 4000;

Hinolin žuta boja (E104);

Talk;

Titan dioksid (E171).

Nije primjenljivo.

Lorista H, film tableta: 5 godina.

Lorista HD, film tableta: 5 godina.

Lijek čuvajte van pogleda i domašaja djece.

Lijek čuvajte na temperaturi do 30C u originalnom pakovanju radi zaštite od vlage.

Aluminijum/PVC/PVDC blister: 28 film tableta Lorista H (2 blistera po 14 film tableta), u kutiji.

Aluminijum/PVC/PVDC blister: 28 film tableta Lorista HD (2 blistera po 14 film tableta), u kutiji.

Neupotrijebljeni lijek se uništava u skladu sa važećim propisima.

Lijek Lorista H i Lorista HD su kombinacije antagonista angiotenzin II receptora (losartana) i diuretika (hidrohlortiazid). Angiotenzin II je supstanca koja se proizvodi u tijelu, vezuje se za receptore u krvnim sudovima, te uzrokuje njihovo sužavanje što dovodi do povećanja krvnog pritiska. Losartan sprječava vezivanje angiotenzina II za receptore, što uzrokuje opuštanje krvnih sudova, što zatim snižava i sam krvni pritisak. Hidrohlortiazid djeluje tako što povećava protok vode i soli kroz bubrege. Ovo takođe pomaže u snižavanju krvnog pritiska.

Lijek Lorista H i Lorista HD su indikovani za liječenje esencijalne hipertenzije (visok krvni pritisak).

Šta treba da znate prIJe nego što uzmete lIJek LORISTA H ILI LORISTA HD

Upozorite ljekara ako uzimate druge lijekove, imate neku hroničnu bolest, neki poremećaj metabolizma, preosjetljivi ste na ljekove ili ste imali alergijske reakcije na neke od njih.

Lijek Lorista H ili Lorista HD ne smijete koristiti:

• ako ste alergični (preosjetljivi) na losartan, hidrohlortiazid ili na bilo koji od ostalih sastojaka u ovom lijeku (navedenih u dijelu 6).
• ako ste alergični (preosjetljivi) na ostale derivate sulfonamida (npr. ostale tiazide, neke antibakterijske ljekove kao što je kotrimoksazol, a ako nijeste sigurni upitajte svog ljekara).
• ako imate teško oštećenje funkcije jetre
• ako imate nizak nivo kalijuma, nizak nivo natrijuma ili visok nivo kalcijuma, koji se ne mogu popraviti liječenjem.
• ako bolujete od gihta
• ako ste trudni više od 3 mjeseca (takođe je bolje izbjegavati Loristu H i Loristu HD u ranoj trudnoći (pogledajte dio o trudnoći).
• ako imate teško oštećenje funkcije bubrega ili ako Vaši bubrezi ne stvaraju mokraću.
• ako bolujete od dijabetesa (šećerna bolest) ili imate oštećenu funkciju bubrega i istovremeno primjenjujete lijek aliskiren koji takođe snižava krvni pritisak.

Upozorenja i mjere opreza:

Pričajte sa Vašim doktorom, farmaceutom ili medicinskom sestrom prije uzimanja lijeka Lorista H ili Lorista HD .

Ako osjetite slabljenje vida ili bol u oku. To bi mogli biti simptomi zadržavanja tečnosti u vaskularnom sloju oka (horoidalna efuzija) ili povećanja pritiska u Vašem oku i mogu se pojaviti u roku od nekoliko sati do nekoliko nedjelja od uzimanja lijeka Lorista H i Lorista HD. Ako se ne liječe, može doći do trajnog gubitka vida. Ako ste ranije imali alergiju na penicilin ili na sulfonamide, kod Vas može biti povećan rizik od razvoja takvog stanja.

Morate reći svom ljekaru ako mislite da ste (ili biste mogli biti) trudni. Lijek Lorista H i Lorista HD se ne preporučuju u ranoj trudnoći. Takođe se ne smiju uzimati ako ste trudni više od 3 mjeseca, jer mogu ozbiljno štetiti Vašem djetetu ako se uzimaju u tom periodu razvoja (pogledajte dio o trudnoći).

Obavijestite svog ljekara ili farmaceuta:

• ako ste iskusili teškoće u disanju ili probleme s plućima (uključujući upalu ili tečnost u plućima) nakon primjene hidrohlortiazida u prošlosti. Ukoliko razvijete kratak dah ili teškoće u disanju nakon primjene ovog lijeka, odmah potražite medicinsku pomoć
• ako ste ikada imali oticanje lica, usana, grla ili jezika
• ako uzimate diuretike (ljekove koji povećavaju izlučivanje mokraće)
• ako ste na dijeti s ograničenim unosom soli
• ako imate ili ste imali teška povraćanja i/ili proliv
• ako imate srčanu slabost (insuficijenciju)
• ako imate oštećenje funkcije jetre (pogledajte dio „Lijek Lorista H ili Lorista HD ne smijete koristiti“)
• ako imate sužene arterije u bubrezima (stenoze bubrežnih arterija) ili ako imate samo jedan bubreg koji funkcioniše, te ako ste nedavno imali transplantaciju bubrega
• ako imate suženje arterija (ateroskleroza), anginu pektoris (bol u prsima zbog loše funkcije srca)
• ako imate ‘stenozu aortnog ili mitralnog zaliska’ (suženje srčanih zalistaka) ili ‘hipertrofičnu kardiomiopatiju’ (bolest koja uzrokuje zadebljanje srčanog mišića)
• ako ste dijabetičar (bolujete od šećerne bolesti)
• ako ste imali giht (nakupljanje mokraćne kiseline u zglobovima)
• ako imate ili ste imali stanje alergije, astmu ili stanje koje uzrokuje bol u zglobovima, kožni osip i groznicu (sistemski eritematozni lupus)
• ako imate visok nivo kalcijuma ili nizak nivo kalijuma, te ako ste na dijeti sa ograničenim unosom kalijuma
• ako treba da primite anestetik (čak i kod stomatologa) ili prije operacije, te ako ćete uraditi test kojim se provjerava funkcija paratiroidne žlijezde, morate reći ljekaru ili medicinskom osoblju da uzimate tablete losartan kalijuma i hidrohlortiazida.
• ako ste oboljeli od primarnog hiperaldosteronizma (sindrom povezan s povećanim izlučivanjem hormona aldosterona koji luči nadbubrežna žlijezda, a zbog abnormalnosti same žlijezde)
• ako koristite jedan od sljedećih ljekova za snižavanje krvnog pritiska:
• ACE inhibitor (npr. enalapril, lizinopril, ramipril), posebno ukoliko imate problem sa bubrezima koji je povezan sa dijabetesom.
• Aliskiren

Vaš ljekar može povremeno provjeravati funkciju bubrega, krvni pritisak i količinu elektrolita u krvi (npr. kalijuma). Vidjeti i dio „Lijek Lorista H ili Lorista HD ne smijete koristiti“.

• ako uzimate druge ljekove koji mogu dovesti do povećanja nivoa kalijuma u serumu (vidjeti dio „Primjena drugih ljekova”)
• ukoliko ste imali rak kože ili ako Vam se pojavi neočekivana lezija (promjena) na koži tokom liječenja. Liječenje hidrohlortiazidom, naročito dugotrajna primjena uz visoke doze, može da poveća rizik od nekih vrsta raka kože ili usana (nemelanomski karcinom kože). Zaštitite svoju kožu od izlaganja suncu i UV zracima za vrijeme uzimanja lijeka Lorista H i Lorista HD;

Djeca i adolescenti

S obzirom da ne postoje iskustva u vezi sa upotrebom lijeka Lorista H i Lorista HD kod djece, oni se ne smiju primjenjivati kod djece.

Primjena drugih ljekova

Recite svom ljekaru ili farmaceutu ako uzimate ili ste nedavno uzimali bilo koji lijek, uključujući ljekove koje ste dobili bez recepta.

Obavijestite svog doktora ili farmaceuta ako uzimate dodatke kalijuma, zamjenske soli koje sadrže kalijim, ljekove koji štede kaliumj ili druge ljekove koji mogu povisiti nivo kalijuma u serumu (npr. ljekovi koji sadrže trimetoprim) jer kombinacija s lijekom Lorista H nije preporučljiva.

Diuretici, kao što je hidrohlortiazid koji se nalazi u lijeku Lorista H i Lorista HD, mogu s ostalim ljekovima međusobno djelovati. Preparati koji sadrže litijum ne smiju se uzimati s lijekom Lorista H i Lorista HD bez strogog nadzora ljekara.

Posebne mjere opreza (npr. nalazi krvi) mogu biti potrebni ako uzimate ostale diuretike (ljekove koji povećavaju izlučivanje mokraće), pojedine laksative (ljekove za pražnjenje crijeva), lijekove za liječenje gihta, lijekove za regulaciju srčanog ritma ili lijekove za liječenje šećerne bolesti (oralne ljekove ili inzulin).

Takođe je važno da obavijestite svog ljekara ako uzimate sljedeće ljekove:

• druge lijekove za snižavanje krvnog pritiska,
• steroide,
• ljekove za liječenje raka,
• ljekove protiv bolova,
• ljekove za liječenje gljivičnih infekcija,
• ljekove za liječenje artritisa,
• smole koje se koriste za snižavanje visokog holesterola poput holestiramina,
• ljekove za opuštanje mišića,
• tablete za spavanje,
• opioidne lijekove poput morfina,
• „presorne amine“ poput adrenalina ili druge lijekove iz iste skupine,
• oralne (koji se uzimaju na usta) ljekove za liječenje šećerne bolesti ili inzulin

Vaš ljekar će razmotriti smanjenje doze i/ili preuzimanje drugih mjera opreza ukoliko:

• koristite lijek iz grupe ACE inhibitora ili aliskiren (vidjeti dio „Lijek Lorista H ili Lorista HD ne smijete koristiti “ i dio „Upozorenja i mjere opreza“)

Kada je planirana primjena kontrastnog sredstva s jodom, obavijestite svog ljekara o uzimanju lijeka Lorista H ili Lorista HD.

Uzimanje lijeka Lorista H i Lorista HD sa hranom ili pićem

Ne savjetuje se konzumiranje alkoholnih pića dok uzimate ove ljekove, jer alkohol i lijek Lorista H ili Lorista HD film tablete mogu pojačati međusobne efekte.

Pretjerana količina soli u ishrani može ometati dejstvo ljekova Lorista H i Lorista HD.

Lorista H i Lorista HD film tablete mogu se uzimati sa hranom ili bez nje.

Izbjegavajte konzumiranje soka od grejpfruta dok koristite Lorista H i Lorista HD tablete.

Plodnost, trudnoća i dojenje

Trudnoća

Morate reći ljekaru ako mislite da ste trudni ili ako planirate trudnoću. Ljekar će Vas po pravilu savjetovati da prestanete da uzimate lijek Lorista H i Lorista HD prije nego što zatrudnite ili čim saznate da ste trudni, i savjetovaće Vam da uzimate neki drugi lijek umjesto lijeka Lorista H i Lorista HD. Lijek Lorista H i Lorista HD se ne preporučuje u ranoj trudnoći i ne smije se uzimati ako ste trudni više od 3 mjeseca, zato što u tom stadijumu trudnoće može ozbiljno da naškodi bebi.

Dojenje

Recite svom ljekaru ako dojite ili ako namjeravate da počnete da dojite.

S obzirom da se lijek Lorista H i Lorista HD ne preporučuju kod dojilja, Vaš ljekar može izabrati drugu terapiju za Vas ako želite dojiti, naročito ako je Vaše dijete novorođenče ili je prerano rođeno.

Upotreba kod starijih pacijenata

Lijek Lorista H i Lorista HD djeluju jednako dobro i jednako se dobro podnose kod većine starijih i mlađih odraslih pacijenata. Većini starijih pacijenata potrebna je ista doza kao mlađim pacijentima.

Uticaj lijeka Lorista H i Lorista HD na sposobnost upravljanja vozilima i rukovanje mašinama

Kada započinjete liječenje nemojte obavljati zadatke koji zahtijevaju naročitu pažnju (na primjer voziti automobil ili upravljati opasnim mašinama), sve dok se ne pokaže kako podnosite lijek.

Važne informacije o nekim sastojcima lijeka Lorista H i Lorista HD

Lijek Lorista H i Lorista HD sadrže laktozu. Ako Vam je od strane ljekara rečeno da imate intoleranciju na neke šećere, javite se svom ljekaru prije uzimanja ovog lijeka.

Uvijek uzimajte ovaj lijek tačno onako kako Vam je rekao Vaš ljekar ili farmaceut. Provjerite sa ljekarom ili farmaceutom ako nijeste sigurni kako da koristite ovaj lijek. Vaš ljekar će procijeniti adekvatnu dozu lijeka zavisno od Vašeg stanja i primjene drugih ljekova. Važno je da nastavite primjenu ovog lijeka sve dok ga Vaš ljekar propisuje, radi održavanje kontrole Vašeg krvnog pritiska.

Visok krvni pritisak

Uobičajena doza za većinu pacijenata sa visokim krvnim pritiskom je 1 tableta Loriste H jednom dnevno. Ako je potrebno, ljekar može da poveća dozu na 2 tablete Loriste H jednom dnevno ili na 1 tabletu Loriste HD jednom dnevno. Maksimalna dnevna doza je 2 tablete na dan Loriste H ili 1 tableta dnevno Loriste HD.

Primjena lijeka

Tablete treba progutati cijele s čašom vode.

Ako ste uzeli više lijeka Lorista H ili Lorista HD nego što je trebalo

U slučaju predoziranja, odmah se javite ljekaru kako biste odmah dobili medicinsku pomoć. Predoziranje može uzrokovati pad krvnog pritiska, palpitacije, usporeni puls, promjene u sastavu krvi i dehidraciju.

Ako ste zaboravili da uzmete lijek Lorista H ili Lorista HD

Pokušajte uzimati Loristu H ili Loristu HD svaki dan kako je propisano. Ako ste ipak propustili dozu, ne uzimajte dodatnu dozu, nego samo nastavite uobičajenim rasporedom.

Kao i svi ljekovi i lijek Lorista H ili Lorista HD može izazvati neželjena dejstva, iako se ona ne moraju javiti kod svakoga.

Ako se kod Vas javi nešto od sljedećeg, prekinite uzimati Lorista H ili Lorista HD tablete i odmah obavijestite svog ljekara ili se uputite na odjeljenje hitne pomoći najbliže bolnice:

Ozbiljne alergijske reakcije (osip, svrab, oticanje lica, usana, usta ili grla koje može da dovede do teškoća u gutanju i disanju).

Ovo su ozbiljna ali rijetka neželjena dejstva, koja se mogu javiti kod više od 1 na 10000 pacijenata, a manje od 1 na 1000 pacijenata. Možda Vam je potrebna hitna medicinsku pomoć ili hospitalizacija.

Veoma rijetko (mogu se javiti kod manje od jedne osobe na 10000 pacijenata)

• akutni respiratorni distres sindrom (simptomi uključuju kratak dah, groznicu, slabost i konfuziju).

Ostala neželjena dejstva koja se mogu ispoljiti:

Često (mogu se javiti kod manje od jedne osobe na 10 pacijenata i više od jedne osobe na 100 pacijenata)

• kašalj, infekcija gornjih disajnih puteva, začepljenost nosa, sinusitis, bolest sinusa,
• proliv, abdominalna bol, mučnina, loša probava,
• mišićna bol ili grčevi, bol u nogama, bol u leđima,
• nesanica, glavobolja, vrtoglavica,
• slabost, umor, bol u prsima,
• povećan nivo kalijuma (koji može dovesti do abnormalnog srčanog ritma), smanjenje nivoa hemoglobina,
• promjene u funkciji bubrega, uključujući slabost bubrega
• smanjen nivo šećera u krvi (hipoglikemija).

Povremeno (mogu se javiti kod manje od jedne osobe na 100 pacijenata i više od jedne osobe na 1000 pacijenata)

• anemija, crvene ili smeđkaste mrlje na koži (ponekad posebno na stopalima, nogama, rukama i zadnjici uz bol u zglobu, oticanje dlanova i stopala, te bol u želucu), nastanak modrica, smanjenje broja bijelih krvnih ćelija, teškoće u zgrušavanju krvi i smanjenje broja trombocita,
• gubitak apetita, povećan nivo mokraćne kiseline ili lakši povratak gihta, povišen nivo šećera u krvi, abnormalan nivo elektrolita u krvi,
• anksioznost, nervoza, panični poremećaji (napadi panike koji se ponavljaju), konfuzija, depresija, abnormalni snovi, poremećaji spavanja, pospanost, slabljenje pamćenja,
• trnci ili žmarci ili slični osjećaji, bol u ekstremitetima, drhtanje, migrena, nesvjestica,
• zamućenje vida, peckanje ili stezanje u očima, konjunktivitis, pogoršanje oštrine vida, viđenje stvari u žutom,
• zvonjenje, zujanje, buka ili kuckanje u ušima, vertigo
• nizak krvni pritisak koji može biti u vezi s promjenama položaja (osjećaj “prazne glave” ili slabosti kada ustajete), angina (bol u prsima), abnormalno kucanje srca, cerebrovaskularni incident (TIA, “mali moždani udar”), srčani udar, palpitacije (osjećaj lupanja srca),
• upala krvnih sudova često udružena s kožnim osipom ili nastankom modrica,
• grlobolja, zadihanost, bronhitis, pneumonija, voda u plućima (koja uzrokuje teškoće u disanju), krvarenje iz nosa, curenje iz nosa, kongestija,
• zatvor, gasovi, nervoza želuca, grčevi u želucu, povraćanje, suva usta, upala pljuvačnih žlijezda, zubobolja,
• žutica (žuta boja beonjača i kože), upala gušterače (pankreasa),
• koprivnjača, svrab, upala kože, osip, crvenilo kože, osjetljivost na svjetlost, suva koža, nalet vrućine, znojenje, gubitak kose,
• bolovi u rukama, ramenima, kukovima, koljenima ili drugim zglobovima, oticanje zglobova, ukočenost, mišićna slabost,
• često mokrenje, uključujući mokrenje tokom noći, abnormalna funkcija bubrega uključujući upalu bubrega, urinarne infekcije, šećer u mokraći,
• smanjenje seksualne želje, impotencija,
• oticanje lica, lokalizovani otok, groznica.

Rijetko (mogu se javiti kod više od 1 na 10000 pacijenata i manje od 1 na 1000 pacijenata)

• hepatitis (upala jetre), abnormalni testovi funkcije jetre

Nepoznata učestalost (nije moguće procijeniti na osnovu raspoloživih podataka)

• rak kože i usana (nemelanomski rak kože),
• simptomi slični gripu,
• neobjašnjiv bol u mišićima sa pojavom tamno prebojenog urina (rabdomioliza),
• nizak nivo natrijuma u krvi (hiponatremija),
• opšti osjećaj slabosti,
• poremećaj čula ukusa (disgeuzija).
• oslabljen vid ili bol u očima zbog povišenog očnog pritiska (mogući znaci zadržavanja tečnosti u vaskularnom sloju oka (horoidalna efuzija) ili akutnog glaukoma zatvorenog ugla)

Prijavljivanje sumnji na neželjena dejstva

Ako Vam se javi bilo koje neželjeno dejstvo recite to svom ljekaru, farmaceutu ili medicinskoj sestri. Ovo uključuje i bilo koja neželjena dejstva koja nijesu navedena u ovom uputstvu. Prijavljivanjem neželjenih dejstava možete da pomognete u procjeni bezbjednosti ovog lijeka. Sumnju na neželjena dejstva možete da prijavite i Institutu za ljekove i medicinska sredstva (CInMED):

Institut za ljekove i medicinska sredstva

Odjeljenje za farmakovigilancu

Bulevar Ivana Crnojevića 64a, 81000 Podgorica

tel: +382 (0) 20 310 280

fax: +382 (0) 20 310 581

putem IS zdravstvene zaštite

QR kod za online prijavu sumnje na neželjeno dejstvo lijeka:

Lijek čuvajte van pogleda i domašaja djece.

Lijek čuvajte na temperaturi do 30C u originalnom pakovanju radi zaštite od vlage.

Ovaj lijek se ne smije upotrijebiti nakon isteka roka upotrebe navedenog na pakovanju iza oznake „Važi do“. Rok upotrebe se odnosi na poslednji dan navedenog mjeseca

Ljekove ne treba bacati u kanalizaciju, niti kućni otpad. Ove mjere pomažu očuvanju životne sredine.

Neupotrijebljeni lijek se uništava u skladu sa važećim propisima.

Šta sadrži lijek Lorista H ili Lorista HD

Aktivne supstance su losartan i hidrohlortiazid.

Svaka film tableta sadrži 50 mg losartan kalijuma i 12,5 mg hidrohlortiazida.

Svaka film tableta sadrži 100 mg losartan kalijuma i 25 mg hidrohlortiazida.

Pomoćne supstance su skrob, preželatinizovani; celuloza, mikrokristalna; laktoza, monohidrat; magnezijum stearat; hipromeloza; makrogol 4000; hinolin žuta boja (E104), talk, titan dioksid (E171).

Kako izgleda lijek Lorista H ili Lorista HD i sadržaj pakovanja

Lorista H film tablete su žute, ovalne, blago bikonveksne, sa podionom crtom na jednoj strani.

Podiona crta nije namjenjena za lomljenje tablete.

Lorista HD film tablete su žute, ovalne, blago bikonveksne.

Na raspolaganju su kutije sa 28 (2x14) film tableta u blisterima. U kutiji su 2 blistera sa po 14 film tableta.

Nosilac dozvole i proizvođač

Nosilac dozvole

D.S.D. „KRKA, d.d., Novo mesto“ - predstavništvo Podgorica,

Svetlane Kane Radević br. 3, 81000 Podgorica, Crna Gora

Proizvođač

KRKA, d.d., Novo mesto, Šmarješka cesta 6, 8501 Novo mesto, Slovenija

Režim izdavanja lijeka:

Lijek se izdaje samo na ljekarski recept

Broj i datum dozvole:

Lorista H, film tableta, 50 mg + 12,5 mg, blister, 28 film tableta: 2030/24/3558 - 7780 od 03.07.2024. godine

Lorista HD, film tableta, 100 mg + 25 mg, blister, 28 film tableta: 2030/24/3559 - 7781 od 03.07.2024. godine

Ovo uputstvo je posljednji put odobreno

Jul, 2024. godine.

UPUTSTVO ZA LIJEK

Lorista H, 50 mg + 12,5 mg, film tableta

Lorista HD, 100 mg + 25 mg, film tableta

losartan, hidrohlortiazid

Pažljivo pročitajte ovo uputstvo, prije nego što počnete da koristite ovaj lijek, jer sadrži informacije koje su važne za Vas

• Uputstvo sačuvajte. Može biti potrebno da ga ponovo pročitate.
• Ako imate dodatnih pitanja, obratite se svom ljekaru ili farmaceutu ili medicinskoj sestri.
• Ovaj lijek propisan je Vama i ne smijete ga davati drugima. Može da im škodi, čak i kada imaju iste znake bolesti kao i Vi.
• Ako Vam se javi bilo koje neželjeno dejstvo recite to svom ljekaru, farmaceutu ili medicinskoj sestri. Ovo uključuje i bilo koja neželjena dejstva koja nijesu navedena u ovom uputstvu. Pogledajte dio 4.

U ovom uputstvu pročitaćete:

• Šta je lijek Lorista H ili Lorista HD i čemu je namijenjen
• Šta treba da znate prije nego što uzmete lijek Lorista H ili Lorista HD
• Kako se upotrebljava lijek Lorista H ili Lorista HD
• Moguća neželjena dejstva
• Kako čuvati lijek Lorista H ili Lorista HD
• Sadržaj pakovanja i dodatne informacije