CLIMEN® 2mg +1 mg; 2 mg obložena tableta

Hormonska supstituciona terapija (HST) kod klimakteričnih tegoba, znakova involutivnih promjena na koži i urogenitalnom traktu, depresivnih raspoloženja u klimakterijumu, simptoma deficita usljed prirodne menopauze ili hipogonadizma, kastracije ili primarne insuficijencije funkcije jajnika kod žena sa očuvanom matericom.

Prevencija postmenopauzalne osteoporoze.

Kontrola neredovnih menstrualnih ciklusa.

Liječenje primarne ili sekundarne amenoreje.

Napomena:

Lijek Climen® nije sredstvo za kontracepciju.

Način primjene

Oralna primjena

• Kako početi terapiju lijekom Climen®

Ako pacijentkinja još uvijek ima menstruaciju, liječenje treba da počne 5. dana ciklusa (prvi dan menstrualnog krvarenja je prvi dan ciklusa).

Pacijentkinje sa amenorejom ili vrlo rijetkim periodama ili koje su u postmenopauzi mogu da počnu bilo kada, pod uslovom da je isključena trudnoća (vidite dio 4.6 Trudnoća i dojenje).

Doziranje

Dnevno se uzima jedna bijela tableta tokom prvih 11 dana, zatim jedna ružičasta tableta dnevno u toku 10 dana. Nakon 21 dana uzimanja tableta, slijedi pauza od 7 dana.

Primjena

Svako pakovanje je dovoljno za 21 dan lečenja. Sa novim pakovanjem treba da se nastavi posle 7 dana pauze, istog dana u nedelji kao i prethodno.

Tablete treba da se progutaju cijele sa malo tečnosti.

Poželjno je da se tableta uzima uvek u isto doba dana.

Propuštena tableta

Ako pacijentkinja zaboravi da uzme tabletu u uobičajeno vrijeme, treba što prije da je uzme. Ako međutim, prođe više od 24 časa, ne treba da uzima dodatnu tabletu. Ako je pacijentkinja zaboravila da uzme nekoliko tableta, može da se javi krvarenje.

Krvarenje se obično javlja u toku pauze od 7 dana, nekoliko dana po uzimanju posljednje tablete.

Hormonska supstituciona terapija (HST) ne treba da se počne ukoliko je prisutno neko od dolje navedenih stanja. Ako se bilo koje od ovih stanja javi tokom primjene HST, uzimanje lijeka treba odmah da se prekine:

• trudnoća i dojenje
• nedijagnostikovano vaginalno krvavljenje
• rak dojke ili sumnja na rak dojke
• otkrivena premaligna stanja ili maligne bolesti i sumnja na njih, ako su izazvane polnim steroidima
• anamnestički podatak o postojanju tumora na jetri (benignih ili malignih)
• teška oboljenja jetre
• akutna arterijska tromboembolija (npr. infarkt miokarda, moždani udar)
• aktivna duboka venska tromboza, tromboembolijski poremećaji ili dokumentovana anamneza postojanju ovih stanja
• visoki rizik za vensku i arterijsku trombozu
• teška hipertrigliceridemija i
• podaci o preosjetljivosti na bilo koju komponentu lijeka Climen®.

Lijek Climen® ne može da se koristi kao sredstvo za kontracepciju.

Prije nego što se počne terapija, treba da se utvrdi da li postoji neko od gore navedenih stanja/faktori rizika i u skladu sa tim treba da se uradi individualna procjena rizika i koristi.

HST treba odmah da se prekine ako se ustanove kontraindikacije ili kod sljedećih stanja:

• ako se po prvi put jave migrena ili česte i neobično jake glavobolje ili ako ima drugih simptoma koji su mogući predznaci cerebrovaskularne okluzije

- u slučaju ponovnog javljanja holestatske žutice ili holestatskog pruritusa koji su nastali tokom trudnoće ili

prethodne upotrebe polnih steroida

- sumnja na tromboembolijske procese ili pojava simptoma tromboembolijskih procesa

Ukoliko dođe do pojave novih ili pogoršanja nekog od postojećih, dolje navedenih, stanja ili faktora rizika, potrebno je da se ponovo uradi individualna analiza odnosa rizika i koristi i u skladu s tim odrediti da li je potrebno prekinuti terapiju.

Potencijal povišenog sinergističkog rizika pojave tromboze treba razmortiti kod žena kod kojih postoji kombinacija faktora rizika ili povećana ozbiljnost nekog pojedinačnog faktora rizika. Ovaj povećan rizik može da bude veći od jednostavnog kumulativnog rizika faktora rizika. HST ne treba propisivati u slučaju negativne procjene odnosa rizika i koristi.

• Venska tromboembolija

Duplo randomizirane – kontrolisane studije kao i epidemološke studije pokazale su povećanje relativnog rizika od nastanka venske tromboembolije (VTE), odnosno duboke venske tromboze ili plućne embolije. Zato, kada se propisuje HST ženama sa faktorom rizika za VTE, treba pažljivo odmjeriti odnos rizik/korist, uz konsultacije sa pacijentkinjom.

Opšte priznati faktori rizika za VTE obuhvataju podatke o VTE u ličnoj anamnezi, porodičnoj anamnezi (pojava VTE kod bliskog srodnika u relativno ranom životnom dobu može da ukaže na genetsku predispoziciju) i preterana gojaznost. Rizik za VTE se povećava i sa godinama. Ne postoji saglasnost o mogućoj ulozi varikoznih vena u VTE.

Rizik za VTE može privremeno da se poveća dugom imobilizacijom, velikim planiranim ili posttraumatskim hirurškim zahvatom ili velikom povredom. U zavisnosti od prirode intervencije i trajanja imobilizacije, treba da se razmotri privremeno obustavljanje HST.

• Arterijska tromboembolija

Dvije velike kliničke studije sa kontinuiranom primjenom konjugovanih ekvini estrogena (KEE) i medroksi-progesteron acetata (MPA) pokazuju moguće povećanje rizika od koronarne bolesti u prvoj godini upotrebe, a bez koristi poslije toga. Jedna velika klinička studija sa KEE pokazala je moguće smanjenje učestalosti pojave koronarne bolesti kod žena starih 50-59 godina i bez ukupne koristi u ispitivanoj populaciji. Kao sekundarni ishod, u dvije velike kliničke studije sa primjenom samo KKE, ili u kombinaciji sa MPA, nađen je povećani rizik od moždanog udara za 30-40%. Nije sigurno da li se ova otkrića odnose i na ostale ljekove za HST kao i za ne-oralne puteve primjene.

• Oboljenje žučne kese

Poznato je da estrogeni pospješuju nastanak kamena u žuči. Neke žene imaju predispoziciju za oboljenje žučne kese tokom estrogenske terapije.

• Demencija

Postoje ograničena klinička iskustva sa preparatima u kojima postoje KEE, koja ukazuju da hormonska terapija može da poveća rizik od moguće demencije ako se primjenjuje kod žena starijih od 65 godina. Rizik može da se smanji ako se terapija počne u ranoj menopauzi, kao što je opisano u drugim studijama. Nije poznato da li se ova otkrića takođe odnose i na ostale proizvode za HST.

• Tumori

Karcinom dojke

Kliničke i opservacione studije ukazuju da postoji povećanje rizika od nastanka karcinoma dojke kod žena koje su koristile HST nekoliko godina. Ovi nalazi da mogu budu posljedica ranije postavljene dijagnoze, uticaja na rast prethodno postojećeg tumora ili kombinacije ova dva navedena faktora.

Kod većine od preko 50 epidemioloških studija, procjene ukupnog relativnog rizika za pojavu karcinoma dojke kretale su se izmedju 1 i 2.

Relativni rizik se povećava sa dužim trajanjem terapije, a može da bude niži ili čak i neutralan (nepromijenjen) sa proizvodima koji sadrže samo estrogen.

Dvije velike randomizirane studije sa KEE ili kontinuiranom kombinacijom sa MPA pokazale su procene rizika od 0,77 (95%CI: 0,59-1,01) ili 1,24 (95%Cl: 1,01-1,54) poslije 6 godina upotrebe HST. Nije poznato da li se ovaj povećani rizik takođe odnosi i na ostale proizvode za HST.

Sličan porast dijagnoza karcinoma dojke zapaža se npr. pri prirodnom kašnjenju menopauze, alkoholizmu ili kod gojaznosti.

Povećan rizik postepeno nestaje tokom nekoliko godina poslije prestanka HST.

Većina studija opisuje da su karcinomi dojke otkriveni kod žena koje koriste HST bolje diferencirani nego kod onih koje ne koriste HST, dok podaci koji se odnose na širenje karcinoma izvan dojke nisu sigurni.

HST povećava gustinu mamografskih snimaka što može, u nekim slučajevima, nepovoljno da utiče na detekciju karcinoma dojke.

• Karcinom endometrijuma

Dugotrajno izlaganje neoponiranim tj. čistim estrogenima povećava rizik od razvoja hiperplazije endometrijuma ili karcinoma.

• Tumor jetre

U rijetkim slučajevima benigni, a još rjeđe maligni tumori jetre su zapaženi nakon korišćenja hormonskih supstanci kao što su one koje su sadržane u ljekovima za HST. U izolovanim slučajevima ovi tumori su doveli do intra-abdominalnog krvavljenja opasnog po život.

• Ostala stanja

Opšta veza između korišćenja HST i nastanka kliničke hipertenzije nije utvrđena. Bilo je slučajeva malog povišenja krvnog pritiska kod žena koje uzimaju HST, ali su klinički relevantna povišenja retka. Ipak, ako u pojedinačnim slučajevima, tokom upotrebe HST nastane stalna, klinički relevantna hipertenzija, onda treba razmotriti obustavljanje HST.

Lakši poremećaji funkcije jetre, uključujući i hiperbilirubinemije kao što su Dubin-Johnson-ov sindrom ili Rotor-ov sindrom zahtijevaju pažljiv nadzor, a funkciju jetre treba periodično provjeravati. U slučaju pogoršanja markera funkcije jetre, treba obustaviti primjenu HST.

Žene sa umereno povišenim nivoima triglicerida zahtevaju poseban nadzor. HST kod tih žena može biti povezana sa daljim povišenjem nivoa triglicerida što donosi rizik od akutnog pankreatitisa.

Iako HST može da utiče na perifernu insulinsku rezistenciju i toleranciju glukoze, generalno nema potrebe mijenjati terapijski režim kod dijabetičara koji koriste HST. Ipak, žene dijabetičare treba pažljivo pratiti tokom primjene HST.

Kod nekih pacijentkinja mogu da nastanu neželjene manifestacije estrogenske stimulacije pod HST, kao što je abnormalno krvavljenje iz materice. Često ili uporno krvarenje iz materice tokom liječenja, indikacija je za pregled endometrijuma.

Ako je liječenje neredovnih menstrualnih ciklusa neuspješno, treba isključiti organska oboljenja odgovarajućim dijagnostičkim mjerama.

Miomi materice mogu se uvećati pod dejstvom estrogena. Ako se ovo primijeti, treba da se obustavi liječenje.

Ako se pod terapijom reaktivira endometrioza, preporučuje se prekid liječenja.

Pažljiv medicinski nadzor (uključujući periodično mjerenje nivoa prolaktina) je potrebno ako pacijentkinja pati od prolaktinoma.

Povremeno se mogu javiti hloazme, naročito kod žena sa chloasma gravidarum u anamnezi. Žene sklone hloazmama treba da izbjegavaju izlaganje suncu ili ultraljubičastom zračenju dok uzimaju HST.

Primijećeno je da se javljaju ili pogoršavaju dolje navedena stanja upotrebom HST.

Iako je dokaz o vezi sa primjenom HST neuvjerljiv, žene sa ovim stanjima liječene ljekovima za HST treba pažljivo posmatrati:

epilepsija

benigno oboljenje dojke

astma

migrena

porfirija

otoskleroza

sistemski lupus erythematosus

chorea minor

Kod žena koje imaju nasljedni angioedem, egzogeni estrogeni mogu da provociraju ili pogoršaju simptome angioedema.

Hormonsku kontracepciju treba prekinuti kada se počne HST, a pacijentkinji treba savjetovati da, ako je potrebno, uzima nehormonska sredstva za kontracepciju.

• Interakcije sa ljekovima

Dugoročno liječenje ljekovima koji indukuju enzime jetre (npr. nekoliko antikonvulziva i antimikrobnih ljekova) može da poveća klirens polnih hormona i smanji njihovu kliničku efikasnost. Hidantoin, barbiturati, primidon, karbamazepin i rifampicin su poznati induktori mikrozomalnih enzima jetre, a tu osobinu vjerovatno posjeduju i okskarbazepin, topiramat, felbamat i griseofulvin. Maksimalna enzimska indukcija se generalno ne vidi prije 2-3 nedjelje, ali onda može da se produži na najmanje 4 nedjelje nakon prestanka terapije lijekom.

U rijetkim slučajevima, uočeni su smanjeni nivoi estradiola prilikom istovremene upotrebe nekih antibiotika (npr. penicilina i tetraciklina).

Supstance koje podliježu značajnoj konjugaciji (npr. paracetamol) mogu da povećaju biološku raspoloživost estradiola kompetitivnom inhibicijom sistema konjugacije tokom resorpcije.

U pojedinim slučajevima, može da se promijeni potreba za oralnim antidijabeticima kao rezultat efekta na toleranciju glukoze.

Interakcija sa alkoholom

Akutno unošenje alkohola tokom upotrebe HST može da dovede do povišenja nivoa cirkulišućeg estradiola.

Interakcije sa laboratorijskim testovima

Upotreba polnih steroida može da utiče na biohemijske parametre npr. funkcionalne testove jetre, tirodne žlezde, nadbubrežne žlijezde i bubrega, koncentracije proteina (nosača) u plazmi, kao što su globulin koji vezuje kortikosteroid i frakcije lipida/lipoproteina, parametri metabolizma ugljenih hidrata i parametri koagulacije i fibrinolize.

HST nije indikovana tokom trudnoće i dojenja. Ukoliko nastupi trudnoća u toku primjene lijeka Climen®, terapija mora odmah da se prekine.

Obimne epidemiološke studije sa steroidnim hormonima nisu pokazale ni povećan rizik od anomalija pri rođenju djece žena koje su koristile takve hormone prije trudnoće, niti teratogene efekte kada su zadesno uzimani tokom rane trudnoće.

Male količine polnih hormona mogu da se izluče u mlijeko.

Lijek Climen® nema uticaja na psihofizičke sposobnosti prilikom upravljanja motornim vozilom i rukovanjem mašinama.

Najznačajnija ozbiljna neželjena dejstva koja su povezana sa primjenom hormonske supstitucione terapije su navedena u Dijelu 4.4.Posebna upozorenja i posebne mjere opreza.

• Ostala neželjena dejstva, uočena kod korisnica različitih oralnih preparata za HST (postmarketinški podaci), ali za koje ne postoji jasna povezanost sa upotrebom lijeka Climen® su:

\s

Naveden je najpogodniji MedDRA termin (verzija 8.0) za opis određenih reakcija.

Sinonimi ili srodna stanja nisu navedena, ali treba ih ipak uzeti u obzir.

Kod žena koje imaju nasledni angioedem, egzogeni estrogeni mogu da provociraju ili pogoršaju simptome nasljednog angioedema (vidjeti poglavlje 4.4 Posebna upozorenja i mjere opreza pri upotrebi lijeka).

Studije akutne toksičnosti nisu pokazale bilo kakav rizik akutnih neželjenih dejstava u slučaju nenamjernog uzimanja višestrukih terapijskih dnevnih doza.

Farmakoterapijska grupa:

antiandrogeni i estrogeni

ATC kod:

G03HB01

U menopauzi, hormoni folikula i žutog tela u jajniku otkazuju. Sa ovim gubitkom, pored prestanka menstrualnog ciklusa, javljaju se i fenomeni deficijencije sa subjektivnim simptomima, poput valunga, znojenja, poremećaja sna, depresivnih raspoloženja i nepovoljnih uticaja na metaboličke funkcije. U vezi s tim, poremećaji metabolizma kostiju, koji dovode do povećanog gubitka koštane mase, su naročito značajni.

Estradiol valerat treba smatrati prolijekom 17-estradiola. Gubitak endogenog 17-estradiola treba da se zamijeni ovom supstancom, što je relevantno za pomenute fenomene deficijencije. Estradiol valerat se ciklično kombinuje sa ciproteronacetatom radi inhibicije mitogenog dejstva estrogena u endometrijumu.

Time se smanjuje povećani rizik stvaranja karcinoma endometrijuma nakon supstitucije isključivo estrogenom.

Ciproteronacetat i estradiolvalerat se brzo i potpuno resorbuju nakon oralne primjene. Tokom resorpcije i tokom prvog prolaza kroz jetru, formira se prirodni estradiol iz estradiol valerata. Obje aktivne supstance dostižu svoje maksimalne nivoe u plazni nakon 1  3 sata. Vrijednosti estrogena su izrazito povećane tokom približno 24 sata. Koncentracija ciproteronacetata se smanjuje dvofazno sa poluživotima od 3 - 4 sata i 2 - 4 dana. Pri svakodnevnoj ponovljenoj primjeni, treba očekivati minimalni nivo u plazmi za estradiol bez povećanja a za ciproteronacetat sa 2- do 4-strukim povećanjem minimalnog nivoa u plazmi.

Dvije aktivne supstance se u osnovi izlučuju u metabolisanom obliku: ciproteronacetat do 30% preko bubrega i do 70% preko jetre sa poluživotom od 2 dana, estradiol do 90% sa urinom i do 10% sa stolicom, i sa poluživotom od 1 dan.

Biološka raspoloživost

Nakon oralne primjene, ciproteron acetat je u potpunosti biološki dostupan. Estradiol je biološki dostupan do približno 3% nakon potpunog rascjepa estradiolvalerata.

Zbog izrazitih međusobnih razlika između vrsta eksperimentalnih životinja i u poređenju sa ljudima, rezultati eksperimentalnih ispitivanja na životinjama sa estrogenima i progestagenima imaju samo ograničenu prediktivnu vrijednost za primjenu na ljudima.

Žene, posebno u trudnoći, su izložene visokim koncentracijama estrogena i progestagena, a da ne pate od toksičnih simptoma.

Akutna i sistemska toksičnost

Akutna toksičnost estradiolvalerata i ciproteronacetata nakon oralnog unosa je niska; u oba slučaja više od 1 g/kg se podnosi bez ozbiljnih simptoma.

Profil toksičnosti estradiola je dobro poznat. Za ljekara, nema relevantnih pretkliničkih podataka osim informacija o bezbjednosti koje su već sadržane u drugim djelovima.

Iz studija toksičnosti nakon ponovljene primjene estradiolvalerata i drugih estrogena, poznat je veći broj rezultata - inter alia povećanje mortaliteta, hematološki poremećaji, smanjenje težine gonada, tumori hipofize, koji prema prethodnon iskustvu nisu prediktivni za kliničku terapiju.

U studijama toksičnosti nakon ponovljene primjene visokih doza ciproteronacetata kod pacova, pasa i majmuna, opisani su slični efekti kao nakon drugih progestagena, posebno atrofičke promjene gonada i promjene hormonske regulacije. Kod pacova i pasa, uočene su hematološke promjene i povišenje vrijednosti enzima jetre. Kod majmuna su nađeni hipertrofija ćelija jetre i povećanje nivoa prolaktina.

Na osnovu konvencinalne studije toksičnosti pri ponovljenoj primjeni, pretklinički podaci za ciproteronacetat ne otkrivaju bilo koje određene opasnosti po ljude.

Nikakvi kvalitativno novi efekti se nisu pojavili sa kombinacijom etinilestradiola i ciproteronacetata; nisu rađene studije toksičnosti nakon ponovljene primjene sa kombinacijom estradiolvalerata i ciproteronacetata.

Eksperimentalna ispitivanja na životinjama radi otkrivanja efekata senzitizacije estradiolvalerata i ciproteronacetata nisu rađeni. Dugotrajno kliničko iskustvo je ukazalo samo na veoma izolovane simnjive slučajeve alergijskih reakcija; senzitizujuće dejstvo se nije moglo nedvosmisleno prikazati.

Reproduktivna toksičnost

Nakon subkutane ili intramuskularne primjene, estradiolvalerat ima embroletalno dejstvo čak i pri relativno niskoj dozi. Embriotoksični efekti (zaostajanje rasta) su uočeni kod pacova. Deformiteti urogenitalnog trakta nakon primjene estradiola na pacovima 19. dana p.c. su takođe prijavljeni. Nakon subkutane primjene estradiola post-partum, kasnije su se kod miševa razvili tumori vagine ili uterusa.

Ciproteronacetat je izazivao anomalije muških gonada nakon prenatalnog izlaganja (feminizaciju) kod pacova, zečeva, pasa i morske prasadi. Kod miševa, embriotoksičnost, embrioletalnost ili teratogeni efekti su se javljali nakon jednostrukih doza ciproteronacetata prije i tokom faze organogeneze. Prijavljene su malformacije bubrega, pluća i tvrdog nepca.

Primjena ciproteronacetata tokom faze diferencijacije genitalnih organa koja je osjetljiva na hormone je pri visokim dozama dovodila do znakova feminizacije kod muških fetusa. Ispitivanja reproduktivne toksičnosti sa kombinacijom oba aktivna sastojka nisu dostupna.

Mutageni i tumorigeni potencijal

Većina ispitivanja o mutagenosti estradiola je bila negativna. Iz nekoliko testova, postoji mali broj indikacija o indukciji hromozomskih mutacija (aneuploidija i strukturne promjene) kada se koriste visoke koncentracije. U in vitro testovima za detekciju karcinogenih efekata, estradiol je indukovao transformacije ćelija. Nije jasno u kojoj mjeri ovi efekti doprinose tumorogenosti koja je uočena u eksperimentima na životinjama.

Testiranje ciproteronacetata uz primjenu priznate standardne baterije testova nije dalo bilo kakve indikacije o mutagenom dejstvu. U daljim ispitivanjuma, ciproteronacetat je međutim doveo do pojave adukcije DNA (i povećanja sinteze radi reparacije) u ćelijama jetre kod pacova, majmuna i ljudi. Ovo formiranje adukcije DNA je uočeno pri uslovima izlaganja koji se mogu javiti pri preporučenoj terapijskoj dozi. Rezultat in vivoliječenja je bila povećana učestalost fokalnih, možda preneoplastičnih fokusa ćelija jetre sa modifikovanom ekspresijom enzima kod ženki pacova i povećanje frekvencije mutacija kod transgenih pacova koji su nosili gen bakterije kao marker mutacije.

Klinički značaj ovih nalaza u ovom trenutku nije siguran. Prethodno kliničko iskustvo i pažljivo rađene epidemiološke studije ne ukazuju na povećanje učestalosti tumora jetre kod ljudi.

Ispitivanja tumorogenosti kod glodara nisu dala nalaze koji bi ukazivali da se ciproteronacetat i principu razlikuje u poređenju sa drugim steroidnim hormonima. I pored toga, treba zapamtiti da polni steroidi mogu da pospeše rast izvesnih tkiva i tumora koji su zavisni od hormona.

U 2-godišnjoj studiji sa oralnom primjenom estradiolvalerata, kod pacova su u povećanom obimu uočeni pituitarni adenomi i benigni i maligni tumori dojke.

Uopšte uzev, estradiol i njegovi estri povećavaju učestalost tumora pituitarije i dojke kod pacova i miševa, renalnih tumora kod hrčaka i urogenitalnih, testikularnih i limfoidnih tumora kod miševa. Sa estrima estradiola, efekat pospešivanja hemijski indukovanih tumora jetre je takođe nađen u eksperimentima na životinjama.

Estrogen/gestagen kombinacije očigledno imaju drugačiji uticaj na razvoj tumora kod ljudi, a većina iskustava se odnosi na oralne kontraceptive. Mada prema sadašnjim saznanjima učestalost karcinoma jajnika, karcinoma endometrijuma i benignih tumora dojke kod korisnika oralnih kontraceptiva opada, postoji povećan rizik razvoja ukupno benignih i malignih tumora jetre i možda povećan rizik karcinoma i displazija cerviksa. Pored toga, naročito kod žena koje su već koristile oralne kontraceptive rano i dugoročno, vjerovatnoća da će imati karcinom dojke može biti povećana čak i prije menopauze. Klinička relevantnost pretkliničkih nalaza je u ovom trenutku nejasna. Iz kliničkog iskustva, se ne može izvesti bilo kakvo povećanje pojave tumora jetre za kombinacije etinilestradiola i ciproteron acetata u poređenju sa oralnim kontraceptivima.

Nisu poznata ispitivanja o tumorogenom potencijalu sa kombinacijom estradiolvalerata i ciproteronacetata. Kombinacija estradiolvalerata i ciproteronacetata se u osnovi zasniva na prevenciji povećanja pojava karcinoma endometrijuma pri supstituciji samo estrogenom. Relativno dugotrajno uzimanje estrogena može biti povezano sa povećanjem rizika pojave karcinoma dojke.

Sve u svemu, sadašnji podaci nisu argument protiv primjene lijeka Climen® kod ljudi ukoliko je to u skladu sa navedenim indikacijama i u preporučenim dozama.

Jezgro tablete :

Laktoza, monohidrat

magnezijum-stearat

skrob, kukuruzni

povidon 25

talk

Omotač tablete

kalcijum-karbonat

makrogol 6000

montaglikol vosak

povidon 90

saharoza,

talk,

gvožđe-oksid, žuti (E 172),

gvožđe-oksid, crvenii (E 172),

titan-dioksid (E 171),

glicerol 85%

Nije primjenljivo.

5 godina

Čuvati na temperaduri do 30 ºC.

Čuvati van domašaja i vidokruga djece.

Blister pakovanje (PVC/aluminium) koje sadrži 11 bijelih i 10 ružičastih obloženih tableta.

Kalendarsko pakovanje koje sadrži 21 obloženu tabletu.

Neupotrebljen lijek se uništava u skladu sa važećim propisima.

Lijek Climen® služi za hormonsku supstitucionu terapiju (HST) radi liječenja klimakteričnih tegoba, znakova komplikacija na koži, mokraćnoj bešici i genitalnim organima, depresivnih raspoloženja u klimakterijumu, simptoma deficita nakon prestanka mjesečnog krvarenja. Takođe se koristi u liječenju tegoba nastalih usled znatno smanjene aktivnosti polnih organa (hipogonadizam) nakon uklanjanja jajnika ili ako jajnici ne funkcionišu (primarna insuficijencija ovarijuma). Osim toga, on se primjenjuje u prevenciji osteoporoze u kasnijem životu, tzv. postmenopauzalne osteoporoze.

Climen® se koristi kod žena sa poremećajima menstrualnog ciklusa (primarna ili sekundarna amenoreja) ili nepravilnostima koji nisu posljedica trudnoće, dojenja ili orgranskih problema.

Climen® sadrži obje vrste hormona koji se gube tokom menopauza- estradiol i progestagen. On zamjenjuje oba hormona. Iako je menopauza prirodna, često izaziva neprijatne simptome koji su povezani sa postepenim gubitkom hormona koje proizvode jajnici. Osim toga gubitak ovih hormona može kod nekih žena da dovede do smanjenja gustine kostiju u kasnijem životu (postmenopauzalna osteoporoza).

Estradiol iz lijeka Climen® sprječava simptome kao što su talasi vrućine, znojenje, poremećaji sna, nervoza, razdražljivost, vrtoglavica, glavobolje kao i nevoljno ispuštanje urina, suvoća i osjećaj pečenja u vagini. Uz dodatak progestagena (ciproteron acetata) i perioda od 7 dana bez terapije, uspostavlja se menstrualni ciklus kod žena koje imaju matericu. Lijek Climen® može blagotvorno da djeluje i kod žena sa nepravilnostima u menstrualnom ciklusu ili u slučajevima kad nema menstruacije, a trudnoća ili drugi organski problemi nisu tome uzrok. Lijek Climen® će vjerovatno dovesti do redovnog mjesečnog krvarenja, čak i ako ste već prošli menopauzu.

Kod mladih žena lijek Climen® pomaže u uspostavljanju menstrualnog ciklusa ako izostane prvo menstrualno krvarenje (primarna amenoreja) ili prestanu mjesečni ciklusi (sekundarna amenoreja), a trudnoća, dojenje ili organska oboljenja nisu tome uzrok.

Neke žene će sa većom vjerovatnoćom od drugih dobiti osteoporozu u kasnijem životu. Pokazalo se da dugotrajna upotreba vodi ka smanjenju rizika od preloma kostiju. Radi prevencije osteoporoze može da Vam se propiše lijek Climen®. Vaš ljekar će moći detaljnije da Vas posavjetuje.

Rizik za dobijanja raka debelog crijeva (kolona) nakon menopauze (nakon poslednjeg krvarenja) može da bude smanjen.

Vaš ljekar će da Vam uradi ginekološki pregled, proveriće Vam krvni pritisak, dojke i ako je potrebno uradiće druge preglede.

Ako još uvijek imate sposobnost da ostanete u drugom stanju, malo je vjerovatno da će lijek Climen® na to da utiče. Ako uzimate sredstva za kontracepciju koja nisu oralna (ili druga hormonska sredstva) kad počnete terapiju lijekom Climen®, nastavite sa njihovom primjenom sve dok Vam ljekar ne kaže da Vam nije više potrebna kontraceptivna zaštita. Ako ste koristili oralno (ili drugo hormonsko) sredstvo za kontracepciju, morate da pređete na alternativnu (nehormonsku) metodu kontracepcije prije nego sto počnete terapiju lijekom Climen®. S druge strane, ako Vam je ljekar već rekao da Vam nije više potrebno bilo kakvo sredstvo za kontracepciju, ne morate da ga koristite dok uzimate lijek Climen®.

Lijek Climen ne smijete koristiti:

Nemojte da uzimate lijek Climen® ako imate ili ste imali bilo koje od dolje navedenih stanja. Ako se bilo koje od njih odnosi na Vas, obavijestite svog ljekara koji će moći dalje da Vas posavjetuje

ako ste u drugom stanju ili dojite

ako imate nedefinisano vaginalno krvavljenje

ako imate ili postoji sumnja na rak dojke

ako imate ili postoji sumnja na druge malignitete na koje utiču polni hormoni

ako imate ili ste imali tumore jetre (benigne ili maligne)

ako imate teško oboljenje jetre

ako ste nedavno imali srčani i/ili moždani udar

ako imate ili ste imali trombozu (formiranje krvnog ugruška) krvnih sudova nogu (tromboza dubokih vena) ili pluća (plućna embolija)

ako imate visok rizik za vensku ili arterijsku trombozu

ako imate znatno povišene nivoe triglicerida u krvi (posebna vrsta lipida u krvi)

ako ste alergični na bilo koji sastojak lijeka Climen® (vidite Sastav).

Ako se bilo koje od ovih stanja javi po prvi put u toku korišćenja lijeka Climen®, odmah prekinite uzimanje i obratite se ljekaru.

Kada uzimate lijek Climen®, posebno vodite računa:

Vaš ljekar će da razgovara sa Vama o prednostima i rizicima vezanim za lijek Climen®. On će provjeriti, na primjer, da li kod Vas postoji povećan rizik pojave tromboze usljed kombinacije faktora rizika ili možda jednog veoma izraženog faktora rizika. U slučaju kombinacije faktora, rizik može da bude veći od jednostavnog zbira dva pojedinačna rizika. Ako je rizik prevelik, Vaš ljekar Vam neće propisati HST.

Dvije velike kliničke studije sa konjugovanim estrogenima konja (KEE) i medroksiprogesteron acetatom (MPA), hormonima koji se koriste u terapiji hormonske supstitucije (HST), pokazuju da se rizik od dobijanja srčanog udara (infarkta miokarda) može neznatno povećati prve godine korišćenja. Ovaj rizik nije primijećen kod velikog kliničkog eksperimenta sa primjenom samo KEE. U dvije velike kliničke studije sa ovim hormonima, rizik od moždanog udara je bio povećan za 30–40%.

Iako takvi podaci ne postoje za lijek Climen®, on ne bi trebalo da se koristi u prevenciji srčanih oboljenja i/ili moždanog udara.

Pažljiv medicinski nadzor (uključujući periodično merenje nivoa prolaktina) je potrebno kada pacijent pati od adenoma prednjeg režnja hipofize.

Ako se HST koristi uz prisustvo bilo kog dolje navedenog stanja, ljekar bi morao pažljivo da Vas prati. Ljekar će Vam to objasniti. Dakle, ako se bilo koje od ovih stanja odnosi na Vas, prije nego što počnete da koristite lijek Climen® obavijestite ljekara ako:

• imate povećan rizik od tromboze (formiranja krvnog ugruška) u venama. Ovaj rizik se povećava sa godinama i može biti veći
• ste gojazni
• imate varikozne (proširene) vene
• već koristite lijek Climen® unaprijed obavijestite ljekara o predviđenoj hospitalizaciji (tj. boravku u bolnici) ili hirurškom zahvatu. Razlog za to je što rizik od dobijanja tromboze dubokih vena može privremeno da se poveća kao posljedica operacije, ozbiljnih povreda ili imobilizacije (nepokretnosti).
• imate miome materice
• imate ili ste ikada imali endometriozu (prisustvo sluzokože materice na mjestima u tijelu gdje se normalno ne nalazi)
• imate oboljenje jetre ili žučne kese
• ste imali žuticu tokom trudnoće ili ste prethodno koristili polne steriode
• bolujete od dijabetesa
• imate povišene nivoe triglicerida (posebna vrsta lipida u krvi)
• imate visok krvni pritisak
• imate ili ste imali hloazmu (žuto-smedje površine na koži): u tom slučaju izbjegavajte pretjerano izlaganje suncu ili ultraljubičastom zračenju
• bolujete od epilepsije
• imate kvržice u grudima ili bolne grudi (benigno oboljenje dojki)
• bolujete od astme
• patite od migrene
• imate nasljednu bolest koja se zove porfirija
• bolujete od nasljedne gluvoće (otoskleroza)
• imate sistemski lupus eritematosus (SLE; hronično zapaljensko oboljenje)
• imate ili ste imali chorea minor (bolest sa neobičnim pokretima)
• Vam povremeno otiču djelovi tijela (na pr. ruke, stopala, lice, disajni putevi), zbog defekta u genu koji kontroliše krvni protein C1-inhibitor (nasljedni angioedem). Hormon estradiol koji sadrži lijek Climen® može da provocira ili pogorša simptome naslednog angioedema.
• imate 65 ili više godina u kada počinjete sa HST. Razlog za ovo je što nema dovoljno podataka iz kliničkih studija o tome da li hormonska terapija povećava rizik od značajnog gubitka intelijektualnih sposobnosti na pr. kapacitet pamćenja (demencija).

HST i karcinom

• Karcinom endometrijuma

Rizik od karcinoma sluzokože materice (rak endometrijuma) povećava se kad se duže vrijeme koriste samo estrogeni. Progestagen iz lijeka Climen sprječava taj rizik.

Obavezno obavijestite ljekara ako često imate nepravilnosti u krvarenju ili uporno krvarenje tokom liječenja Climen®-om.

• Karcinom dojke

U nekim studijama, karcinom dojke je dijagnostikovan neznatno češće kod žena koje nekoliko godina uzimaju hormonsku supstitucionu terapiju (HST). Rizik se povećava ako liječenje duže traje.

Može biti manji ili rizik možda i ne postoji sa proizvodima samo na bazi estrogena. Ako žene prestanu da uzimaju HST, taj povećani rizik nestaje u roku od nekoliko godina.

Slična povećanja rizika od karcinoma dojke se primjećuju kod npr. odlaganja prirodne menopauze, uzimanja alkohola ili gojaznosti

HST povećava gustinu mamografskih snimaka. To u nekim slučajevima može da oteža mamografsko otkrivanje karcinoma dojke. Dakle, ljekar može da odabere i druge tehnike otkrivanja raka dojke.

• Tumor jetre

Tokom i nakon korišćenja hormona poput onih koje sadrži lijek Climen retko su se javljali benigni tumori jetre, a još rjeđe maligni tumori jetre. U izuzetno rijetkim slučajevima je krvarenje iz takvih tumora u trbušnu duplju ugrozilo život. Iako je vjerovatnoća pojave takvih slučajeva izuzetno mala, trebalo bi da obavijestite ljekara o svakom neobičnom osjećaju u gornjem abdomenu koji ne prolazi za kratko vrijeme.

Razlozi za prestanak korišćenja lijeka Climen®

Trebalo bi odmah prekinuti liječenje i obratiti se ljekaru ako imate bilo koje od sljedećih stanja:

• prvi napad migrene (tipično pulsirajuća glavobolja i mučnina kojoj prethode poremećaji vida)
• pogoršanje već postojeće migrene, sve neobično česte ili neobično jake glavobolje
• iznenadni poremećaj vida ili sluha
• zapaljenje vena (flebitis).

Ako dobijete plućnu emboliju (krvni ugrušak u plućnima) dok uzimate Climen® ili ako postoji sumnja na to, trebalo bi smjesta da prestanete sa uzimanjem lijeka i obratite se ljekaru. Znaci upozorenja na koje treba pripaziti su:

• iskašljavanje krvi
• neobični bolovi ili oticanje ruku ili nogu
• iznenadni nedostatak vazduha;
• nesvjestica.

Korišćenje lijeka Climen® mora odmah da se prekine ako ostanete u drugom stanju ili dobijete žuticu.

Dodatne informacije o posebnim populacijama

Djeca i adolescenti

Lijek Climen® nije indikovan za primjenu kod djece i adolescenata.

Gerijatrijski pacijenti

Nema podataka koji bi ukazivali na potrebu prilagođavanja doze kod starijih pacijenata. Recite svome ljekaru ako imate 65 ili više godina (vidite Posebne mjere opreza za lijek Climen®)

Pacijenti sa oštećenjem jetre

Lijek Climen nije posebno proučavan kod pacijenata sa oštećenjem jetre. Lijek Climen® je kontraindikovan kod žena sa ozbiljnim oboljenjem jetre (vidite Nemojte koristiti Climen®).

Pacijenti sa oštećenjem bubrega

Lijek Climen® nije posebno proučavan kod pacijenata sa oštećenjem bubrega. Dostupni podaci ne ukazuju na potrebu prilagođavanja doze u ovoj populaciji pacijenata.

Imajte na umu da terapija lijekom Climen® ne obezbjeđuje kontraceptivnu zaštitu, niti ženu štiti od AIDS-a.

Primjena drugih lijekova

Ne bi trebalo da koristite tablete za kontracepciju. Posavjetujte se sa ljekarom vezano za kontracepciju, ako je potrebno.

Neki ljekovi mogu da utiču na pravilno dejstvo hormonske supstitucione terapije (HST). To su i lijekovi koji se koriste u liječenju epilepsije (npr. hidantoini, barbiturati, primidon, karbamazepin) i tuberkuloze (npr. rifampicin); kao i antibiotici (npr. penicilini i tetraciklini) za neka druga infektivna oboljenja. Uvjek obavijestite ljekara koji propisuje HST koje ljekove već koristite. Takođe obavijestite sve druge ljekare ili zubare koji propisuju drugi lijek (ili farmaceute) da koristite lijek Climen®.

Ako ste dijabetičar, ljekar može da promjeni dozu ljekova za dijabetes.

Ako ste u nedoumici vezano sa bilo kojim lijekom koji uzimate, pitajte ljekara.

Korišćenje HST može da utiče na rezultate određenih laboratorijskih testova. Uvijek obavijestite ljekara da koristite hormonsku supstitucionu terapiju.

Uzimanje lijeka Climen® sa hranom ili pićima

Pretjerano unošenje alkohola tokom korišćenja hormonske supstitucione terapije utiče na liječenje. Ljekar će Vas posavjetovati.

Primjena lijeka Climen® u periodu trudnoće i dojenja

Trudnoća

Primjena HST nije indikovana u periodu trudnoće. Odmah morate da prestanete da uzimate lijek Climen® ako u toku liječenja zatrudnite.

Dojenje

Male količine polnih hormona mogu da pređu u majčino mlijeko.

Pitajte svog ljekara ili farmaceuta za savjet prije no što uzmete/koristite bilo koji lijek.

Uticaj lijeka Climen® na upravljanje motornim vozilima i rukovanje mašinama

Lijek Climen® nema uticaja na upravljanje motornim vozilima i rukovanje mašinama.

Važne informacije o nekim sastojcima lijeka Climen®

Ovaj lijek sadrži laktozu i saharozu. Ukoliko znate da ne ponosite neke od šećera, molimo da ne uzimate lijek Climen® dok se o svom stanju ne posavjetujete sa svojim ljekarom.

Ako još uvek imate mjesečno krvarenje treba da počnete s lijekom Climen® 5. dana menstruacije. U svakom drugom slučaju ljekar može da Vam savjetuje da počnete odmah.

Jedna bijela tableta se uzima jednom dnevno prvih 11 dana, a nakon toga jedna ružičasta tableta jednom dnevno tokom 10 dana. Jedno pakovanje je dovoljno za 21 dan terapije. Pauza od 7 dana slijedi posle 21. dana uzimanja tableta.

Nije važno u koje doba dana uzimate tabletu, ali kad se odlučite za određeno vrijeme treba da ga se pridržavate svakog dana. Tabletu treba progutati cijelu, sa malo tečnosti.

Krvarenje se obično javlja u toku perioda od 7 dana bez terapije, nekoliko dana posle uzimanja poslednje tablete.

Novo pakovanje lijeka Climen® treba da se počne sa uzimanjem posle pauze od 7 dana. To znači da počinjete sa novim pakovanjem istog dana u nedjelji kao i sa prethodnim.

Obavezno pročitajte priloženo uputstvo za upotrebu, u protivnom nećete iskoristiti sve prednosti lijeka Climen!

Ako ste uzeli više lijeka Climen® nego što je trebalo

Ukoliko ste uzeli veću dozu lijeka Climen nego što bi trebalo, odmah razgovarajte sa Vašim ljekarom ili farmaceutom!

Nisu uočene štetne posljedice predoziranja. Predoziranje može izazvati mučninu i povraćanje i nepravilno krvarenje. Nije potrebno posebno liječenje, ali se obratite ljekaru ukoliko ste zabrinuti.

Ako ste zaboravili da uzmete lijek Climen®

Nikada ne uzimajte duplu dozu da biste nadoknadili to što ste preskočili da uzmete lijek!

Ako kasnite manje od 24 sata, uzmite je što pre, a sledeću uzmite u uobičajeno vreme. Ali ako kasnite više od 24 sata, ostavite zaboravljenu tabletu u blister pakovanju. Nastavite da uzimate preostale tablete u uobičajeno doba svakog dana.

Ako zaboravite da uzmete veći broj tableta može da se pojavi krvarenje između menstruacija.

Ukoliko imate dodatna pitanja o načinu uzimanja lijeka Climen® obratite se svom ljekaru ili farmaceutu.

Ako naglo prestanete da uzimate lijek Climen®

Ako prekinete uzimanje tableta na nekoliko dana može da se javi nepravilno krvarenje.

Kao i svi ostali lijekovi, i Climen® ima neželjena dejstva.

Ozbiljna neželjena dejstva

Ozbiljna neželjena dejstva udružena sa hormonskom supstitucionom terapijom, kao i mere opreza koje je neophodno preduzeti, opisani su pod ,,Kada uzimate lijek Climen®, posebno vodite računa:,

Molimo Vas da te djelove pročitate pažljivo i da se posavjetujete sa svojim ljekarom ukoliko to bude neophodno.

Sljedeći simptomi, koji nisu neophodno uzrokovani HST, i koji su ponekad možda i simptomi samog klimakterijuma, opisani su od strane korisnica različitih preparata za hormonsku supstitucionu terapiju:

• Česta neželjena dejstva (između 1 i 10 osoba od 100 može da ih ima)

Porast ili smanjenje tjelesne mase

Glavobolja

Bol u stomaku, mučnina

Ospa, svrab

Krvarenja iz materice/vagine, uključujući i krvarenje u tragovima (poremećaji krvarenja povlače se tokom nastavka terapije).

• Povremena neželjena dejstva (izmedju 1 i 10 osoba od 1000 može da ih ima)

Alergije (reakcije preosjetljivosti)

Depresivno raspoloženje

Vrtoglavica

Poremećaj vida

Palpitacije (nepravilni brzi otkucaji srca)

Dispepsija

Eritema nodozum, (crvenkasti, bolni (čvorići) urtikarija (koprivnjača)

Bol i napetost u dojkama

Otoci

• Rijetka neželjena dejstva (izmedju 1 i 10 osoba od 10000 može da ih ima)

Anksioznost, smanjenje ili povećanje libida (interesovanje za polne odnose)

Migrena

Nepodnošenje kontaktnih sočiva

Nadutost, povraćanje

Hirzutizam, akne

Grčevi u mišićima

Dismenoreja (bolni menstrualni ciklusi, vaginalni sekret, sindromi koji liče na premenstrualne, povećanje dojki)

Zamor

Kod žena kojima povremeno otiču djelovi tijela (na pr. ruke, stopala, lice, disajni putevi), zbog defekta u genu koji kontroliše krvni protein C1-inhibitor (nasledni angioedem), hormon estradiol valerat iz Climen®-a može da provocira ili pogorša simptome nasljednog angioedema (vidite pod „Kada uzimate lijek Climen®, posebno vodite računa“).

Ako primjetite bilo koje neželjeno dejstvo koje nije navedeno u ovom uputstvu ili ako niste sigurni u dejstvo ovog proizvoda, obavezno obavijestite ljekara ili farmaceuta.

Za svaki termin koji Vam nije jasan, pitajte svog ljekara za objašnjenje!

Lijek Climen® čuvati van domašaja i vidokruga djece.

Rok upotrebe

5 godina

Lijek se ne smije koristiti posle isteka roka upotrebe označenog na blisteru i kutiji.

Rok upotrebe ističe poslednjeg dana navedenog meseca.

Čuvanje

Lijek čuvati na temperaturi do 30 ºC.

Lijekove ne treba bacati u kanalizaciju ili kućni otpad. Pitajte svog farmaceuta kako da odložite ljekove koji Vam više nisu potrebni. Ove mjere će pomoći da se zaštiti životna sredina.

Šta sadrži lijek Climen®

Svaka ružičasta obložena tableta sadrži 1,0 mg ciproteronacetata i 2,0 mg estradiolvalerata.

Svaka bijela obložena tableta sadrži 2,0 mg estradiolvalerata

Jezgro tablete :

Laktoza, monohidrat

magnezijum-stearat

skrob, kukuruzni

povidon 25

talk

Omotač tablete

kalcijum-karbonat

makrogol 6000

montaglikol vosak

povidon 90

saharoza,

talk,

gvožđe-oksid, žuti (E 172),

gvožđe-oksid, crvenii (E 172),

titan-dioksid (E 171),

glicerol 85%

Kako izgleda lijek Climen® i sadržaj pakovanja

Svaka kutija sadrži blister kalendarsko pakovanje koje sadrži 21 obloženu tabletu.

11 okruglih bikonveksnih šećerom obloženih tableta bijele boje

10 okruglih bikonveksnih šećerom obloženih tableta ružičaste boje

Blister kalendarsko pakovanje (PVC/aluminijum) sadrži 11 bijelih i 10 ružičastih obloženih tableta.

Nosilac dozvole i Proizvođač

Nosilac dozvole:

Farmegra d.o.o.

Proizvođač:Delpharm Lille SAS

Rue de Toufflers

Zone Industrielle. de Roubaix-Est

F-59390 Lys Lez Lannoy, Francuska

Ovo uputstvo je posljednji put odobreno

Maj 2012. godine

Režim izdavanja lijeka:

Lijek se može izdavati samo uz ljekarski recept

Broj i datum dozvole:

Climen® obložena tableta (1 mg + 2 mg i 2 mg) 21 obložena tableta: 2030/12/11 – 3845 od 15.05.2012