IRUMED® 5mg tableta

• Hipertenzija

Lizinopril se primjenjuje u liječenju hipertenzije.

• Srčana insuficijencija

Lizinopril se primjenjuje za liječenje simptomatske srčane insuficijencije.

• Akutni infarkt miokarda

Lizinopril se primenjuje za kratkotrajno liječenje (6 nedjelja) hemodinamski stabilnih bolesnika u

prva 24 sata od akutnog infarkta miokarda.

• Renalne komplikacije diabetes mellitusa

Lizinopril se primjenjuje za liječenje bubrežnih komplikacija kod hipertenzivnih bolesnika sa

dijabetesom tipa2 i početnom nefropatijom (vidi odjeljak 5.1).

Irumed® tablete treba primjenjivati jednom dnevno, otprilike u isto vrijeme.

Hrana ne utiče na apsorpciju lizinoprila, pa se Irumed® tablete mogu uzimati nezavisno od obroka.

Doziranje je individualno i treba ga prilagoditi svakom bolesniku ponaosob, u zavisnosti od vrijednosti krvnog pritiska (vidi odjeljak 4.4).

• Hipertenzija

Lizinopril se može primjenjivati kao monoterapija ili u kombinaciji sa drugim antihipertenzivima.

Početna doza

Kod bolesnika sa esencijalnom hipertenzijom preporučuje se započeti liječenje dozom od 10 mg na dan.

Kod bolesnika sa snažnijom aktivacijom sistema renin-angiotenzin-aldosteron (posebno onih sa renovaskularnom hipertenzijom, deplecijom soli i/ili volumena krvi, dekompenzacijom srca ili teškom hipertenzijom), može nakon primjene početne doze doći do značajnog pada krvnog pritiska. Kod tih bolesnika preporučena početna doza lizinoprila je 2,5 do 5 mg/dan, a terapiju treba započeti pod pažljivim nadzorom ljekara.

Kod bolesnika sa insuficijencijom bubrega liječenje treba započeti manjom dozom (vidi Tabelu 1).

Doza održavanja

Uobičajena terapijski efikasna doza održavanja je 20 mg lizinoprila, jednom dnevno. Za postizanje optimalnih vrijednosti krvnog pritiska, kod nekih bolesnika potrebno je 2 do 4 nedjelje terapije. Ukoliko nije postignut zadovoljavajući terapijski efekat, dozu treba postepeno povećavati. Maksimalna doza lizinoprila koja se primjenjivala tokom dugotrajnih kontrolisanih kliničkih ispitivanja iznosila je 80 mg na dan.

Bolesnici koji uzimaju diuretike

Na početku liječenja lizinoprilom može doći do pojave simptomatske hipotenzije. To se češće javlja kod bolesnika koji uzimaju diuretike. Zato treba biti oprezan, s obzirom na to da ti bolesnici mogu imati smanjeni volumen tečnosti i/ili soli. Po mogućnosti, primjenu diuretika treba prekinuti 2 do 3 dana prije početka liječenja lizinoprilom. Kod hipertenzivnih bolesnika kod kojih primjenu diuretika nije moguće prekinuti, liječenje lizinoprilom treba započeti dozom od 5 mg na dan. Potrebno je kontrolisati funkciju bubrega i vrijednosti kalijuma u serumu. Dalje doziranje treba prilagoditi vrijednostima krvnog pritiska. U slučaju potrebe može se ponovo započeti sa primjenom diuretika (vidi odjeljak 4.4 i 4.5).

Bolesnici sa poremećenom funkcijom bubrega

Doziranje kod bolesnika sa poremećenom funkcijom bubrega treba prilagoditi na osnovu vrijednosti klirensa kreatinina kao što je prikazano u tabeli 1:

Tabela 1

* Doziranje i/ili učestalost primjene treba prilagoditi u skladu sa vrijednostima krvnog pritiska

Doza se može povećavati sve dok se ne uspostavi kontrola krvnog pritiska ili do najviše 40 mg na dan.

• Srčana insuficijencija

Kod bolesnika sa simptomatskom srčanom insuficijencijom lizinopril treba primjenjivati zajedno sa diureticima i ukoliko je potrebno, digitalisom ili beta-blokatorima.

Uobičajena početna doza, koja se mora primjeniti pod nadzorom ljekara kako bi se odredio početni efekat na krvni pritisak, iznosi 2,5 mg jednom dnevno.

Kasnije se doza može povećavati na sljedeći način:

• za najviše 10 mg odjednom
• u intervalima koji ne smijeju biti kraći od 2 nedjelje
• do najveće doze koju bolesnik podnosi, odnosno do maksimalno 35 mg na dan.

Prilagođavanje doze treba temeljiti na kliničkom odgovoru svakog pacijenta ponaosob.

Kod bolesnika kod kojih postoji visoki rizik od simptomatske hipotenzije, tj. kod onih kod kojih postoji gubitak soli sa ili bez hiponatremije, hipovolemija, odnosno kod onih koji su uzimali velike doze diuretika, spomenuta stanja treba korigovati, ako je moguće prije početka liječenja lizinoprilom. Potrebno je kontrolisati funkciju bubrega i vrijednosti kalijuma u serumu (vidi odjeljak 4.4).

• Akutni infarkt miokarda

Bolesnici moraju uzimati uobičajenu standardnu terapiju koja se sastoji od trombolitika, aspirina i beta-blokatora. Gliceroltrinitrat u intravenskom ili transdermalnom obliku može se primjenjivati istovremeno sa lizinoprilom.

Početna doza (prva 3 dana poslije infarkta miokarda)

Liječenje lizinoprilom može se započeti u prva 24 sata od početka simptoma. Lizinopril se ne smije primjeniti ukoliko je sistolni krvni pritisak niži od 100 mmHg. Prva doza lizinoprila iznosi 5 mg oralno, zatim 5 mg nakon 24 sata, 10 mg nakon 48 sati i nakon toga 10 mg jednom dnevno.

Na početku liječenja ili tokom prva tri dana nakon infarkta, bolesnicima sa niskim sistolnim krvnim pritiskom (120 mmHg ili niži) treba dati manju dozu lizinoprila – 2,5 mg (vidi odjeljak 4.4.).

Kod bolesnika sa poremećenom funkcijom bubrega (klirens kreatinina <80 ml/min), početnu dozu lizinoprila treba uskladiti sa vrijednostima klirensa kreatinina (vidi tabelu 1).

Doza održavanja

Uobičajena doza održavanja je 10 mg lizinoprila jednom dnevno. Ukoliko dođe do pojave hipotenzije (sistolni krvni pritisak manji ili jednak 100 mmHg), može se primjeniti dnevna doza od 5 mg koja se može, ukoliko je potrebno, privremeno smanjiti na 2,5 mg. U slučaju dužeg trajanja hipotenzije (sistolni krvni pritisak niži od 90 mmHg duže od 1 sata), liječenje lizinoprilom treba prekinuti.

Liječenje treba nastaviti tokom 6 nedjelja, a zatim ponovo treba uraditi evaluaciju bolesnika i terapije.

Bolesnici kod kojih se razviju simptomi srčane insuficijencije treba da nastave sa primjenom lizinoprila (vidi odjeljak 4.2).

• Renalne komplikacije diabetes mellitusa

Kod hipertenzivnih bolesnika sa dijabetesom tipa 2 i početnom nefropatijom uobičajena doza lizinoprila iznosi 10 mg jednom dnevno. Doza se može, prema potrebi, povećati na 20 mg jednom dnevno, kako bi se postigle vrijednosti dijastolnog krvnog pritiska u sjedećem položaju ispod 90 mmHg.

Kod bolesnika sa poremećenom funkcijom bubrega (klirens kreatinina <80 ml/min), početnu dozu lizinoprila treba uskladiti sa vrijednostima klirensa kreatinina (vidi Tabelu 1).

• Djeca

Efikasnost i sigurnost primjene lizinoprila kod djece nije potvrđena, stoga se njegova primjena kod djece ne preporučuje.

• Stariji bolesnici

Tokom kliničkih ispitivanja nije bilo promjena efikasnosti i sigurnosti primjene lijeka u odnosu na životnu dob pacijenta. Ukoliko je smanjena funkcija bubrega povezana sa životnom dobi pacijenta treba primjeniti smjernice iz Tabele 1, kako bi se odredila početna doza lizinoprila. Poslije toga dozu treba uskladiti sa vrijednostima krvnog pritiska.

• Bolesnici sa transplantiranim bubregom

Nema dovoljno iskustava sa primjenom lizinoprila kod bolesnika sa transplantiranim bubregom, stoga se njegova primjena kod tih bolesnika ne preporučuje.

• preosjetljivost na lizinopril ili neki od pomoćnih sastojaka lijeka, odnosno na neki drugi lijek iz grupe ACE-inhibitora
• angioedem u anamnezi povezan sa ranijim uzimanjem nekog od ACE-inhibitora
• hereditarni ili idiopatski angioedem
• drugo i treće tromjesečje trudnoće (vidi odjeljak 4.4 i 4.6.).

• Simptomatska hipotenzija

U slučajevima nekomplikovane hipertenzije, simptomatska hipotenzija se rijetko javlja. Kod hipertenzivnih bolesnika koji primjenjuju lizinopril, do hipotenzije češće dolazi kada postoji gubitak volumena izazvan terapijom diureticima, smanjenjem soli u ishrani, dijalizom, prolivom ili povraćanjem, odnosno u teškim oblicima renin zavisne hipertenzije (vidi odjeljak 4.5. i 4.8.). Kod bolesnika sa srčanom insuficijencijom, sa ili bez pridružene insuficijencije bubrega, zabilježeni su slučajevi simptomatske hipotenzije. Ona je bila češća kod bolesnika s težim oblikom srčane insuficijencije, a kao posljedica primjene velikih doza diuretika Henleove petlje, hiponatremije ili smanjene funkcije bubrega. Kod takvih bolesnika liječenje treba započeti pod nadzorom ljekara, a bolesnika treba pažljivo pratiti prilikom svakog prilagođavanja doze.

Slična pravila mogu se primjeniti i za bolesnike sa ishemijskom bolešću srca ili cerebrovaskularnom bolešću kod kojih pretjerani pad krvnog pritiska može dovesti do srčanog infarkta ili cerebrovaskularnog insulta.

U slučaju hipotenzije bolesnika treba staviti u ležeći položaj, i ako je potrebno, primjeniti intravensku infuziju fiziološkog rastvora. Prolazna hipotenzivna reakcija nije kontraindikacija za sljedeću dozu lijeka, koja se može primjeniti na uobičajeni način, bez problema, kada je krvni pritisak uspostavljen povećanjem volumena.

Kod nekih bolesnika sa srčanom insuficijencijom koji imaju normalan ili nizak krvni pritisak, može doći do dodatnog sniženja krvnog pritiska pri primjeni lizinoprila. Ovaj efekat je prihvatljiv i obično nije razlog za prekid liječenja. U slučaju kad hipotenzija postane simptomatska, može biti potrebno smanjiti dozu lijeka ili prekinuti liječenje lizinoprilom.

• Hipotenzija u akutnom infarktu miokarda

Kod bolesnika sa akutnim infarktom miokarda liječenje lizinoprilom ne smije se započeti ako postoji rizik od daljih ozbiljnih hemodinamskih poremećaja nakon terapije vazodilatatorima. Tu se radi o bolesnicima sa sistolnim krvnim pritiskom od 100 mmHg ili nižim, odnosno bolesnicima u kardiogenom šoku. Tokom prva tri dana nakon infarkta dozu lijeka treba smanjiti, ukoliko je sistolni krvni pritisak 120 mmHg ili niži. Dozu održavanja treba smanjiti na 5 mg ili privremeno na 2,5 mg, ako je sistolni krvni pritisak 100 mmHg ili niži. U slučaju da hipotenzija duže potraje (sistolni krvni pritisak niži od 90 mmHg duže od 1 sata), primjenu lizinoprila treba prekinuti.

• Stenoza aortne i mitralne valvule/Hipertrofička kardiomiopatija

Kao i ostale ACE-inhibitore, lizinopril treba primjenjivati oprezno kod bolesnika sa stenozom mitralne valvule i opstrukcijom istisnog dijela lijeve komore, kao što je slučaj kod aortne stenoze ili hipertrofične kardiomiopatije.

• Poremećena funkcija bubrega

Kod bolesnika sa insuficijencijom bubrega (klirens kreatinina <80 ml/min), početnu dozu lizinoprila treba uskladiti sa vrijednostima klirensa kreatinina (vidi Tabelu 1 i odjeljak 4.2), a kasnije kao funkciju bolesnikovog odgovora na terapiju sa vrijednostima krvnog pritiska. Praćenje nivoa kalijuma i kreatinina u serumu je dio uobičajene kontrole bolesnika.

Kod bolesnika sa srčanom insuficijencijom pojava hipotenzije poslije početka liječenja ACE-inhibitorima može dovesti do daljeg oštećenja funkcije bubrega. U tim slučajevima opisana je i akutna insuficijencija bubrega, koja je obično reverzibilna.

Kod pojedinih bolesnika sa obostranom stenozom bubrežnih arterija ili stenozom arterije solitarnog bubrega koji su bili liječeni inhibitorom angiotenzin konvertujućeg enzima, uočen je porast uree i kreatinina u serumu, koji je obično reverzibilan i najčeće se javlja kod bolesnika sa insuficijencijom bubrega. Ukoliko istovremno postoji i renovaskularna hipertenzija, povećan je rizik od nastanka teške hipotenzije i insuficijencije bubrega. Kod tih bolesnika potrebno je započeti liječenje pod nadzorom ljekara, niskim dozama lizinoprila i pažljivo prilagođavati dozu. Budući da istovremena primjena diuretika može doprineti razvoju gore navedenog stanja, terapiju diureticima treba prekinuti i pažljivo kontrolisati funkciju bubrega tokom prvih nedjelja primjene lizinoprila.

Kod pojedinih bolesnika sa hipertenzijom bez prethodno dijagnostikovane bolesti krvnih sudova bubrega uočen je porast uree i kreatinina u serumu, uglavnom blagog i prolaznog karaktera, posebno kada je lizinopril primjenjivan istovremeno sa diureticima i najčešće kod bolesnika sa već postojećim poremećajem funkcije bubrega. Može biti potrebno smanjenje doze i/ili prekid primene diuretika i/ili lizinoprila.

Kod bolesnika sa akutnim infarktom miokarda ne smije se započeti liječenje lizinoprilom u slučaju kada se radi o bolesnicima sa dijagnostikovanom disfunkcijom bubrega, definisanom kao koncentracija kreatinina u serumu koja prelazi 177 mol/l i/ili proteinurijom koja prelazi vrijednost od 500 mg/24 sata. Ako tokom liječenja lizinoprilom nastane akutna bubrežna insuficijencija (vrijednost kreatinina u serumu prelazi 256 mol/l ili je udvostručena u odnosu na vrijednost prije početka liječenja), ljekar treba da razmotri mogućnost prekida liječenja lizinoprilom.

• Preosjetljivost / angioneurotski edem

Angioneurotski edem lica, ekstremiteta, usana, jezika, glotisa i/ili grkljana rijetko se javlja kod bolesnika koji su liječeni inhibitorom angiotenzin konvertujućeg enzima, uključujući lizinopril i može se razviti u bilo kojem periodu liječenja. U tom slučaju liječenje lizinoprilom treba što prije prekinuti, sprovesti odgovarajuće liječenje i pratiti bolesnika do potpunog nestanka simptoma. Čak i u slučajevima u kojima je edem ograničen samo na jezik, bez respiratornih poremećaja, bolesnik se mora pažljivo pratiti do povlačenja simptoma budući da primjena antihistaminika i kortikosteroida može biti nedovoljna.

Zabilježeni su vrlo rijetki slučajevi smrtnog ishoda kod angioneurotskog edema udruženog s edemom grkljana ili edemom jezika. Kod bolesnika kod kojih su zahvaćeni jezik, glotis ili grkljan može doći do opstrukcije respiratornih puteva, posebno kod onih koji su ranije imali neki hirurški zahvat u predjelu respiratornih puteva. Takvi slučajevi zahtijevaju hitnu medicinsku pomoć koja uključuje primjenu adrenalina i/ili mjere za osiguranje prohodnosti respiratornih puteva. Ti bolesnici moraju biti pod stalnim nadzorom ljekara sve dok ne dođe do potpunog povlačenja simptoma.

Uočeno je da se angioedem povezan sa primenom ACE-inhibitora češće javlja kod bolesnika crne rase u odnosu na bolesnike drugih rasa.

Bolesnici koji u anamnezi navode podatak o angioedemu koji nije u vezi sa prethodnim liječenjem ACE-inhibitorima, mogu imati povećani rizik od razvoja angioedema za vreme trajanja liječenja ACE-inhibitorom (vidi odjeljak 4.3.).

• Anafilaktoidna reakcija kod bolesnika na hemodijalizi

Reakcija slična anafilaktičkoj uočena je kod bolesnika koji su bili na hemodijalizi membranom visokog protoka (npr. AN 69) i istovremeno uzimali ACE-inhibitor. Kod tih bolesnika treba razmotriti primjenu druge vrste dijalizatorne membrane ili druge vrste antihipertenziva.

• Anafilaktoidna reakcija za vrijeme afereze lipoproteina male gustine (LDL).

Zabilježeni su rijetki slučajevi po život opasnih anafilaktoidnih reakcija kod bolesnika koji su dobijali ACE inhibitor za vrijeme LDL afereze sa dekstran sulfatom. Spomenute reakcije mogu se izbeći privremenim prestankom primjene ACE-inhibitora prije svake afereze.

• Desenzibilizacija

Kod bolesnika koji uzimaju ACE-inhibitore tokom desenzibilizacije na himenopteru može se, mada rijetko, razviti po život opasna reakcija slična anafilaktičkoj. To se može izbjeći privremenim prekidom liječenja ACE-inhibitorom prije svake desenzibilizacije, ali se ova reakcija može ponovo javiti nakon neodgovarajuće ponovne administracije lijeka.

• Insuficijencija jetre

U vrlo rijetkim slučajevima primjena ACE-inhibitora bila je povezana sa sindromom koji je započeo pojavom holestatske žutice koja je progredirala do fulminantne nekroze jetre i (ponekad) smrtnog ishoda. Mehanizam nastanka spomenutog sindroma nije objašnjen. Bolesnici koji primjenjuju lizinopril, a kod kojih se razvije žutica ili se javi značajan porast vrijednosti enzima jetre moraju prestati sa uzimanjem lizinoprila i biti pod odgovarajućim nadzorom ljekara.

• Neutropenija/agranulocitoza

Neutropenija/agranulocitoza, trombicitopenija i anemija opisane su kod bolesnika koji su dobijali ACE-inhibitor. Kod bolesnika sa normalnom funkcijom bubrega bez drugih komplikacija, neutropenija se rijetko javlja. Neutropenija i agranulocitoza su reverzibilne nakon prekida primjene lijeka. Lizinopril se sa posebnim oprezom mora primenjivati kod bolesnika sa kolagenom bolešću krvnih sudova, kod onih koji dobijaju imunosupresivnu terapiju, odnosno koji su na terapiji alopurinolom ili prokainamidom kao i kod bolesnika koji imaju neke od navedenih faktora rizika, posebno ukoliko je funkcija bubrega od ranije poremećena. Kod nekih od spomenutih pacijenata razvile su se teške infekcije, koje u nekoliko slučajeva nijesu reagovale na intenzivnu antibiotsku terapiju. Ukoliko se lizinopril primjenjuje kod navedenih bolesnika, preporučuje se povremena analiza broja leukocita, a pacijenta treba upozoriti da ukoliko primjeti bilo kakve znake infekcije da o tome odmah obavijesti ljekara.

• Rasa

ACE-inhibitori prouzrokuju veću učestalost angioedema kod bolesnika crne rase u odnosu na pripadnike drugih rasa.

Kao i ostali ACE-inhibitori, lizinopril može biti manje efikasan kod snižavanja krvnog pritiska kod bolesnika crne rase, možda zbog veće prevalence hipertenzije povezane sa niskom koncentracijom renina kod bolesnika crne rase.

• Kašalj

Pri primjeni ACE-inhibitora može se javiti karakterističan kašalj koji je neproduktivan, trajan i nestaje nakon prekida terapije. Pri diferencijalnoj dijagnozi kašlja treba uzeti u obzir i mogućnost da je on posljedica primjene ACE-inhibitora.

• Hirurgija / anestezija

Kod bolesnika koji se moraju podvrgnuti većem hirurškom zahvatu ili tokom anestezije preparatima koji izazivaju hipotenziju, lizinopril može sekundarno blokirati stvaranje angiotenzina II usljed kompenzacijskog oslobađanja renina. Ako se pojavi hipotenzija, za koju se smatra da je posledica tog mehanizma, može se popraviti povećanjem volumena krvi.

• Hiperkalemija

Kod pojedinih bolesnika liječenih ACE-inhibitorom, uključujući i lizinopril, zabilježen je porast nivoa kalijuma u serumu. Kod pacijenata kod kojih postoji rizik od razvoja hiperkalemije spadaju: pacijenti sa insuficijencijom bubrega, dijabetesom, odnosno oni koji istovremeno primjenjuju diuretike koji štede kalijum, nadoknadu kalijuma ili nadoknadu soli koje sadrže kalijum ili pacijenti koji uzimaju neke druge lijekove koji mogu povećati koncentraciju kalijuma u serumu (npr. heparin). U slučaju da je istovremena primjena spomenutih lijekova opravdana, preporučuje se redovna kontrole kalijuma u serumu (vidi odjeljak 4.5.).

• Dijabetičari

Kod dijabetičara koji uzimaju oralne antidijabetike ili insulin, tokom prvih mjeseci primjene ACE-inhibitora mora se vršiti pažljiva kontrola glikemije (vidi odjeljak 4.5.).

• Litijum

Ne preporučuje se istovremena primjena lizinoprila i litijuma (vidi odjeljak 4.5.).

• Trudnoća i dojenje

Ne bi trebalo započinjati terapiju ACE inhibitorima tokom trudnoće. Ukoliko se smatra da je

nastavak terapije ACE inhibitorima neophodan, kod bolesnica koje planiraju trudnoću potrebno je primjeniti antihipertenzivnu terapiju koja ima veću bezbjednost primjene u trudnoći. Kada je trudnoća ustanovljena, liječenje ACE inhibitorima treba odmah prekinuti, i ako je moguće, započeti sa alternativnom terapijom (vidi odjeljak 4.3 i 4.6).

Ne preporučuje se primjena lizinoprila kod dojilja.

• Diuretici

U slučaju kada se pacijentima koji uzimaju lizinopril u terapiju doda diuretik, antihipertenzivni učinak je obično aditivan.

Kod bolesnika koji već uzimaju diuretike, a posebno kod onih koji su nedavno počeli da ih uzimaju, ponekad može doći do prevelikog pada krvnog pritiska kada se u terapiju doda lizinopril. Kako bi se mogućnost pojave simptomatske hipotenzije pri primjeni lizinoprila svela na minimum, preporučuje se prekid liječenja diureticima prije početka primjene lizinoprila (vidi odjeljak 4.2. i 4.4.).

• Preparati kalijuma, diuretici koji štede kalijum ili nadoknada soli koja sadrže kalijum

Iako se tokom kliničkih ispitivanja koncentracija kalijuma kretala u granicama normalnih vrijednosti, u nekim slučajevima je došlo do hiperkalemije. Faktori rizika koji pogoduju nastanku hiperkalemije uključuju insuficijenciju bubrega, šećernu bolest i istovremenu primjenu diuretika koji štede kalijum (spironolakton, triamteren ili amilorid), preparata kalijuma ili nadoknade za soli koje sadrže kalijum. Primjena preparata kalijuma, diuretika koji štede kalijum ili nadoknade za soli koje sadrže kalijum, posebno kod bolesnika sa poremećenom funkcijom bubrega, može dovesti do značajnog porasta nivoa kalijuma u serumu. Hipokalemija izazvana diureticima može se ublažiti istovremenom primjenom diuretika koji ne štede kalijum i lizinoprila.

• Litijum

Tokom istovremene primjene litijuma i ACE-inhibitora zabilježeni su slučajevi prolaznog povećanja koncentracije litijuma u serumu i posljedične toksičnosti. Istovremena primjena tiazidnih diuretika može povećati rizik toksičnosti litijuma i tako još više pojačati njegovu toksičnost izazvanu istovremenom primjenom ACE-inhibitora. Istovremena primjena lizinoprila i litijuma se ne preporučuje, međutim, ukoliko je ona neophodna, potrebna je pažljiva kontrola koncentrcije litijuma u serumu (vidi odjeljak 4.4).

• Nesteroidni antiinflamatorni lijekovi, uključujući acetilsalicilnu kisjelinu u dozi 3 g/dan

Hronična primjena nesteroidnih antiinflamatornih lijekova može smanjiti antihipertenzivni efekat lizinoprila. Istovremenom primjenom ACE-inhibitora i nesteroidnih antiinflamatornih lijekova dolazi do aditivnog efekta na povećanje koncentracije kalijuma u serumu, što može dovesti do pogoršanja bubrežne funkcije. Spomenuti efekti su obično reverzibilni. Rijetko može doći i do akutne bubrežne insuficijencije, posebno kod pacijenata sa već poremećenom funkcijom bubrega, kao što su stariji ili dehidrirani bolesnici.

• Zlato

Nitritoidne reakcije nastale poslije davanja injekcije zlata (npr. Natrijum aurotiomalata), češće se javljaju kod bolesnika koji su na liječenju ACE inhibitorima (simptomi kao što su vazodilatacija uključujući i znojenje, mučnina, vrtoglavica i hipotenzija, koji mogu biti veoma snažni).

• Ostali antihipertenzivi

Istovremena primjena navedenih lijekova može pojačati hipotenzivni učinak lizinoprila. Istovremena primjena gliceriltrinitrata kao i drugih nitrata ili drugih vazodilatatora može još više sniziti krvni pritisak.

• Triciklični antidepresivi/ antipsihotici/ anestetici

Istovremena primjena pojedinih anestetika, tricikličnih antidepresiva ili antipsihotika sa ACE-inhibitorima može imati za posljedicu još veće sniženje vrijednosti krvnog pritiska (vidi odjeljak 4.4.).

• Simpatomimetici

Simpatomimetici mogu smanjiti hipertenzivno dejstvo ACE-inhibitora.

• Antidijabetici

Epidemiološke studije pokazale su da istovremena primjena ACE-inhibitora i antidijabetika (insulina ili oralnih hipoglikemika) može dovesti do jačeg sniženja vrijednosti glukoze u krvi i na taj način povećati rizik od hipoglikemije. Vjerovatnoća pojave spomenutog efekta veća je tokom prvih nedjelja istovremene primjene i kod bolesnika sa poremećenom funkcijom bubrega.

• Acetilsalicilna kisjelina, trombolitici, beta-blokatori, nitrati

Lizinopril se može primjenjivati istovremeno sa acetilsalicilnom kisjelinom (u dozama za kardiološke indikacije), tromboliticima, beta-blokatorima i/ili nitratima.

• Trudnoća

Ne preporučuje se primjena ACE inhibitora tokom prvog trimestra trudnoće (vidi odjeljak 4.4). Primjena ACE inhibitora je kontraindikovana tokom drugog i trećeg trimestra trudnoće (vidi odjeljak 4.3. i 4.4).

Ne postoje epidemiološki podaci o povećanom riziku teratogenog dejstva prilikom primjene ACE

inhibitora tokom prvog trimestra trudnoće, međutim malo povećanje rizika se ne može isključiti

Ukoliko je neophodna primjena ACE inhibitora, bolesnici, ukoliko planira da zatrudni, mora da se

promjeni terapija i uvede lijek koji ima dokazanu bezbjednost i sigurnost primjene u trudnoći.

Ukoliko je bolesnica trudna, neophodno je odmah prekinuti terapiju antagonistima angiotenzin II

receptora i ukoliko je potrebno uvesti alternativnu terapiju.

Poznato je da izloženost ACE inhibitorima tokom drugog i trećeg trimestra trudnoće ima toksični efekat na fetus (smanjenje funkcije bubrega, oligohidramnion, usporavanje osifikacije lobanje) i dovodi do nastanka neonatalne toksičnosti (insuficijencija bubrega, hipotenzija, hiperkalemija (vidi poglavlje 5.3.).

Ukoliko je trudnica uzimala ACE inhibitore od drugog trimestra trudnoće, potrebno je ultrazvučno pratiti funkciju bubrega i osifikaciju lobanje kod fetusa.

DJecu čije su majke uzimale ACE inhibitore treba pažljivo pratiti zbog mogućnosti razvoja hipotenzije.

• Dojenje

Nije poznato da li se lizinopril izlučuje u majčino mlijeko, međutim, poznato je da se izlučuje u mlijeko ženki pacova koje doje. Ne preporučuje se primjena lizinoprila kod dojilja.

Ponekad se pri primjeni lizinoprila mogu javiti vrtoglavica i umor, stoga pacijenti koji upravljaju vozilima ili mašinama o tome treba da vode računa.

Tokom primjene lizinoprila i drugih ACE-inhibitora primjećena su i prijavljena sljedeća neželjena dejstva, uz sljedeću učestalost:

• Veoma česta (≥1/10);
• Česta (≥1/100 do <1/10);
• Povremena (≥1/1.000 do <1/100);
• Rijetka (≥1/10.000 do <1/1.000);
• Veoma rijetka ( <1/10.000);
• Nepoznata (ne mogu biti utvrđena na osnovu dostupnih podataka).
• Krv i krvotvorni organi i limfni sistem

Rijetka: snižene vrijednosti hemoglobina i hematokrita

Veoma rijetka: depresija koštane srži, anemija, trombocitopenija, leukopenija, neutropenija,

agranulocitoza (vidi odjeljak 4.4.), hemolitička anemija, limfadenopatija, autoimuna

bolest.

• Metabolizam

Veoma rijetka: hipoglikemija.

• Centralni nervni sistem

Česta: vrtoglavica, glavobolja

Povremena: promjene raspoloženja, parestezije, vertigo, poremećaji ukusa, poremećaji sna

Rijetka: mentalna konfuzija.

Nepoznata: depresivni simptomi, sinkopa.

• Kardiovaskularni sistem

Česta: ortostatski efekti (uključujući hipotenziju)

Povremena: infarkt miokarda ili cerebrovaskularni događaj, moguće kao posljedica izražene hipotenzije kod pacijenata sa visokim rizikom (vidi odjeljak 4.4.), palpitacije, tahikardija, Raynaudov fenomen.

• Grudni koš, medijastinum i organ za disanje

Česta: kašalj

Povremena: rinitis

Veoma rijetka: bronhospazam, sinuzitis, alergijski alveolitis/upala pluća sa eozinofilijom.

• Gastrointestinalni sistem

Česta: proliv, povraćanje

Povremena: mučnina, bolovi u trbuhu, poremećaj probave

Rijetka: suva usta

Veoma rijetka: pankreatitis, intestinalni angioedem, hepatitis – hepatocelularni ili holestatski, žutica i

insuficijencija jetre (vidi poglavlje 4.4.).

• Koža i potkožno tkivo

Česta: osip, svrab, preosjetljivost/angioneurotski edem: angioneurotski edem lica, udova, usana,

jezika, glotisa i/ili grkljana (vidi poglavlje 4.4.),

Rijetka: urtikarija, opadanje kose, psorijaza

Veoma rijetka: pojačano znojenje, pemfigus, toksična epidermalna nekroliza, Stevens-Johnsonov

sindrom, erythema multiforme, kožni pseudolimfom.

Opisan je skup simptoma koji može obuhvatati sve ili samo neke od sljedećih simptoma: povišena temperatura, vaskulitis, mijalgija, artralgija/artritis, pozitivna ANA (antinuklearna antitela), ubrzana sedimentacija eritrocita, eozinofilija i leukocitoza. Mogu se javiti osip, osjetljivost na svijetlo ili neke druge kožne promjene.

• Urogenitalni sistem

Česta: disfunkcija bubrega

Rijetka: uremija, akutna insuficijencija bubrega

Veoma rijetka: oligurija/anurija.

• Reproduktivni sistem i dojke

Česta: impotencija

Rijetka: ginekomastija.

• Opšti poremećaji

Povremena: umor, astenija.

• Nalazi laboratorijskih testova

Povremena: povećanje vrijednosti uree i kreatinina, enzima jetre, hiperkalemija.

Rijetka: povećanje vrijednosti bilirubina, hiponatrijemija.

Nema dovoljno podataka o predoziranju lizinoprilom kod ljudi. Simptomi povezani sa predoziranjem ACE-inhibitorima mogu uključivati: hipotenziju, cirkulatorni šok, poremećaje elektrolita, insuficijenciju bubrega, hiperventilaciju, tahikardiju, palpitacije, bradikardiju, vrtoglavicu, anksioznost i kašalj.

Terapija kod predoziranja

Preporučuje se primjena intravenske infuzije fiziološkog rastvora. Ukoliko dođe do hipotenzije, bolesnika treba postaviti u šok-položaj. Ukoliko je dostupan, može se primjeniti i angiotenzin II u infuziji i/ili kateholamini iv. Ako je od predoziranja prošlo malo vremena, potrebno je preduzeti mjere za odstranjenje lijeka iz digestivnog trakta (tj. izazvati povraćanje, izvršiti ispiranje želuca, primjeniti neki adsorbens i natrijum sulfat). Lizinopril je moguće odstraniti iz cirkulacije hemodijalizom (vidi odjeljak 4.4.). Ako je prisutna bradikardija rezistentna na terapiju, može se primjeniti srčani elektrostimulator (pacemaker). Potrebne su česte kontrole vitalnih znakova i koncentracije elektrolita i kreatinina u serumu.

Farmakoterapijska grupa:

ACE inhibitori

ATC kod:

C09AA03

Mehanizam djelovanja lizinoprila kod ljudi i životinja sastoji se u inhibiciji enzima pretvaranja angiotenzina (ACE). ACE je peptidil-dipeptidaza koja katalizuje pretvaranje angiotenzina I u vazokonstriktornu supstancu - angiotenzin II. Angiotenzin II takođe stimuliše lučenje aldosterona iz kore nadbubrežne žlijezde. Inhibicija ACE rezultuje smanjenjem količine angiotenzina II u plazmi, što opet dovodi do smanjenja vazopresornog efekta i smanjenog lučenja aldosterona. Ovo posljednje može dovesti do laganog porasta serumskog kalijuma.

Iako se vjeruje da je osnovni mehanizam kojim lizinopril primarno ostvaruje svoj antihipertenzivni efekat supresija sistema renin-angiotenzin-aldosteron, uočeno je da lizinopril djeluje antihipertenzivno čak i kod bolesnika sa vrstom hipertenzije za koju je karakteristična niska količina renina. ACE je jednak kininazi II, enzimu koji razgrađuje bradikinin. Da li povećanje nivoa bradikinina, snažnog vazodilatirajućeg peptida, ima ulogu u terapijskim efektima lizinoprila tek treba razjasniti.

U kliničkom ispitivanju u koje su bili uključeni bolesnici sa srčanom insuficijencijom upoređivan je efekat visokih (32,5 mg ili 35 mg jednom dnevno) i niskih (2,5 mg ili 5 mg) doza lizinoprila. U ispitivanje je bilo uključeno 3164 bolesnika koji su praćeni prosječno tokom 46 meseci. U poređenju sa niskom dozom, primjena lizinoprila u visokoj dozi imala je za posljedicu smanjenje kombinovanog rizika ukupne smrtnosti i hospitalizacije iz bilo kog razloga za 12% (p=0,002) i kombinovanog rizika ukupne smrtnosti i hospitalizacije zbog kardiovaskularnih događaja za 8% (p=0,036). Isto tako uočeno je smanjenje rizika ukupne smrtnosti (8%, p=0,128) i kardiovaskularne smrtnosti (10%, p=0,073). U «post-hoc» analizi, broj hospitalizacija zbog srčane insuficijencije smanjio se za 24% (p=0,002) kod bolesnika koji su liječeni visokim dozama lizinoprila u odnosu na bolesnike liječene niskim dozama. Simptomatsko poboljšanje bilo je podjednako u obje grupe bolesnika.

Vrsta i učestalost neželjenih dejstava koje su se javljale bila je takođe podjednaka u obe grupe bolesnika. Uobičajena i predvidljiva neželjena dejstva koja su posljedica ACE inhibicije (npr. hipotenzija ili poremećaji funkcije bubrega) su se uspešno tretirala tako da je rijetko bio potreban prekid terapije. Kašalj se rjeđe javljao kod bolesnika koji su dobijali visoke doze lizinoprila u odnosu na one koji su dobijali niske doze.

U GISSI-3 kliničkom ispitivanju, u kom je upotrebljavan 2X2 faktorijalni dizajn kako bi se uporedili efekti lizinoprila i gliceriltrinitrata primjenjenih pojedinačno ili u kombinaciji tokom 6 nedjelja, u poređenju sa kontrolnom grupom, kod 19394 bolesnika koji su dobili terapiju tokom 24 sata od akutnog infarkta miokarda, primjena lizinoprila imala je za posljedicu statistički značajno smanjenje rizika smrtnosti od 11% u odnosu na kontrolnu grupu (2p=0,03). Smanjenje rizika sa gliceriltrinitratom nije bilo statistički značajno, međutim, kombinacija lizinoprila i gliceriltrinitrata dovela je do značajnog smanjenja smrtnosti od 17% u odnosu na kontrolnu grupu (2p=0,02). U podgrupama starijih bolesnika (stariji od 70 godina) odnosno žena, koje su prethodno okarakterisane kao grupe sa povećanim rizikom smrtnosti, uočen je značajan povoljan efekat na kombinovani rizik smrtnosti i kardijalne funkcije. Kod svih bolesnika, uključujući i one iz grupa sa povećanim rizikom, koji su dobijali lizinopril ili lizinopril u kombinaciji sa gliceriltrinitratom tokom 6 nedjelja, uočen je značajan povoljan efekat na praćene parametre nakon 6 mjeseci, koji je ukazivao na preventivni efekat lizinoprila.

Kao što se može očekivati kod liječenja bilo kojim vazodilatatorom, primjena lizinoprila bila je povezana sa povećanom učestalošću hipotenzije i poremećaja funkcije bubrega, međutim, to nije imalo za posljedicu proporcionalno povećanje smrtnosti.

U dvostruko slijepom, randomiziranom, multicentričnom ispitivanju u kom su se upoređivali efekti lizinoprila i blokatora kalcijumovih kanala kod 355 bolesnika sa hipertenzijom i dijabetesom tipa 2 koji su imali početnu nefropatiju sa mikroalbuminurijom, pokazalo se da je primjena lizinoprila u dozi od 10 do 20 mg jednom dnevno tokom 12 mjeseci imala za posljedicu smanjenje sistolno/dijastolnog pritiska za 13/10 mmHg i smanjenje izlučivanja albumina u urinu za 40%. Za razliku od blokatora kalcijumovih kanala, čiji je efekat na smanjenje krvnog pritiska bio podjednak, u grupi bolesnika koja je dobijala lizinopril uočeno je značajno veće smanjenje izlučivanja albumina u urinu, čime je pokazano da lizinopril, osim svojim djelovanjem na smanjenje krvnog pritiska, putem ACE inhibirajućeg efekta, dodatno smanjuje mikroalbuminuriju direktnim mehanizmom djelovanja na tkivo bubrega.

Primjena lizinoprila ne utiče na kontrolu glikemije, što se manifestuje izostankom značajnog efekta na nivo glikoziliranog hemoglobina (HbA1c).

• Repsorpcija

Nakon oralne primjene lizinoprila, maksimalne koncentracije u plazmi postižu se tokom 7 sati, iako kod bolesnika sa akutnim infarktom miokarda to vrijeme može biti malo produženo. Prosječni stepen apsorpcije iznosi oko 25%, uz intraindividualnu varijabilnost od 6-60% u rasponu ispitivanih doza (5-80 mg). Kod bolesnika sa insuficijencijom srca, apsolutna bioraspoloživost smanjena je za otprilike 16%. Hrana ne utiče na apsorpciju lizinoprila.

• Distribucija

Lizinopril se ne vezuje za proteine plazme osim za cirkulišući enzim pretvaranja angiotenzina (ACE). Studije na pacovima pokazale su da lizinopril slabo prolazi hemato-encefalnu barijeru.

• Izlučivanje

Lizinopril se ne metaboliše tako da se izlučuje u urinu u gotovo nepromijenjenom obliku. Nakon višekratnog doziranja lizinopril ima poluvrijeme akumulacije od 12,6 sati. Klirens lizinoprila kod zdravih osoba je u prosjeku 50 ml/min. Pri eliminaciji se javlja produžena završna faza, međutim, ona ne doprinosi akumulaciji lijeka. Spomenuta završna faza vjerovatno se javlja kao posljedica zasićenja vezivanja za ACE i nije proporcionalna dozi.

• Bolesnici sa poremećenom funkcijom jetre

Kod bolesnika sa cirozom jetre dolazi do smanjene apsorpcije lizinoprila (oko 30%), međutim, zbog smanjenog klirensa, dolazi i do produžene izloženosti lijeku (oko 50%) u poređenju sa zdravim osobama.

• Bolesnici sa poremećenom funkcijom bubrega

Kod bolesnika sa poremećenom funkcijom bubrega izlučivanje lizinoprila je smanjeno, međutim, to ima klinički značaj samo kada je glomerularna filtracija <30 ml/min. U slučajevima blago do umjereno poremećene funkcije bubrega (klirens kreatinina 30-80 ml/min) prosječna AUC (površina ispod koncentracijske krive) bila je povećana za svega 13%, dok je s druge strane, u slučajevima teško poremećene funkcije bubrega (klirens kreatinina 5-30 ml/min), bila povećana 4,5 puta.

Lizinopril se može odstraniti postupkom dijalize. Tokom 4 sata hemodijalize, koncentracija lizinoprila u plazmi smanjuje se u prosjeku za 60%, uz klirens dijalize između 40 i 55 ml/min.

• Bolesnici sa srčanom insuficijencijom

Kod bolesnika sa srčanom insuficijencijom postoji povećana izloženost lijeku u poređenju sa zdravim osobama (povećanje AUC u prosjeku 125%), međutim, kod njih postoji smanjena apsorpcija lizinoprila za oko 16%.

• Stariji bolesnici

Kod starijih bolesnika uočene su veće koncentracije lizinoprila u krvi kao i veće vrednosti PIC (u prosjeku 60%) u odnosu na mlađe osobe.

Pretklinički podaci o lizinoprilu koji se zasnivaju na uobičajenim ispitivanjima opšte farmakologije, toksičnosti nakon ponovljenih doza, genotoksičnosti i kancerogenog potencijala ne ukazuju na posebnu opasnost tog lijeka za čoveka.

Uočeno je kako ACE-inhibitori kao grupa prouzrokuju neželjena dejstva na razvoj fetusa u kasnoj fazi, što ima za posljedicu smrt fetusa i kongenitalne malformacije koje se naročito manifestuju na lobanji. Zabilježeni su i slučajevi fetotoksičnosti, intrauterinog zastoja rasta i otvorenog duktusa arteriozusa. Spomenute anomalije u razvoju nastaju delimično kao posljedica direktnog dejstva ACE-inhibitora na renin-angiotenzinski sistem fetusa, a djelimično usljed ishemije koja nastaje kao posljedica hipotenzije majke i smanjenog fetalno-placentarnog protoka krvi i dopremanja kiseonika/hranjivih materija fetusu.

Irumed 5mg tablete: manitol; kalcijum-hidrogenfosfat dihidrat; kukuruzni skrob; pregelatinizirani kukuruzni skrob; silicijum-dioksid, koloidni, bezvodni; magnezijum-stearat.

Irumed 10mg tablete: manitol; kalcijum-hidrogenfosfat dihidrat; kukuruzni skrob; pregelatinizirani kukuruzni skrob; silicijum-dioksid, koloidni, bezvodni; magnezijum-stearat; gvožđe(III)-oksid, žuti (boja E172).

Irumed 20mg tablete: manitol; kalcijum-hidrogenfosfat dihidrat; kukuruzni skrob; pregelatinizirani kukuruzni skrob; silicijum-dioksid, koloidni, bezvodni; magnezijum-stearat; gvožđe (III)-oksid, žuti (boja E172); gvožđe(III)-oksid, crveni (boja E172).

Podaci nijesu dostupni.

3 godine

Čuvati na temperaturi do 25C.

Blister pakovanje (PVC /PVDC/Al).

30 tableta (jedan blister sa 30 tableta) od po 5 mg, u kutiji.

30 tableta (jedan blister sa 30 tableta) od po 10 mg, u kutiji

30 tableta (jedan blister sa 30 tableta) od po 20 mg, u kutiji.

Posebna uputstva nijesu potrebna.

Irumed sadrži aktivnu supstancu lizinopril, koja pripada grupi lijekova koji se zovu ACE-inhibitori (inhibitori angiotenzin konvertujućeg enzima).

IRUMED tablete se primjenjuje za liječenje:

• povišenog krvnog pritiska (hipertenzije);
• srčane insuficijencije;
• liječenje bolesnika koji su tek preležali infarkt (srčani udar);
• liječenje bubrežnih komplikacija kod bolesnika koji boluju od šećerne bolesti i povišenog krvnog pritiska.

IRUMED snižava krvni pritisak tako što širi krvne sudove. Proširenjem krvnih sudova omogućava se lakši protok krvi i smanjuje se otpor, tako da srce lakše pumpa krv kroz tijelo.

Upozorite ljekara ako uzimate druge lijekove, imate neku hroničnu bolest, neki poremećaj metabolizma, preosjetljivi ste na lijekove ili ste imali alergijske reakcije na neke od njih.

IRUMED tablete ne smijete da upotrebljavate:

• ukoliko imate alergijsku reakciju na lizinopril ili neku od pomoćnih supstanci IRUMED tableta (vidi odjeljak 6);
• ukoliko ste ranije uzimali neki od lijekova iz iste grupe (ACE inhibitori) i imali alergijsku reakciju koja je prouzrokovala oticanje šaka, stopala, zglobova, lica, usana, jezika i/ili grla uz otežano disanje ili gutanje (angioedem) ;
• ukoliko je neki član Vaše porodice imao snažnu alergijsku reakciju (angioedem) na ACE inhibitore

ili ste imali snažnu alergijsku reakciju (angioedem) bez poznatog uzroka;

• ukoliko imate slabost srčanog mišića (kongestivna srčana insuficijencija);
• ukoliko ste trudni više od 3 mjeseca (takođe je preporuka da izbjegavate uzimanje IRUMEDA i u ranoj trudnoći- vidi odjeljak o Trudnoći);

Ukoliko nijeste sigurni da li se nešto od gore navedenog odnosi na Vas, javite se Vašem ljekaru.

Ukoliko Vam se razvije suv kašalj koji je uporan tokom dužeg perioda nakon uzimanja IRUMEDA, javite se Vašem ljekaru.

Kada uzimate lijek IRUMED®, posebno vodite računa:

• ukoliko imate suženje (stenozu) aorte ili suženje srčanih zalistaka (stenoza mitralne valvule);
• ukoliko imate suženje (stenozu) bubrežne arterije;
• ukoliko imate povećanje debljine srčanog mišića (hipertrofična kardiomiopatija);
• ukoliko imate povećanje debljine srčanog mišića (hipertrofička kardiomiopatija);
• ukoliko imate problem sa krvnim sudovima (kolagena bolest krvnih sudova);
• ukoliko imate snižen krvni pritisak (koji se može manifestovati kao vrtoglavica i ošamućenost, posebno kada ustajete);
• ukoliko imate oboljenje bubrega ili ste na dijalizi;
• ukoliko imate oboljenje jetre;
• ukoliko imate šećernu bolest;
• ukoliko ste imali proliv i povraćali;
• ukoliko ste na dijeti sa smanjenim unosom soli;
• ukoliko imate povišen nivo holesterola u krvi i ukoliko se nalazite na liječenju koje se zove

,,LDL afereza˝;

• ukoliko ste trudni ili mislite da ste trudni. IRUMED se ne preporučuje u ranoj trudnoći, i ne smije se

uzimati ukoliko ste tri mjeseca trudni, jer može dovesti do ozbiljnih oštećenja Vaše bebe ako se koristi

u tom periodu (pogledaj odjeljak o trudnoći).

• ukoliko ste crne rase. IRUMED može da bude manje efikasan, takođe možete imati i češće izraženo neželjeno dejstvo „angioedem“ ( snažna alergijska reakcija).

Obavijestite Vašeg ljekara ukoliko idete ili imate namjeru da idete na tzv. postupak desenzibilizacije zbog alergije, npr. na ubode insekata.

Postupak desenzibilizacije smanjuje alergijsku reakciju (npr. na ubod ose ili pčele), međutim, ponekad ukoliko se primjenjuje neki od lijekova iz grupe ACE inhibitora, može biti uzrok jače alergijske reakcije tokom tog postupka.

Obavijestite Vašeg ljekara ukoliko idete na neki operativni zahvat.

Recite Vašem ljekaru ili stomatologu da uzimate Irumed prije nego što Vam primjeni lokalnu ili opštu anesteziju. Naime, ako se Irumed uzima istovremeno sa nekim od anestetika, može doći do kratkotrajnog pada krvnog pritiska (hipotenzija).

Primjena drugih lijekova

Imajte u vidu da se ove informacije mogu odnositi i na lijekove koje više ne pijete, kao i na lijekove koje planirate da uzimate u budućnosti. Obavijestite svog ljekara ili farmaceuta ako uzimate, ili ste do nedavno uzimali neki drugi lijek, uključujući i lijek koji se nabavlja bez ljekarskog recepta.

Obavijestite Vašeg ljekara ukoliko uzimate:

• druge lijekove za snižavanje krvnog pritiska (antihipertenzivi);
• lijekove za izmokravanje (diuretici);
• lijekove za spriječavanje zgrušavanja krv (uobičajeno se primjenjuju u bolnici);
• beta-blokatore, kao što su atenolol i propranolol;
• nitrate (za srčane probleme);
• nesteroidne antiinflamatorne lijekove za liječenje bolova i artritisa;
• aspirin (acetilsalicilna kisjelina u dozi većoj od 3 grama na dan);
• lijekove za liječenje depresije i duševnih poremećaja, uključujući i litijum;
• tablete kalijuma ili nadoknade za soli koje sadrže kalijum;
• insulin i lijekove za liječenje šećerne bolesti (oralni antidijabetici);
• lijekove za liječenje astme;
• lijekovi za liječenje prehlade, zapušenosti nosa ili sinusa (uključujući i one koji možete kupiti u apoteci bez recepta);
• imunosupresive (lijekove koji smanjuju imunološku reakciju organizma);
• alopurinol (lijek za liječenje gihta);
• prokainamid (lijek za liječenje poremećaja rada srca);
• lijekove koji sadrže zlato (kao što je natrijum-aurotiomalat, koji se mogu davati kao injekcija).

Uzimanje lijeka IRUMED® sa hranom ili pićima

Lijek IRUZID se može uzimati sa ili bez hrane..

Primena lijeka IRUMED® u periodu trudnoće i dojenja

Prije nego što počnete da uzimate neki lijek, posavjetujte se sa svojim ljekarom ili farmaceutom.

Trudnoća:

Irumed se ne smije koristiti u trudnoći. Ukoliko planirate da zatrudnite ili ste zatrudneli dok ste bili na terapiji lijekom Irumed kontaktirajte Vašeg ljekara što je prije moguće. Vaš ljekar će Vas savjetovati da uzmete drugi lijek umesto IRUMEDA. IRUMED se ne preporučuje u ranoj trudnoći, i ne smije se uzimati ukoliko ste tri mjeseca trudni, jer može dovesti do ozbiljnih oštećenja Vaše bebe ako se koristi u tom periodu (pogledaj odjeljak o trudnoći). IRUMED je potrebno zamijeniti obično odgovarajućim lijekom za sniženje krvnog pritiska prije ostajanja u drugom stanju.

IRUMED se ne smije primjenjivati tokom drugog i trećeg trimestra trudnoće.

Vaš ljekar će Vam preporučiti da prestanete sa uzimanjem lijeka IRUMED čim saznate da ste trudni.

Ako zatrudnite tokom terapije lijekom IRUMED, obavezno obavijestite Vašeg ljekara.

Dojenje:

Obavijestite Vašeg ljekara ukoliko dojite ili želite da dojite bebu. Ne preporučuje se uzimanje lijeka Irumed, tokom dojenja i Vaš ljekar Vam može zamijeniti Irumed odgovarajućim lijekom koji se može primjenjivati tokom dojenja, naročito ako se radi o novorođenčetu ili prevremeno rođenoj bebi.

Uticaj lijeka IRUMED® na upravljanje motornim vozilima i rukovanje mašinama

Kod nekih osoba se može pojaviti vrtoglavica i umor prilikom uzimanja lijeka IRUMED. Ukoliko se ovo desi, nemojte upravljati motornim vozilima i mašinama. Budite oprezni i sačekajte sa gore navedenim aktivnostima sve dok ne vidite kako IRUMED djeluje na Vas.

Važne informacije o nekim sastojcima lijeka IRUMED®

Nije primjenljivo.

Vaš ljekar će Vas posavjetovati koliko dugo da uzimate lijek IRUMED®. Ne prekidajte tretman dok se ne posavjetujete sa Vašim ljekarom iako je nastupilo poboljšanje bolesti.

Lijek se primjenjuje oralnim putem.

Na početku liječenja Vaš ljekar Vam može uraditi laboratorijske analize krvi. Doziranje lijeka IRUMED je individualno, prilagođeno svakom pacijentu. Vaš ljekar će prilagoditi dozu lijeka Vašoj bolesti.

Tablete treba progutati cijele, sa čašom vode, svaki dan u isto vrijeme, nezavisno od obroka.

Liječenje lijekom IRUMED je obično dugotrajno. Veoma je važno da uzimate IRUMED svaki dan, onoliko dugo koliko Vam Vaš ljekar preporuči.

Odrasli

Preporučena doza je jedna tableta, jedanput dnevno. Vaš ljekar će u zavisnosti od stanja Vaše bolesti kao i od toga da li uzimate neke druge lijekove da Vam propiše odgovarajuću dozu. Možete provjeriti način primjene sa ljekarom ili farmaceutom ukoliko nijeste sigurni.

Povišeni krvni pritisak

Uobičajena početna doza je 10 mg lijeka IRUMED jednom dnevno.

Uobičajena doza održavanja je 20 mg lijeka IRUMED jednom dnevno.

Simptomatska srčana insuficijencija

Uobičajena početna doza je 2,5 mg lijeka IRUMED jednom dnevno.

Uobičajena doza održavanja je 5 do 35 mg lijeka IRUMED jednom dnevno.

Stanje nakon infarkta miokarda (srčanog udara)

Uobičajena početna doza je 5 mg lijeka IRUMED prvog i drugog dana nakon infarkta, a zatim 10 mg lijeka IRUMED jednom dnevno.

Bubrežne komplikacije kod šećerne bolesti

Uobičajena doza je 10 mg ili 20 mg lijeka IRUMED jednom dnevno.

Ukoliko ste starija osoba, imate bubrežne probleme ili uzimate lijekove za izmokravanje (diuretike), Vaš ljekar Vam može propisati manju dozu lijeka od uobičajene.

Djeca

Ne preporučuje se primjena IRUMED tableta kod djece mlađe od 18 godina, zbog nedovoljno podataka o bezbjednosti i efikasnosti primjene.

Ako ste uzeli više lijeka IRUMED® nego što je trebalo

Ukoliko ste uzeli veću dozu lijeka IRUMED nego što je trebalo, odmah obavijestite Vašeg ljekara ili se javite u najbližu zdravstvenu ustanovu! Ponesite sa sobom kutiju lijeka, kako bi ljekari znali koji ste lijek uzeli.

Simptomi koji se mogu javiti ukoliko ste uzeli veću dozu lijeka su: vrtoglavica i palpitacija.

Ako ste zaboravili da uzmete lijek IRUMED®

Nikada ne uzimajte duplu dozu da nadomjestite to što ste preskočili da uzmete lijek! Preskočite propuštenu dozu i vodite računa da sljedeću propisanu dozu uzmete tačno na vrijeme.

U slučaju da ste zaboravili da uzmete IRUMED tabletu, uzmite je čim se sjetite. Međutim, ukoliko je došlo vrijeme da uzmete sljedeću dozu, propuštenu dozu preskočite.

Ako naglo prestanete da uzimate lijek IRUMED®

Nemojte sami, naglo da prestanete sa primjenom lijeka IRUMED, pogotovo ako ga uzimate duže vrijeme, nego se obavezno obratite Vašem ljekaru koji će prekinuti terapiju postepenim smanjenjem doze.

Nemojte prestati da uzimati IRUMED tablete bez obzira što se dobro osjećate, sve dok Vam to Vaš ljekar ne kaže.

Ukoliko imate pitanja vezana za upotrebu ovog lijeka, razgovarajte sa Vašim ljekarom ili farmaceutom.

Kao i ostali lijekovi i IRUMED tablete mogu da prouzrokuju neželjena dejstva.

Ukoliko Vam se jave sljedeće reakcije, odmah prekinite sa primjenom lijeka IRUMED i hitno se obratite Vašem ljekaru.

• Teške alergijske reakcije (javljaju se kod 1 do 10 na 1000 ljudi).

Simptomi se javljaju iznenada i uključuju:

• otok lica, usana, jezika ili grla sa otežanim gutanjem;
• težak ili iznenadni otok šaka, stopala ili zglobova;
• otežano disanje;
• težak svrab kože (praćen otokom).
• Teško oštećenje kože (javlja se kod manje od 1 na 10.000 ljudi):
• neočekivani osip ili zapaljenje, crvenilo ili ljuštenje kože .
• Infekcija (javlja se kod manje od 1 na 10.000 ljudi):
• groznica i ozbiljno pogoršanje opšteg stanja organizma ili groznica sa znacima lokalne infekcije kao

što su bol u grlu, problemi sa ždrijelom, usnom dupljom i mokraćnim traktom.

Ukoliko Vam se jave gore navedeni simptomi, odmah se obratite Vašem ljekaru.

Ostala neželjena dejstva:

Česta (javljaju se kod 1do 10 na 100 ljudi):

• glavobolja;
• vrtoglavica ili ošamućenost prilikom naglog ustajanja;
• proliv;
• suvi kašalj koji ne prolazi;
• povraćanje;
• poremećaj rada bubrega (laboratorijske analize krvi).

Povremena (javljaju se kod 1do 10 na 1.000 ljudi):

• poremećaj raspoloženja;
• promjene boje prstiju na rukama ili nogama (u početku blijedo plava, a kasnije crvena), praćena obamrlošću i trncima;
• promjene ukusa;
• pospanost;
• vrtoglavica;
• poteškoće sa spavanjem;
• šlog (moždani udar);
• ubrzani rad srca;
• curenje iz nosa;
• mučnina;
• bolovi u stomaku, poremećaji varenja;
• osip, svrab;
• nemogućnost erekcije (impotencija);
• umor, malaksalost (gubitak snage);
• izraziti pad krvnog pritiska može se javiti kod bolesnika sa koronarnom bolešću srca, sa suženjem (stenozom) aorte, bubrežne arterije ili srčanih zalistaka (stenoza mitralne valvule), odnosno kod bolesnika sa povećanjem debljine srčanog mišića (hipertrofička kardiomiopatija), a praćen je pojavom vrtoglavice i ošamućenosti, naročito pri naglom ustajanju.
• poremećaj rada bubrega i jetre (laboratorijske analize krvi);
• srčani udar.

Rijetka (javljaju se kod 1 do 10 na 10.000 ljudi):

• zbunjenost;
• pojava čvorova na koži;
• usta;
• gubitak kose;
• psorijaza (oboljenje kože);
• uvećanje grudi kod muškaraca (ginekomastija);
• promjene u krvnoj slici i u laboratorijskim analizama krvi. Vaš ljekar Vam može preporučiti da povremeno uradite laboratorijske analize, kako bi utvrdio da li IRUMED dovodi do nekih promjena u Vašoj krvnoj slici. Znaci promjena u krvnoj slici uključuju: umor, blijedilo kože, bol u grlu, povišenu temperaturu (groznicu), bol ili slabost u mišićima i zglobovima, otok zglobova i žlijezda ili preosjetljivost na sunce.
• iznenadna bubrežna slabost (bubrežna insuficijencija).

Veoma rijetka (javlja se kod manje od 1 na 10.000 ljudi):

• bolovi u predjelu sinusa (bol i nadutost jagodica i očiju);
• nizak nivo šećera u krvi (hipoglikemija) što može dovesti do osjećaja gladi ili slabosti, znojenja i ubrzanog rada srca;
• upala pluća (kašalj, otežano disanje ili nedostatak vazduha i povišena temperature, groznica);
• žuta prebojenost kože ili beonjača;
• upala jetre, što može dovesti do gubitka apetita, žute prebojenosti kože ili beonjača, i tamno obojenog urina;
• upala gušterače (pankreas), što može dovesti do umjerenog do snažnog bola u stomaku;
• teške kožne promjene (simptomi koji mogu uključivati crvenilo, stvaranje plikova i ljuštenje kože);
• znojenje;
• smanjenje ili prestanak mokrenja;
• oštećenje funkcije jetre (insuficijencija jetre);
• otoci;
• upala crijeva.

Nepoznata (učestalost ne može biti procijenjena na osnovu dostupnih podataka):

• simptomi depresije;
• nesvjestica.

Ukoliko ste primjetili neko od navedenih ili bilo koje drugo neželjeno dejstvo, koje ovde nije navedeno, molimo Vas da obavijestite Vašeg ljekara ili farmaceuta.

Rok upotrebe

Rok upotrebe je utisnut na pakovanju (3 godine).

Lijek se ne smije primjeniti nakon isteka roka upotrebe!

Čuvanje

Lijek čuvati van domašaja djece.

Proizvod ne zahtijeva posebne uslove čuvanja.

Šta sadrži lijek IRUMED®

Aktivna supstanca je lizinopril u obliku lizinopril-dihidrata .

Jedna IRUMED® 5 mg tableta sadrži: 5 mg lizinoprila u obliku lizinopril-dihidrata.

Pomoćne supstance: manitol; kalcijum-hidrogenfosfat dihidrat; kukuruzni skrob; pregelatinizirani kukuruzni skrob; silicijum-dioksid, koloidni, bezvodni; magnezijum-stearat.

Jedna IRUMED® 10 mg tableta sadrži: 10 mg lizinoprila u obliku lizinopril-dihidrata.

Pomoćne supstance: manitol; kalcijum-hidrogenfosfat dihidrat; kukuruzni skrob; pregelatinizirani kukuruzni skrob; silicijum-dioksid, koloidni, bezvodni; magnezijum-stearat; gvožđe(III)-oksid, žuti (boja E172).

Jedna IRUMED® 20 mg tableta sadrži: 20 mg lizinoprila u obliku lizinopril-dihidrata

Pomoćne supstance: manitol; kalcijum-hidrogenfosfat dihidrat; kukuruzni skrob; pregelatinizirani kukuruzni skrob; silicijum-dioksid, koloidni, bezvodni; magnezijum-stearat; gvožđe(III)-oksid, žuti (boja E172); gvožđe(III)-oksid, crveni (boja E172)

Kako izgleda lijek IRUMED® i sadržaj pakovanja

Tableta.

IRUMED® 5 mg tablete su bijele boje, okrugle, sa podionom crtom sa jedne, a glatke sa druge strane.

IRUMED® 5 mg tablete: 30 tableta (jedan blister sa 30 tableta) od po 5 mg, u kutiji.

IRUMED® 10 mg tablete su svijetlo žute boje, sa podionom crtom sa jedne, a glatke sa druge strane.

IRUMED® 10 mg tablete: 30 tableta (jedan blister sa 30 tableta) od po 10 mg, u kutiji.

IRUMED® 20 mg tablete su boje breskve, okrugle, sa podionom crtom sa jedne, a glatke sa druge strane.

IRUMED® 20 mg tablete: 30 tableta (jedan blister sa 30 tableta) od po 20 mg, u kutiji.

Nosilac dozvole i Proizvođač

Farmegra d.o.o.

4.jula 60, 81000 Podgorica, Crna Gora

Belupo, lijekovi i kozmetika d.d.

Danica 5, 48000 Koprivnica, Republika Hrvatska

Ovo uputstvo je posljednji put odobreno

Jun, 2011.

Režim izdavanja lijeka:

Lijek se može izdavati samo uz ljekarski recept.

Broj i datum dozvole:

Irumed®, tablete, 30 x 5mg: 2030/11/22 – 3970 od 15.06.2011. godine

Irumed®, tablete, 30 x 10mg: 2030/11/23 – 3971 od 15.06.2011. godine

Irumed®, tablete, 30 x 20mg: 2030/11/24 – 3972 od15.06.2011. godine